مشاور اقتصادی دولت: دولت عملاً از ثروتمندان مالیات نمی‌گیرد

بر اساس گزارش بانك مركزي، مجموع هزينه يك خانواده از دهك اول (فقير) در طول سال 7 ميليون و 138 هزار تومان برآورد شده است. در مقابل مجموع هزينه يك خانواده از دهك دهم (ثروتمند) طي سال 93 معادل 104 ميليون و 292 هزار تومان بوده است. اين موضوع اختلاف 97 ميليون و 154 هزار توماني را در هزينه پايين‌ترين طبقه و بالاترين طبقه طي يك سال نشان مي‌دهد. برآورد مركز آمار و بانك مركزي از ميزان هزينه و درآمد خانوار در دهك‌هاي مختلف درآمدي نشان مي‌دهد اختلاف زيادي ميان دهك‌هاي بالا و پايين وجود دارد و همين امر ضمن ايجاد طبقات برخوردار و محروم در جامعه تبعات اجتماعي و اقتصادي بدي را در كشور پديد آورده است. كارشناسان ضعف تقاضا در اقتصادهاي نفتي را پديده‌اي بسيار خطرناك عنوان مي‌كنند، به ويژه آنكه اين رويداد با ركود اقتصادي هم عجين شده باشد. فروپاشي قدرت خريد طبقه متوسط و پايين‌تر از متوسط ريشه اصلي اين بحران تقاضا در اقتصاد است. بر اين اساس شكافي چشمگير در ميزان درآمد و هزينه خانوار طي اين سال‌ها ايجاد شد كه ناشي از تورم بالا و همچنين افزايش نرخ ارز است و متأسفانه ميزان افزايش دستمزدها در طبقه متوسط و پايين‌تر از آن بسيار كمتر از رشد هزينه بوده است.

در اين ميان مشاور اقتصادي رئيس‌جمهور عنوان كرده است كه 28در صد از ۵۶۰ هزار ميليارد تومان هزينه مصرفي كشور را كه بالغ بر157هزار ميليارد تومان مي‌شود، دهك دهم خرج مي‌كند. مسعود نيلي با بيان اينكه از قشر ثروتمند جامعه ماليات نمي‌گيريم، گفت: دهك دهم درآمدي، ۲۸درصد از كل هزينه‌ها را دارد و در سال ۹۴ هزينه مصرفي كه ۵۶۰ هزار ميليارد تومان بوده، دهك دهم ۲۸‌‌درصد آن را خرج كرده است. مشاور اقتصادي رئيس‌جمهور افزود: اگر به جاي ۳ درصد ۱۰‌درصد از اين دهك ماليات بگيريم، ۱۵ هزار و ۷۰۰ ميليارد تومان و اگر ۲۰‌درصد باشد، ۳۱ هزار و ۴۰۰ ميليارد تومان و اگر ۳۰‌‌درصد اخذ شود ۴۷ هزار و ۱۰۰ ميليارد تومان ماليات خواهد بود. وي با بيان اينكه در انگليس از اين دهك ۴۰درصد و در دانمارك ۵۰‌درصد ماليات اخذ مي‌شود، تصريح كرد: عملاً از قشر ثروتمند جامعه ماليات نمي‌گيريم، بايد در ماليات از سمت بنگاه‌ها به سمت خانوار برويم. نيلي درباره شاخص‌هاي مطلوب مالياتي در مورد مزاياي ماليات بر بنگاه‌ها گفت: اين موضوع منجر به ايجاد اطلاعات قابل تطبيق براي اخذ ماليات بر درآمد خانوار است، همچنين بازيگر اصلي، اخذ ماليات بر مصرف و ارزش افزوده خواهد بود.

نيلي در ادامه گفت: عدالت مالياتي با اجراي بازتوزيع مالياتي صورت مي‌گيرد و اگر باز توزيعي به شكل صحيح اجرايي شود درآمد مالياتي از قشر پردرآمد ستانده و منابع آن براي قشر كم درآمد صرف مي‌شود.

