امروز و فردای دولت به نفع قاچاقچیان

خبرگزاری فارس: فاطمه سامعی؛ از روزی که موضوع اجرای رجیستری گوشی موبایل بار دیگر در کشور این بار توسط دولت یازدهم مطرح شد تا امروز که 4 ماه به پایان دولت حسن روحانی مانده 3 سال می‌گذرد. هدف از این طرح مبارزه با قاچاق گوشی تلفن همراه است و قرار است با ثبت شماره سریال‌های گوشی‌های تلفن همراه که با واردات قانونی وارد شده اند، ارائه خدمات مخابراتی تنها به این گوشی‌ها ارائه شود. مروری در اخبار برای پیدا کردن سرنخ مبدا تصمیم مهم ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، نشان می‌دهد نخستین بار پس از سال 85 وزیر ارتباطات در مرداد ماه 93، پرونده قدیمی رجیستری گوشی موبایل را از بین بایگانی طرح های خاک گرفته بیرون کشیده و بار دیگر بر سر زبان ها انداخت که سپس رسما در شهریور 94 از سوی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام شد. واعظی در آن زمان گفته بود: «کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در حال بررسی برای ساماندهی گوشی های در دست مردم و به ویژه گوشی های قاچاق است.» اظهارنظری که بعدا در خود وزارت ارتباطات با اما و اگرهایی روبه رو شد. احیای این طرح به دلیل سابقه ناموفق اجرای اولیه با فراز و نشیب‌هایی همراه شد به طوری که هنوز زمان اجرای این طرح در ابهام قرار دارد. نخستین تعویق در اجرای این طرح زمانی رقم خورد که معاون برنامه‌ریزی، نظارت و هماهنگی اقتصادی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز دوم شهریورماه سال 94 اعلام کرد که با هدف مبارزه با قاچاق تلفن همراه طرح رجیستری (کدینگ) موبایل از مهرماه در کشور اجرایی می‌شود و تنها چند روز بعد از این اعلام بود که وزیر ارتباطات با اعلام تردید در خصوص اجرای این طرح، آب پاکی اجرای طرح در مهر 94 را روی دست همه ریخت. مدتی بعد از این تعویق، رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز در آبان ماه همان سال با اعلام نهایی شدن اقدامات پیش‌نیاز اجرای این طرح، از اجرایی شدن رجیستری تا پیش از فرارسیدن سال 95 خبر داد. مسئله‌ای که بازهم محقق نشد و نهایتاً در اوایل تیرماه 95 با ورود اسحاق جهانگیری به موضوع، اجرای رجیستری رنگ و بوی تازه‌ای یافت و معاون اول رئیس‌جمهور در صد و یازدهمین جلسه اعضای اصلی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مقرر کرد تا اجرای طرح رجیستری از اول مردادماه کلید بخورد. پس از ابلاغیه معاون اول رئیس‌جمهور، حتی بدبین‌ترین کارشناسان در خصوص این طرح نیز تصور می‌کردند که بالاخره طرح رجیستری به سرانجام می‌رسد و رجیستری از ابتدای مردادماه کلید خواهد خورد اما اجرای این طرح مجدداً نیز به تعویق افتاد و وزیر ارتباطات 3 مرداد را به‌ عنوان زمان اجرای طرح آزمایشی و پایلوت این طرح عنوان کرد. علی­رغم تأکید معاون اول در خصوص اجرای طرح، حدود 1.5 سال پس از انتشار اخبار مربوط به طرح، وزیر ارتباطات به عنوان مجری طرح، نبود آمادگی فنی را علت عدم اجرای طرح اعلام کرد. هم‌زمان با داغ‌تر شدن موضوع و نزدیک شدن به شمارش معکوس کلید خوردن طرح رجیستری که بسیاری از مردم و بازار برای اجرای آن آماده می‌شدند، خبر به تعویق افتادن مجدد این طرح منتشر شد. رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات که به‌عنوان وزارتخانه مسئول اجرای این طرح انتخاب‌ شده بود با اعلام اینکه هنوز مقدمات لازم برای اجرای طرح رجیستری تلفن همراه مهیا نشده، از تعویق اجرای این طرح خبر داد و گفت: از شش ماه گذشته جلسات متعددی توسط ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و وزارت صنعت، معدن و تجارت برگزارشده تا تصمیم‌گیری لازم برای زمان و نحوه اجرای این طرح صورت گرفت. پس ‌از