سهم اندک مازندران در بازار گیاهان دارویی

روزنامه ایران: باوجود اینکه 791 هکتار از اراضی مازندران به کشت داروهای گیاهی اختصاص یافته، اما این استان در سطح کشور در این رسته جایگاه نازل سیزدهم را داراست.

این درحالی است که خراسان شمالی با سطح اشتغالی به مراتب کمتر توانسته دراین باره رتبه نخست کشور را به خود اختصاص دهد. بر اساس اعلام محمدتقی شکوهی، مدیر امور باغبانی اداره کل جهاد کشاورزی مازندران 791 هکتار از اراضی این استان به کشت گیاهان دارویی اختصاص یافته که در این زمین‌ها گیاهانی چون گل گاو زبان، گل محمدی، بادرنج بویه و... کشت می‌شود. بنا بر اظهارات این مقام در جهاد کشاورزی مازندران، از 20 گونه گیاهی که در مازندران کشت می‌شود گل‌گاو زبان با 632 هکتار بیشترین سطح کشت را به خود اختصاص داده است.

وی با اشاره به وجود یک هزار و 300 نوع گیاه دارویی شناخته شده در مازندران بیان کرد: به غیر از ارقام یاد شده که به صورت زراعی و قابل کشت است، سایر ارقام، به صورت وحشی و خودرو در سراسر نقاط مازندران بویژه نقاط سرد و کوهستانی رشد می‌کنند و قابلیت کشت زراعی برای آنها وجود ندارد. برای نمونه، گیاه «ثعلب»، از ارقام شناخته شده این گروه از گیاهان است که در صنعت بستنی‌سازی از آن بهره می‌گیرند، اما متأسفانه برداشت بی‌رویه این گیاه دارویی ارزشمند در سال‌های اخیر آن را با خطر انقراض روبه رو کرده است.

شکوهی به گرانقیمت بودن بسیاری از انواع این گونه‌های ارزشمند دارویی پرداخت و برای تأیید گفته اش، به گیاه «باریجه» اشاره کرد که ارزش هر کیلو از آن 25 میلیون تومان اعلام شده است. وی یکی از خواص بارز گیاه باریجه را ضد درد و تسکین دهنده عنوان کرد و گفت: حتی مصرف بالای این گیاه می‌تواند خاصیت مخدر پیدا کند و مثل همه داروهای مسکن در صورت دوز بالای مصرف، اعتیاد آور است.

مدیر امور باغبانی اداره کل جهاد کشاورزی مازندران با اشاره به وجود 5 شرکت فعال در حوزه فرآورده‌های دارویی گیاهی در استان، خاطرنشان کرد: متأسفانه هنوز اراده و برنامه ای برای صادرات این فرآورده‌ها وجود ندارد و این اتفاق در صورت تجمیع اراده‌ها و نیروهای دستگاه‌های ذیربط می‌تواند به یکی از بخش‌های سرمایه ای و پولساز تولید در کشور مبدل شود.

وی به جشنواره امسال گل محمدی در شهر فریم ساری اشاره کرد و افزود: با توجه به اقلیم مناسب ساری برای کشت گل محمدی، در نظر داریم تا طی 5 سال آینده یک هزارهکتار از اراضی این شهرستان را به کشت این گل زیبا اختصاص دهیم. شکوهی با اشاره به رشد بخش عظیمی ازاین گیاهان ارزشمند در مناطق سردسیر، نبود قابلیت کشت آنها در مناطق پایین دست و دشت، گفت:95 درصد از گیاهان دارویی در ارتفاعات بالای 5 هزار متر رشد می‌کند و از آنجا که با افزایش ارتفاع از رطوبت و دمای هوا کاسته می‌شود، هر چه ارتفاع بیشتر می‌شود، ماده مؤثره آنها برای تولید انواع داروهای گیاهی بیشتر می‌شود. شاید به دلیل اهمیتی که برخی از گیاهان دارویی از نظر اقتصادی و درآمدزایی برای مازندران دارد باعث شده تا آیین همایش ملی گیاه باریجه نیز در واحد دانشگاهی آیت‌الله آملی در شمال کشور برگزار شود.

فاضل لاریجانی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت‌الله آملی با ابراز خرسندی از فعالیت نزدیک به 400 شرکت در عرصه گیاهان دارویی، اظهار داشت: از این تعداد بالغ بر 100 شرکت جزو شرکت‌های دانش‌بنیان محسوب می‌شوند. وی با اشاره به ویژگی‌های عرصه گیاهان دارویی و چند وجهی بودن آن، افزود: عوامل مختلفی در رشد و توسعه این عرصه دخالت دارد، از این‌رو سیاستگذاری هوشمندانه‌ای را می‌طلبد تا بتوان به گونه‌ای سازگار و متوازن عوامل مختلف هدایت تا منجر به توسعه پایدار در این عرصه شود.

این مسئول، از آفت‌ها و چالش‌هایی که حوزه گیاهان دارویی با آن مواجه است را تخریب طبیعت و انقراض گونه‌های نادر در ایران دانست و افزود: اکنون با توجه به برداشت و جمع‌آوری گیاهان به نحوی غیراصولی و ناصحیح، می‌طلبد در این زمینه‌ها مقررات دقیق وضع شده و نظارت جدی اعمال شود.