سرویس اقتصادی فردا؛ اکبر ابدالی محمدی*: فرهنگ ما نمی توانیم، فرهنگ ترجیح کالای خارجی و الگوهای وارداتی توسعه از نتایج تهاجم فرهنگی به حوزه اقتصاد بوده است. رهبر انقلاب با طرح شعارهای اقتصادی به دنبال بلوغ فکری و فرهنگی جامعه است تا بتواند در برابر این تهاجم که در سالهای اخیر، اعمال تحریم های اقتصادی هم به آن اضافه شده است مقابله و مقاومت کند. شعارهای 9 سال اخیر علیرغم اینکه رنگ و بوی اقتصادی داشته اند بدون حتی یک استثناء عمق فرهنگی داشته و دارند. در این مجال به بررسی شعارهای اقتصادی فرهنگی چند سال اخیر می پردازیم.
شعار سال 1390: جهاد اقتصادی
در شعار این سال باز هم پیوند فرهنگ و اقتصاد را می بینیم. جهاد یک مفهوم فرهنگی است که در کنار اقتصاد قرار گرفته است. تصور ما از جهاد، عموما جهاد نظامی است؛ در حالی که نوک پیکان حملات و تهاجم دشمن دراین سال و سالهای بعد متوجه بحث اقتصاد است. از نظر مقام معظم رهبری در این برهه از انقلاب به دلیل هجمه اقتصادی دشمن، رسیدگی به اقتصاد از فوریت و اولویت بالاتری برخوردار است. ایشان در سال 1386 پیش بینی می کنند که دشمن به دنبال جنگ اقتصادی است.
جهاد یا جهاد اقتصادی فقط تلاش صرف اقتصادی نیست، در واقع هر تلاشی جهاد نیست. وقتی بحث جهاد معنا پیدا می کند که یک دشمن وجود دارد و می خواهد به ما ضربه بزند. در اینجا دشمن می خواهد ضربه اقتصادی بزند تا ما را زمین گیر کند لذا ما هم باید در مقابل جهاد اقتصادی داشته باشیم. در جهاد اقتصادی همه سهیم هستند و مثل جهاد نظامی نیست که فقط عده خاصی مشغول جنگیدن هستند چرا که در جنگ اقتصادی، دشمن تمام ارکان اقتصاد، خانواده ها و حتی افراد را نشانه گرفته است تا جایی که سناتور آمریکایی گفته بود ما باید غذا را از دهان مردم ایران بگیریم!
مثلا مردم سهمشان در جهاد اقتصادی، مصرف کالای داخلی است. تولید کننده با جدیت و سعی تمام کالای خوب تولید کند. مجلس قوانین مناسب برای تولیدکننده ها که در صف مقدم جهاد اقتصادی هستند وضع کند. دولت موانع را از پیش پای تولیدکننده بردارد.
جهاد اقتصادی باید استمرار داشته باشد یعنی تا وقتی جنگ اقتصادی هست باید جهاد اقتصادی داشته باشیم. شعار سال قبل یعنی همت مضاعف و کار مضاعف، هم بخشی از جهاد اقتصادی است. دشمن در سال 1390 به دنبال تشدید تحریمها بود و در این سال بانک مرکزی ما تحریم شد. ما تنها کشوری بودیم که تا کنون بانک مرکزی اش تحریم می شد. اما طبق آمارهای بین المللی رشد علمی ایران در سال 90 نسبت به سال قبل 20 درصد افزایش یافت. در این سال ماهواره نوید را پرتاب کردیم و غنی سازی 20 درصد اورانیوم را برای رآکتور هسته ای تهران تولید کردیم. اینها بخشی از اقدامات ما در راستای جهاد اقتصادی در این سال بود.