آن سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز با اشاره به دلیل توقف در اجرای این طرح، این توقف را ناشی از بروز اختلال و مشکل فنی دانست. این درحالی است که برخی کارشناسان در صحت علت اعلام شده تردید وارد کردند. این مقام مسئول از اجرای این طرح طی هفته نخست مرداد ماه خبر داد اما این پایان ماجرا نبود و نه‌تنها این طرح در مرداد ماه اجرایی نشد، بلکه در شهریور و مهرماه نیز خبری از طرح رجیستری و اجرای آن به گوش نرسید. مروری بر مهم­ترین رویدادهای مربوط به طرح ثبت تلفن همراه نشان از وعده و خلف وعده های مکرر مسئولان متعدد در این ماجرا دارد، وعده هایی که 4 ماه مانده به پایان دولت هنوز بلاتکلیف هستند. 94/08/3؛ عباس نخعی در تشریح جزئیاتی از طرح موسوم به «رجیستری گوشی‌های تلفن همراه» اظهار کرد:‌ در این طرح که به منظور مبارزه با قاچاق گوشی تلفن همراه در کشور ارائه شده است، قرار است با ثبت شماره سریال‌های گوشی‌های تلفن همراهی که پس از انجام تشریفات قانونی و از طریق گمرک به کشور وارد شده‌اند، ارائه خدمات مخابراتی تنها به این گوشی‌های موبایل ارائه شود. 94/08/29؛ حبیب الله حقیقی رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز ریاست جمهوری با اشاره به در حال تکمیل بودن بانک‌های اطلاعاتی IMEI گوشی‌های تلفن همراه، از اجرایی شدن طرح «رجیستری موبایل» تا 3 ماه دیگر خبر داد. 95/04/19؛ عباس نخعی با اشاره به سرانجام طرح «رجیستری موبایل» برای برخورد با قاچاق موبایل در کشور اظهار داشت: به دنبال برنامه ­ریزی‌های انجام شده برای اجرایی کردن طرح رجیستری موبایل، دولت در خرداد ماه، اقدام به ارائه یک فرصت دو ماهه برای اجرایی کردن این طرح کرد و قرار است تا اول مرداد ماه، این طرح در سراسر کشور به اجرا درآید. 95/04/19؛ حسین فلاح جوشقانی سرپرست معاونت نظارت و اعمال مقررات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در مورد طرح رجیستر موبایل، گفت: اجرای رجیستر شدن موبایل در کمیته‌ای متشکل از نمایندگان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و اپراتورهای تلفن همراه در قالب طرح «استعلام گوشی تلفن همراه و اعمال سیاست روی گوشی مشترکان» مورد بررسی قرار گرفت. وی گفت: پیاده‌سازی تمام مراحل طرح و تست آن تا یکماه طول می‌کشد و پس از آن نتایج تست‌ها به کمیته بررسی کننده موضوع ارائه می‌شود تا درباره چگونگی پیاده‌سازی کامل طرح تصمیم گرفته شود. 95/07/11؛ علی اکبر پور احمد نژاد دبیر کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان تهران در یک مصاحبه رادیویی در خصوص طرح نیمه تمام رجیستری موبایل، تصریح کرد: تنها راه مقابله با قاچاق موبایل فراهم کردن زمینه ­ورود قانونی آن است که از طریق اعمال طرح رجیستری امکانپذیر خواهد بود و این طرح طی ایام آتی عملیاتی خواهد شد. 95/07/28؛ قاسم خورشیدی سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق در پاسخ به سوالی در خصوص آخرین وضعیت طرح رجیستری موبایل، اظهار کرد: بر اساس اعلام سازمان تنظیم مقررات، از حدود 14 تست فنی لازم برای اجرای طرح ثبت و شناسه‌دار کردن تلفن‌های همراه، تاکنون حدود 11 تست انجام گرفته و تنها 3 تست پایانی باقی مانده است. 95/08/03؛ محمود واعظی در حاشیه همایش نکوداشت هفته پدافند غیرعامل درباره طرح رجیستری موبایل نیز که با تعویق چشم گیری روبرو شده، گفت: این کاری است که گمرک و وزارت صنایع به دنبال اجرای آن هستند و فقط مربوط به گوشی نیست اما در کمیته ­ای که ما، گمرک و ستاد مبارزه با قاچاق حضور دارد، چارچوبی را مشخص کردیم و قرار شد هر سه اپراتور رجیستری را به صورت آزمایشی انجام دهند که در ادامه کار با مشکلاتی مواجه شدند. وی افزود: در دولت هم