پرداخت وام با یارانه «بایگانی» شد؟

خبرگزاری تسنیم: یکی از طرح‌های دولت روحانی در روزهای پایانی انتخابات ریاست جمهوری که از سوی بانک مرکزی اعلام شد این بود که زین‌پس مردم می‌توانند با حساب‌های یارانه خود وام دریافت کنند؛ به‌عبارتی دیگر بنا بود حساب یارانه وثیقه بانکی شود. هرچند مشابه این طرح قبل از دولت روحانی از سوی محمدباقر قالیباف نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری که به‌نفع حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی انصراف داد، اعلام شده بود. قالیباف در برنامه گفتگوی ویژه خبری با بیان اینکه "ما برنامه‌ای برای ضمانت وام‌ها داریم"، گفت:‌ کسانی که شغل ندارند 250 هزار کارانه یا 150 هزار تومان یارانه را می‌گیرند، اگر وام تا سقف 15 میلیون داشتند ما خودمان ضمانت اینها را می‌کنیم و از محل پرداخت یارانه‌ها، قسط وام‌ها را می‌دهیم، مخصوصاً اینجا جریان هدایت کار باید وجود داشته باشد به این معنی که اگر وام بیشتری خواستند بدهیم اما برای اشتغال. تنها یارانه را برای هزینه جاری ندهیم بلکه یارانه تولید را به توانمندی در صنایع کوچک و خانگی بدهیم، این اصلاح نظام مالی می‌شود. ولی چند روزی نگذشت که دولت حسن روحانی که پیشتر طرح کارانه قالیباف را سرقت کرده بود، طرح ضمانت وام یا حساب یارانه را نیز به نام خود کرد. بانک مرکزیِ دولت روحانی در خبری از ابلاغ طرح یاراکارت اعتباری خبر داد و اعلام کرد: با توجه به لزوم افزایش پوشش کارت‌های اعتباری در سطح کشور و تسهیل دسترسی اقشار و آحاد مختلف جامعه به‌ویژه طبقات کمتر برخوردار به خدمات اعتباری نظام بانکی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در نظر دارد امکان صدور کارت‌های اعتباری به‌پشتوانه یارانه واریزی به حساب خانوارها را مقرر سازد. کارت‌های اعتباری یادشده که موسوم به "یاراکارت اعتباری" است، در نهایت می‌تواند منتج به افزایش قدرت خرید خانوارها و ارتقای رضایتمندی جامعه از نظام بانکی و کمک به تولید و اشتغال داخلی شود. بر اساس این طرح، تسهیلات در قالب یاراکارت اعتباری، به‌صورت نسیه اقساطی به اشخاص مشمول اعطاء می‌شود. صدور یاراکارت اعتباری به‌پشتوانه حساب‌های یارانه‌ای اشخاص مشمول انجام می‌پذیرد. در این طرح، تسهیلات ضمن انعقاد قرارداد لازم‌الاجرا و به‌پشتوانه وثیقه یارانه‌های نقدی اعطا شده و بدین ترتیب مشکلات مربوط به تأمین وثایق اشخاص کم‌درآمد قابل رفع خواهد بود. همچنین، بازپرداخت تسهیلات اعطایی به‌صورت خودکار از محل حساب‌های یارانه‌ای اشخاص انجام می‌پذیرد و بدین سبب ریسک ناشی از عدم‌پرداخت اقساط از سوی اشخاص مشمول به حداقل می‌رسد. در همین ارتباط البته مدیر اداره مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی نیز گفته بود: متقاضیان کارتهای اعتباری با ضمانت قرار دادن حسابهای یارانه‌ای، می‌توانند از وام استفاده کنند؛ به این معنا که مردم با پشتوانه قرار دادن حسابهای یارانه‌ای خود، حداکثر تا سقف 5 میلیون تومان با عقد مرابحه و امکان بازپرداخت حداکثر 5ساله و سود 18 درصد، وام دریافت کنند که بازپرداخت تسهیلات، به‌صورت خودکار از محل یارانه‌های نقدی از سوی دولت باشد. وی با اشاره به اینکه مبالغ این وام‌ها، صرفاً برای خرید کالا و خدمات بوده و تراکنش‌های مالی برداشت وجه و انتقال وجوه، امکان‌پذیر نیست؛ تأکید کرده بود: بخشنامه مربوطه در 27 اردیبهشت ماه امسال به شبکه بانکی ابلاغ شده و قابلیت اجرایی دارد. همان‌طور که ملاحظه کردید، بانک مرکزی مدعی است که بخشنامه مربوط به طرح مذکور را 27 اردیبهشت ماه به شبکه بانکی ابلاغ کرده است ولی مراجعه و تماس خبرنگار تسنیم به شعب بانکی روایت دیگری را نشان داد. معاون اعتبارات شعبه یک بانک بزرگ دولتی در پاسخ به این سؤال که آیا مردم می‌توانند با حساب یارانه خود وام دریافت کنند، گفت: نه! چنین چیزی به بانک ما ابلاغ نشده است. پرس‌وجوی ما از اکثر بانک‌های دولتی و نیمه‌دولتی حکایت از آن دارد که هیچ‌یک از این بانک‌ها با حساب یارانه به مردم وام نمی‌دهند و در پاسخ به چرایی این کار می‌گویند: چیزی به ما ابلاغ نشده است. البته خبرنگار تسنیم با بانک مرکزی هم تماس گرفت ولی موفق به برقراری ارتباط با مسئولان مربوطه در این خصوص نشد؛ باید دید توجیه بانک مرکزی برای عدم اجرای این طرح از سوی بانک‌ها چیست!