تغییر واحد پول ملی بهانه‌ای برای لاپوشانی ضعف‌های اقتصادی دولت

ظهر دیروز وقتی خبرگزاری‌ها و رسانه‌های مختلف قصد داشتند تا جدیدترین مصوبات هیات دولت را روی خروجی خودشان قرار دهند، با یک خبر عجیب و غیر منتظره رو به رو شدند. هیات وزیران در جلسه‌ای که با ریاست حسن روحانی تشکیل داده بود، طی بررسی لایحه قانون بانک مرکزی جمهوری اسلامی تغییر واحد پول کشور را از ریال به تومان به تصویب رساند. طبق این مصوبه از این پس قرار است هر تومان برابر با 10 ریال باشد. این مصوبه در شرایطی در آخرین سال فعالیت دولت یازدهم به تصویب رسید که اقتصاد کشور در شرایط بسیار حساسی قرار گرفته است. بازار ارز به شدت بهم ریخته است و دولتمردان در عمل به وعده خود برای تک نرخی کردن ارز طی 3.5 سال گذشته کوچکترین قدمی بر نداشته‌اند. به نظر می‌رسد در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری سال آینده دولت را بر آن داشته که تک نرخی کردن ارز را مانند سنوات گذشته یک سال دیگر به تاخیر بیندازد. از طرف دیگر کاهش تورم کوچکترین تاثیری در زندگی مردم نداشته و قیمت اکثر کالاهای اساسی مورد نیاز مردم روز به رو در حال افزایش است. واحدهای تولیدی هم به هیچ وجه وضعیت مناسبی ندارند و روزی نیست که خبر تعطیلی یک کارخانه تولیدی در اقصی نقاط کشور منتشر نشود. تشدید رکود و کاهش قدرت خرید مردم در سالهای فعالیت دولت یازدهم هم شرایطی را فراهم کرده زندگی به سختی برای اقشار ضعیف جامعه طی شود. نرخ بیکاری هم در دولت تدبیر و امید رکورد زده و با بیکار شدن حدود یک میلیون نفر وضعیت معیشتی برای بسیاری از مردم بدتر شد. در این شرایط دولت روحانی دست به تغییر واحد پول زد آن هم در شرایطی که در دولتهای گذشته این طرح به تصویب نرسیده بود. در دولت قبل کارگروهی برای تغییر واحد پول ملی ایجاد شد که پس از چهار سال بحث و جدل تغییر واحد پول را به صلاح دانسته نشد. بنابراین به نظر می‌رسد تصمیم عجیب و ناگهانی دولت برای تغییر واحد پول از ریال به تومان برای یک هدف دیگری اتخاذ شده است.

محمود دهقانی کارشناس مسائل اقتصادی در این زمینه می گوید: این اقدام در واقع حذف یک صفر از ریال است که اقدامی ضعیف تلقی می‌شود. این طرح و تصویب آن در مجلس در شرایط فعلی میتواند تا حدودی ضعف دولت در کنترل نرخ دلار آمریکا، و بعضی مشکلات اقتصادی دیگر را، موقتا تحت الشعاع قرار دهد. محمدرضا رنجبر فلاح مدیرعامل اسبق بانک تجارت هم در این خصوص اظهار می کند: مردم عادی قبل از این تغییر واحد هم همه چیز را به تومان اعلام می کردند بنابراین این تغییر واحد هم تبعات خاصی نخواهد داشت. غلامرضا مصباحی مقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هم در این زمینه با اشاره به نگرانی ایجاد توهم پولی با حذف صفر‌ها و تغییر واحد پولی، می گوید: ممکن است مردم تصور کنند درآمدشان 1000 برابر کاهش یافته اما برای رفع این مشکل یک راهکار تجربه شده وجود دارد و آن این است که صفر‌های پول ملی را پس از ممیز و با رنگی متفاوت و اندازه‌ای کوچک‌تر درج شود. با این تفاسیر باید دید در نهایت دولتمردان به اهداف مدنظرشان بعد از تغییر واحد پول ملی می رسند یا نه؟ آیا این طرح قابلیت عبور از فیلتر مجلس و شورای نگهبان عبور می کند؟ برای پاسخ به این سوالات باید اندکی منتظر بمانیم.