از خودزنی عربستان تا رکورد گرانی نفت ایران

خبرگزاری مهر: بر خلاف پیش بینی‌ها و با وجود توافق نصف و نیمه اوپکی‌ها بر سر اجرای فریز نفتی، قیمت شاخص‌های معتبر نفت خام جهان در معاملات منتهی به ۲۳ سپتامبر سال ۲۰۱۶ میلادی با کمترین نوسان قیمتی در محدوده کمتر از بشکه‌ای ۵۰ دلار تثبیت شد. بر این اساس در حالی کشورهای عضو اوپک هفته گذشته بر سر اجرای طرح فریز نفتی به توافق اولیه دست یافته‌اند و پیش‌بینی می‌شود سقف تولید نفت کشورهای عضو اوپک در محدوده ۳۲ تا ۳۲.۵ میلیون بشکه در روز تثبیت شود، که قیمت سبد نفتی اوپک به جای افزایش با کاهش همراه شده است؛ از این رو در معاملات منتهی به ۲۳ سپتامبر، قیمت سبد نفتی اوپک با ۲۱ سنت کاهش در محدوده ۴۲ دلار و ۴۱ سنت معامله شده است. علاوه بر این قیمت هر بشکه نفت خام وست تگزاس آمریکا هم با ۱۲ سنت افزایش در محدوده ۴۲ دلار و ۴۶ سنت و قیمت هر بشکه نفت خام برنت دریای شمال بدون تغییر در محدوده ۴۶ دلار و ۵۵ سنت در بازار داد و ستد شده است. شاخص نفت دوبی هم با ثبت ۴۳ سنت کاهش، بشکه‌ای ۴۳ دلار و ۱۵ سنت و شاخص نفت عمان با ثبت ۳۲ سنت کاهش در محدوده ۴۳ دلار و ۶۰ سنت در بازار داد و ستد شده است. نکته قابل توجه در مورد قیمت فروش نفت خام سبک و صادراتی ایران آن است که این دو شاخص نفت خام جهان بالاترین افزایش قیمت را در مقایسه با کل شاخص‌های معتبر نفت جهان به خود اختصاص داده است. بر این اساس قیمت هر بشکه نفت خام سبک صادراتی ایران با ۱۳ سنت افزایش، در محدوده ۴۲ دلار و ۲۸ سنت به مشتریان عرضه شده است. از سوی دیگر قیمت هر بشکه نفت خام سنگین صادراتی ایران هم با ثبت ۱۳ سنت افزایش در محدوده ۴۰ دلار و ۵۱ سنت در بازارهای آسیایی و اروپایی فروخته شده است. در مجموع از ابتدای سال ۲۰۱۶ میلادی تاکنون متوسط فروش هر بشکه نفت خام سبک صادراتی ایران ۳۸ دلار و ۷۰ سنت و متوسط قیمت هر بشکه نفت خام سنگین صادراتی کشور ۳۶ دلار و ۵۳ سنت در بازار عرضه شده است. مهمترین دلایل نوسان قیمت طلای سیاه به گزارش مهر، در کنار تصمیم تاریخی اعضای اوپک برای فریز سقف تولید نفت این سازمان در محدوده ۳۲ تا ۳۲.۵ میلیون بشکه در روز و احتمال کاهش ۷۰۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت اوپکی‌ها که منجر به تقویت قیمت طلای سیاه در بازار شد، اما عوامل دیگری زمینه‌ساز تضعیف قیمت نفت در بازار شده است. افزایش تولید نفت نیجریه و لیبی، بازگشایی پایانه‌های نفتی شرق لیبی و در نهایت افزایش صادرات نفت این کشور آفریقایی به کشورهای حوزه آتلانتیک، افزایش ۴۶۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت در کشورهای غرب آفریقا و افزایش ۱۷۰ هزار بشکه‌ای صادرات نفت عربستان سعودی از مهمترین دلایل تضعیف قیمت نفت در بازار به شمار می‌رود. نکته قابل توجه درباره افزایش تولید نفت عربستان سعودی آن است که با به پایان رسیدن ظرفیت مازاد نفت این کشور، سعودی‌ها برداشت ۲۰۰ هزار بشکه نفت خام از ذخایر استراتژیک خود را در دستور کار خود قرار داده‌اند که ۱۷۰ هزار بشکه از این افزایش برداشت، روانه بازارهای صادراتی شده است. به عبارت دیگر با به پایان رسیدن ظرفیت مازاد عرضه نفت عربستان، حالا این کشور در اقدامی که تحلیلگران بازار از آن به عنوان یک خودزنی یاد می‌کنند، به جای بهره‌برداری از پروژه‌های جدید افزایش تولید نفت، اقدام به برداشت از ذخایر استراتژیک خود کرده که تداوم این اقدام در بلندمدت منجر به کاهش شدید ذخایر استراتژیک و پایین آمدن قدرت چانه‌زنی سعودی‌ها در بازار نفت خواهد شد. در کنار عوامل تضعیف‌کننده قیمت نفت در بازار، کاهش ذخایر استراتژیک نفت خام آمریکا در هفته منتهی به ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۶ میلادی، یکی از عوامل تقویت‌کننده طلای سیاه در بازار به شمار می‌رود؛ به طوری که حجم ذخایر استراتژیک نفت آمریکا با کاهش ۶.۲ میلیون بشکه‌ای به ۵۰۴ میلیون بشکه رسیده که پایین‌ترین سطح در طول ۶ ماه گذشته تاکنون بوده است. از سوی دیگر وقوع پدیده آب و هوایی «لانینو» و احتمال سرمای زودرس، در نیمکره شمالی زمین به ویژه کشورهای اروپایی، زمینه‌ساز تقویت قیمت نفت در بازار در ادامه سال ۲۰۱۶ میلادی خواهد شد.