مصرف گاز در کشور و سوزاندن گنج طبیعی

روزنامه شرق: در ماه‌های اخیر، به‌ دلیل برودت هوا مصرف گاز مردم افزایش چشمگیری داشته است. معمولا در چنین شرایطی به ازای هر درجه کاهش دما، میزان مصرف گاز نیز افزایش پیدا می‌کند.

مصرف بی‌رویه گاز در اماکن اداری نیز فشار مضاعفی بر منابع گازی کشور وارد می‌کند. نگارنده در برخی اماکن دولتی با صحنه‌ای تکراری مواجه شده‌ام که دمای سیستم‌های گرمایشی به اندازه‌ای بالا و فضای محیط کار چنان بیش‌از‌حد گرم شده بود که در فصل زمستان برای خنک‌کردن فضا، سیستم‌های خنک‌کننده را روشن كرده بودند. روشن‌ماندن چراغ‌ها و سیستم‌های گرمایشی در روزهای تعطیل در این اماکن، از دیگر موارد هدررفت انرژی به ‌شمار می‌رود. در زمان تولید نفت نیز مقداری گاز به همراه آن به وجود می‌آید که چه در زمان حال و چه در گذشته، آن را می‌سوزانند. میزان هدررفت گاز در کشور، سالانه حدود ١٤ میلیارد مترمکعب است. این میزان اتلاف گاز در سال به اندازه استفاده سالانه کشورهای یونان، دانمارک، نروژ و فنلاند است.

نشتی لوله‌های انتقال، گازهایی که در مشعل‌های واحدهای پالایش و پتروشیمی سوزانده می‌شود و مواردی از این دست از دلایل هدررفت این گنج طبیعی کشورمان است. مصرف درست و بهینه گاز، نیازمند فرهنگ‌سازی و گذر زمان و نیازمند رویکرد یکسان دولت و ملت است تا رفته‌رفته به اصلاح و بهبود فرهنگ مصرف انرژی بپردازند. این مهم اتفاقی نیست که بتوان آن را یکی، دو روزه اصلاح کرد؛ اما همین امروز هم برای اقدام در این زمینه، دیر شده است. نقش مردم در جلوگیری از اتلاف و مصرف بی‌رویه گاز حتما مهم است. مردم می‌توانند با استفاده از لباس گرم در منازل خود و پایین‌آوردن دمای سیستم‌های گرمایشی، تعویض در و پنجره‌های قدیمی و جایگزینی انواع لوازم خانگی نظیر یخچال، لباس‌شویی یا ظرف‌شویی پرمصرف با لوازم استاندارد در مصرف بهینه برق، از اتلاف و هدررفت انرژی جلوگیری کنند؛ چراکه بیشتر برق تولید‌شده ما از طریق گاز تولید می‌شود؛ بنابراین با صرفه‌جویی در مصرف برق، می‌توان در مصرف گاز نیز صرفه‌جویی کرد. به‌تازگی مرکز پژوهش‌های مجلس نیز مباحثی درباره قیمت گاز در داخل کشور و تولید بهینه گاز با هزینه پایین داشته که می‌تواند مورد توجه شرکت ملی نفت و گاز ایران واقع شود.

خوراک صنایع پتروشیمی، حاوی اتان کمی است و غالب گازهای استفاده‌شده برای خوراک یا سوخت صنایع، متان بوده و خوراک برخی از واحدهای پتروشیمی نیز اتان است که به‌ طور جداگانه به آنها داده می‌شود. همچنین گاز خطوط انتقال گاز نیز اتان بسیار کمی و درصد بالایی از متان دارد. کمبود گاز در فصول سرد سال و مصرف بی‌رویه آن باعث می‌شود عرضه خوراک پتروشیمی‌ها کاهش یابد؛ چراکه در شرایط اضطراری، چاره‌ای جز عرضه گاز به صنایع نیست. اگرچه شرکت ملی گاز در پوشش گازی شرکت‌های خصوصی در سه ماه آخر سال، تعهدی در قراردادها ندارد؛ اما فقط در مواقع اضطراری همچون اتفاق اخیر قطع‌شدن گاز ترکمنستان به ایران، شاهد کاهش عرضه گاز به صنایع و پتروشیمی‌ها هستیم. آنچه مشخص است در موضوع هدررفت گاز، همه عوامل مؤثر بوده و نمی‌توان تنها بخش خانگی را مقصر دانست؛ اما اطلاع‌رسانی به مردم درباره ارزش افزوده‌ای که هر مترمکعب گاز می‌تواند در صنایع و پتروشیمی ایجاد کند، امری ضروری است.