کارگرانی که بدون حقوق کار می‌کنند

خبرگزاری تسنیم: کارواش ها از جمله مکان هایی هستند که می توان گفت اکثر خودروها در ماه حداقل یک بار گذرشان به آنجا می افتد.این مکان یکی از پردرآمدترین مشاغل سطح شهر محسوب می شود . اما کارگران آن نیازی به تخصص و حرفه خاصی ندارد. برای راه اندازی یک کارواش تنها چند دستگاه شستشو و چند کارگر کاربلد کافی است تا با حداقل هزینه بهترین درآمد را کسب کنند. به طور مثال هزینه شستشوی داخلی و بیرونی یک خودرو معمولی در کارواش حداقل از 10 هزار تومان شروع می‌شود و متناسب با مدل خودروها تعرفه شستشوی آن نیز تغییر می‌کند و تا 100 هزار تومان نیز می‌رسد. با یک محاسبه سرانگشتی می توان به این نتیجه رسید که اگر در طول روز حدود 30 خودرو به یک کارواش مراجعه کنند درآمد روزانه معادل یک میلیون و پانصد هزار تومان خواهد داشت که مجموع این درآمد در ماه به 50 میلیون تومان می رسد که این رقم معادل چند سال حقوق یک کارگر معمولی است. یک کارگر برای فعالیت در کارواش نیازمند تخصص خاصی نیست در حالی که اگر بخواهد در یک شغل دیگر مشغول کار باشد باید حداقل مدرک ، کارت پایان خدمت داشته باشد. یکی از مسئولان کارواش درباره نحوه کارکرد کارگران کارواش می گوید: راه اندازی کارواش نیازمند سرمایه 10 میلیونی است. اگر هزینه های مواد شوینده را کسر کنیم. این کار افراد حداقل 35 میلیون برای هر فرد سود دارد. اما در کنار مسئولان اگر به سراغ کارگران برویم حرف های جالبی برای گفتن دارن، کارگرانی که حقوق و مزایای ثابتی ندارند و تمام درآمد آنها از انعام است. البته هستند کارگرانی که از حقوق ناچیز برخوردارند. اما برخی از کارگران کارواش حقوق ندارند و درآمدشان از راه دریافت انعام از مشتریان تأمین می شود. زمانی که میزان درآمدشان را می‌پرسیم می‌گویند مبلغ درآمد ما بسته به شانس و روز کاری دارد که اگر مشتری خوب و دست به جیبی داشته باشیم تا روزی 100 هزار تومان و در بدترین شرایط حداقل روزی 50 هزار تومان را در میاوریم ولی در این بین اگر خسارتی هم به خودرو کسی وارد کنیم باید خودمان هزینه‌اش را پرداخت کنیم. ابراهیم، یک کارگر کارواش که به قول خودش «همیشه چشم به دست مشتری‌ها دوخته تا انعامی بگیرد»، می‌گوید: «مجبور شدم از فرط بیکاری از شهر خودمان به تهران مهاجرت کنم. پس از مدتی بیکار ماندن از طریق یکی از دوستانی که در تهران پیدا کرده بودم مشغول فعالیت در کارواش شدم. مشکل اصلی ما این است که حقوق اصلی ما ماهانه بین 100 تا 150 هزار تومان است و باقی هزینه‌های جاری زندگی‌مان باید از طریق انعام‌های مردم جبران شود.» وی ادامه می‌دهد: «تعداد زیادی از مردم با اکراه انعام پرداخت می‌کنند و در واقع نمی‌دانند که سیر یا گرسنه ماندن ما به همین انعام‌های اندک وابسته است.» در هنگام صحبت با ابراهیم، یکی دیگر از کارگرها هم وارد بحث می‌شود و می‌گوید: «اگر حقوق کافی می‌گرفتیم هیچ‌وقت به این شکل دنبال انعام نبودیم و خاطر خودمان و مشتری‌ها را ناراحت نمی‌کردیم.» این کارگر در ادامه، در پاسخ به سوال‌ام مبنی بر این‌که آیا این پرداخت کم در همه کارواش‌ها اتفاق می‌افتد یا خیر، می‌گوید: «تقریباً همه جا همین‌طور است. من در سه جای دیگر هم کار کردم و باید باقی حقوق را از طریق انعام‌ها جبران می‌کردم. صاحبان کارواش‌ها می‌گویند هزینه‌های جاری یک کارواش آن‌قدر بالاست که دیگر نمی‌شود به تمام کارگران حقوق و مزایای کامل را پرداخت کرد.» علی کارگر دیگری است که از این شغل گلایه دارد و می گوید: کارگران کارواش از مسئول کارواش هیچ حقوقی دریافت نمی‌کند و حقوق کارگرها انعامی است که از مشتری‌ها دریافت می‌کنند و پرداخت انعام هم اجباری نیست ولی به طور رایج مشتریان یک انعامی به کارگران می‌دهند. این کارگر بیان می کند: کارگران در کارواش‌ها بیمه نیستند و اگر دچار مشکل و آسیبی در کارواش بشوند هزینه درمان بر عهده خود کارگر است و مسئول کارواش هیچ مسوولیتی را بر عهده خود نگرفته و قبول نمی‌کند. اگر کارگران کارواش روز خوبی را پشت سر بگذارند در آمد روزانه‌شان مبلغی بالغ بر 100 تا 150 هزارتومان می‌شود و در بدترین شرایط روزی 50 هزار تومان کسب درآمد می‌کنند. یکی دیگر از کارگران مشغول در کارواش در مورد روزهای پر رفت و آمد کارواش و همچنین روزهای سوت و کور این شغل گفت: بازار کارواش از شب عید تا اواخر تابستان رونق خوبی دارد و مردم برای شست‌وشو خودرو به کارواش زیاد مراجعه می‌کنند اما در فصل زمستان به علت بارش برف و باران مردم میل و رغبت زیادی ندارد که خودروهای خود را به کارواش بیاورند. به همین دلیل بازار خوبی نداریم.