شعار سال 1391: تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی
حمایت از تولید ملی بخش مهمی از جهاد اقتصادی است. یکی از راههای غلبه بر تحریمهای اقتصادی در جنگ اقتصادی دشمنان حمایت از تولید داخلی است که این شعار اقتصادی هم یک بار فرهنگی عمیق با خود دارد. تقویت تولید ملی باعث مقاوم سازی اقتصاد می شود، در نتیجه باعث مأیوس شدن دشمن می شود و دشمنی که مأیوس بشود دیگر به دنبال توطئه و تحریم نخواهد بود. در حمایت از تولید ملی هم همه سهیم هستند از مردم و دولت تا مجلس و دیگران. در این سال تشدید تحریمها بخصوص در حوزه بانکی و پولی و نفت ادامه پیدا کرد.
بخشی از شعار سال مربوط به حمایت از کار و سرمایه ایرانی بود. ما اینقدر که برای سرمایه گذار و سرمایه خارجی اهمیت و ارزش قائلیم و دنبال جذب آنها هستیم به سرمایه گذار داخلی اهمیت نمی دهیم و آنها را با مشکلات عدیده ای مواجه کرده ایم. شعار این سال می خواهد فرهنگ حمایت از سرمایه های داخلی را در اولویت قرار دهد.
مشکلات تولیدکننده ها در سالهای بعد از این سال، فرهنگ مصرف کالای خارجی، عدم حمایت بانکها از تولید و ... نشان می دهد که هنوز حمایت از تولید ملی نهادینه نشده است. مقام معظم رهبری از برخی ضعفها، کوتاهی ها و سهل انگاریها که باعث می شود به نقشه دشمن کمک کند گله می کنند: «در زمینه اقتصاد البته بر مردم فشار وارد آمد، مشکلاتی ایجاد شد؛ بهخصوص که اشکالاتی هم در داخل وجود داشت. برخی از کوتاهیها و سهلانگاریها انجام گرفت که به نقشههای دشمن کمک کرد، لیکن درمجموع، حرکت مجموعه نظام و مجموعه مردم، یک حرکت رو به جلو بوده است»1.
شعار سال 1392: حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی
به کار بردن کلمه حماسه نشان از اهمیت فرهنگ در مقوله اقتصاد دارد. حماسه یعنی جهاد، یعنی شور، یعنی حضور که اینها دستوری نیستند و باید از دل جامعه بجوشند. حماسه یعنی غیرت، شجاعت، عزت، مردانگی، ایستادگی، مقاومت و... که همه اینها را باید پای اقتصاد انقلاب بیاوریم تا موفق شویم. هر جا حماسه همراه ما بوده، جهش و پیشرفت داشته ایم مثل دفاع مقدس. انسان حماسی عزیز است و ذلیل نمی شود ولذا با حماسه اقتصادی می خواهیم اقتصادمان را عزیز و مقاوم کنیم تا غیر قابل تحریم باشد.
در این سال انتخابات ریاست جمهوری را داشتیم لذا بخشی از شعار سال به این موضوع اختصاص دارد. همانطور که برای انتخابات همه بسیج می شوند؛ از دولت و رسانه ها و صدا و سیما و نیروی انتظامی و جریانات سیاسی گرفته تا مراجع و حوزه ها و علما و عموم مردم؛ برای حماسه اقتصادی هم همه باید بسیج شوند. البته در این سال نگاهی در کشور در حال شکل گیری است که به دنبال حل مشکلات اقتصادی در خارج مرزها است که این خود یک مانع تحقق حماسه اقتصادی است.
مقام معظم رهبری از حماسه سیاسی مردم برای انتخابات تشکر کردند و چند بار از تحقق نیافتن حماسه اقتصادی در این سال گله کردند: «در باب حماسهی اقتصادی کاری که باید انجام بگیرد و توقّع بود که اتّفاق بیفتد، اتّفاق نیفتاد»2.
1. پیام نوروزی به مناسبت آغاز سال ۱۳۹۲
2. پیام نوروزی به مناسبت آغاز سال ۱۳۹3
* عضو انجمن مدرسان اقتصاد مقاومتی
دیدگاه تان را بنویسید