به گزارش «جوان»، درحالي كه متوسط هزينه غيرخوراكي ثروتمندترين دهك شهري در سال94 بالغ بر 60 ميليون تومان رسيده است اما ميزان هزينه غيرخوراكي فقيرترين دهك شهري در سال مذكور به 500 هزار تومان هم نمي‌رسد كه اين امر نشان مي‌دهد فقرا هر درآمد اندك خود را صرف هزينه‌هاي معيشت و خوراكي مي‌كنند. متوسط هزينه غيرخوراكي سالانه يك خانوار شهري نشان مي‌دهد كه دهك دهم به عنوان ثروتمندترين دهك موجود در كشور در سال 92 بالغ بر 43‌ميليون و 754هزار تومان بوده است كه اين هزينه در سال 93 به محدوده 52 ميليون تومان رسيده است و در سال 94 نيز تا مرز 60 ميليون تومان جهش داشته است. همچنين دهك نهم شهرنشين (يك طبقه پايين‌تر از ثروتمندترين دهك جامعه) متوسط هزينه غيرخوراكي‌اش در سال 92 بيش از 24‌ميليون تومان، در سال 93 در حدود 29ميليون تومان و در سال 94 به بيش از 32 ميليون تومان رسيده است. همچنين دهك هفتم درآمدي از حيث هزينه مذكور در سال 92 در حدود 19ميليون تومان و در سال 93 در حدود 22ميليون تومان و در سال 94 بالغ بر 24ميليون 500هزار تومان بوده است.

هزينه غيرخوراكي دهك پنجم شهري نيز در سال 92 تا 94 تنها در حدود يك ميليون تا يك ميليون و 338هزار تومان بوده است.

عضو كميسيون برنامه و بودجه مجلس در پاسخ به اين سؤال كه چرا در لايحه بودجه سال 96 موضوع حذف غيرنيازمندان يارانه‌بگير پيش‌بيني نشده است، طي اظهارنظري كنايه‌آميز گفت: شايد صلاح نبود يارانه غيرنيازمندان حذف شود، البته اين نظر علما و فضلاي مجلس بود! محمدحسيني در گفت‌وگو با فارس، اظهار داشت: براي حذف يارانه غير نيازمندان هر سال نامه نوشتيم، اما دولت اجرا نكرد. در ماده 94 قانون برنامه ششم توسعه حكمي آمده و اين مباحث پيش‌بيني شده است. عضو كميسيون برنامه و بودجه مجلس افزود: در جدول بند «الف» تبصره 14 بودجه سال 96 هدف اين بود 20 درصد براي افزايش حقوق مستمري‌بگيران كميته امداد و بهزيستي از محل هدفمندي يارانه‌ها در نظر گرفته شود. اين نماينده مجلس در پاسخ به اين سؤال كه به شكل مستقيم دستوري براي حذف غير نيازمندان وجود ندارد و دولت مي‌تواند اين منابع را از محل‌هاي ديگر مانند افزايش درآمد و جابه‌جايي رديف‌ها تأمين كند، تصريح كرد: غير نيازمندان حذف نشدند و طبق پرداخت يارانه در آذرماه 75 ميليون نفر يارانه گرفته‌اند و خود افراد مي‌گويند يارانه نمي‌گيرند. وي در مورد اينكه پيشنهاد مجلس تكليف براي دولت نسبت به حذف غيرنيازمندان يارانه‌بگير ايجاد نمي‌كند، افزود: نگاه مجلس بر اين است كه با اين پيشنهادات براي تأمين منابع به سمت حذف غيرنيازمندان برود، جمع‌بندي علما و فضلا در مجلس اين بود. عضو كميسيون برنامه و بودجه مجلس در پاسخ به اين سؤال كه كجاي تبصره 14 نشان مي‌دهد غيرنيازمندان بايد حذف شوند، گفت: شايد صلاح نبوده است. وي در پاسخ به اين سؤال كه مصلحت انتخابات صلاح كشور است؟ تصريح كرد: نه، اين نگاه را قبول ندارم. حسيني در مورد اينكه چرا سال آينده نبايد حذف غيرنيازمندان يارانه ادامه يابد، گفت: چرا بايد حذف داشته باشيم؟ كجا گفته شده كه غيرنيازمندان نبايد يارانه بگيرند. در قانون هدفمندي آيا حكمي براي حذف غيرنيازمندان وجود دارد؟ در قانون هدفمندي بحث پرداخت يارانه به كل كشور بود و از طرفي غيرنيازمندان كه خودرو دارند بنزين بيشتري مصرف مي‌كنند، در نتيجه هزينه پرداختي بيشتري خواهند داشت. اين نگاه مجلس و قانون است.