این موضوع مطرح شد و گفتند چون هفتاد میلیون گوشی دست مردم است باید تصمیم پخته­ ای پیرامون اجرای رجیستری گرفت در غیر این صورت مردم با مشکل مواجه می شوند. 95/10/23؛ دهقانی‌نیا، مدیر کل فناوری اطلاعات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در برنامه‌ای تلویزیونی با رویکرد «بررسی دلایل کندی اجرای طرح رجیستری گوشی­ های تلفن همراه»، با انتقاد از اینکه نگاه جهادی نسبت به این پروژه در دو وزارتخانه مذکور وجود ندارد، گفت: وزارت ارتباطات قول و قرارهایی را داشته و در آخرین نمونه قرار بوده که ظرف یک ماه و نیم پیش سندی را به ما تحویل دهد اما این کار را با تأخیر 40 روزه انجام داد. 24/10/95؛ حسین فلاح جوشقانی، معاون نظارت و اعمال مقررات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در برنامه‌ای تلویزیونی با رویکرد «بررسی دلایل کندی اجرای طرح رجیستری گوشی های تلفن همراه» با بیان اینکه اجرای طرح ملی رجیستری گوشی­ های تلفن همراه را بخش­ های دیگری به وزارت ارتباطات محول کردند، گفت: کسانی که این کار را انجام دادند، اطلاع کافی از وضعیت شبکه ارتباطی ندارند زیرا متخصص ICT نیستند؛ اما در ارتباط با انتقاد برخی که تأخیر در انجام این کار را به آشنا نبودن ما با مفهوم مبارزه با قاچاق یا کار جهادی مرتبط می‌سازند باید بگویم اینگونه نیست. وی با تأکید بر اینکه زمان اجرای قطعی رجیستری را نمی‌دانم، گفت: در اولین جلسه‌ای که وارد این بحث شدم، اعلام کردم که اجرای این طرح از نظر من یک سال زمان نیاز دارد و الان هم فکر می‌کنم تا نیمه اول سال آینده رجیستری اجرایی شود. 95/11/12؛ دهقانی نیا مدیرکل فناوری و اطلاعات ستاد مبارزه با قاچاق کالا در پاسخ به این سؤال که «مشکل اجرایی نشدن طرح رجیستری گوشی‌های موبایل کجاست؟» افزود: قبول داریم طرح یک طرح تخصصی، فنی و کاملاً کارشناسی است، اما به هنگام اجرای این طرح بر اساس سابقه طرحی که در سال 85 داشتیم طرحی بود که ناقص انجام شد، دوستان خیلی تمایل به اجرای این طرح نداشتند بنابراین وقتی با این موضوع مواجه شدیم یک سال و نیم زمان برد تا طرح جدید ارائه شود و مورد بررسی قرار گرفت. اکنون این هماهنگی‌ها انجام‌ شده و دوستان پای‌کار هستند و ما مطمئن هستیم مرداد 96 زمان قطعی رجیستری شدن گوشی‌های موبایل خواهد بود. 08/12/95؛ قاسم خورشیدی سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در پاسخ به انتقاد مطرح شده در خصوص موفق نبودن ستاد در پیگیری اجرای طرح رجیستری موبایل، گفت: علی‌رغم عدم اجرای این طرح تا امروز، ما حرکت روبه‌جلویی در این بخش داشتیم به طوری که در اوایل سال جاری تردیدهای جدی در خصوص تاثیر اجرای طرح رجیستری در کاهش قاچاق موبایل وجود داشت ولی امروز اجرایی بودن این طرح و تاثیر آن بر کاهش قاچاق این کالا کاملا مورد تأیید دستگاه‌های ذیربط است و از نظر فنی نیز تجهیزات لازم برای اجرای این طرح راه‌اندازی شده و تست‌های آزمایشی نیز انجام گرفته و مراحل اجرایی این طرح در حال تکمیل است لذا انتظار داریم اوایل تابستان و در تیرماه سال 96 این طرح به مرحله اجرا برسد. روند یک سال و نیمه نشان می‌دهد بارها و بارها تاریخ­ های متفاوتی توسط مسئولان مربوطه طرح برای شروع طرح ملی ذکر شده است. اکنون از یک سو مسئولان وزارت ارتباطات و سازمان تنظیم و مقررات و ارتباطات رادیویی، عدم آمادگی فنی و مشکلات زیرساختی دلیل اصلی تعویق اجرای طرح اعلام می‌کنند و از سوی دیگر مسئولان ستاد مبارزه با قاچاق کالا از کُندی پیشرفت این طرح از ناحیه وزارت ارتباطات، گلایه دارند. در این بین مرجعی برای راستایی آزمایی به منظور به ثمر رسیدن این طرح با اهمیت نیست تا تکلیف اصلی ترین پروژه مقابله با بخش مهمی از قاچاق روشن شود.