قاچاق با کارت‌های اجاره‌ای

روزنامه آرمان - فریبا نهاوندی: با کشف ۲۷ کانتینر کالای قاچاق در گمرک شهید رجایی ماجرای سوء استفاده از کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف یا اجاره‌ای و تاثیر آن در قاچاق کالا به داخل کشور وارد فاز جدید شده است. قاچاق یکی از معضلات حال حاضر اقتصاد ایران است که تولید ملی را تهدید می کند. برخی برآورد‌ها نشان می دهد میزان قاچاق در ایران بیشتر از واردات رسمی است. آن‌طور که تیر امسال قاسم خورشیدی سخنگوی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت: «حجم قاچاق در سال ۹۴ حدود ۱۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان بوده است.» البته برخی از آمار‌های غیر رسمی میزان قاچاق به کشور را بسیار بیشتر از رقم اعلام شده می دانند. سال گذشته میزان کشفیات قاچاق افزایش یافت و هر چند هنوز اطلاعات دقیقی درباره میزان کشفیات در سال ۹۵ وجود ندارد، اما اخبار منتشر شده در این زمینه از رشد چشمگیر کشف کالاهای قاچاق حکایت دارد. مسئولان به ویژه سامانه جدید گمرکی را دخیل در افزایش کشفیات می دانند. روشی قدیمی اما پر کاربرد قاچاقچیان در سال‌های مختلف روش‌های مختلف و تازه ای را برای وارد کردن کالا‌های قاچاق امتحان کرده‌اند. در این میان به روز شدن قاچاقچیان برای آنها اهمیت ویژه‌ای داشته است، هر چند همچنان برخی از روش‌های قدیمی پر کاربرد است. استفاده از کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف یا اجاره‌ای روشی است که همچنان توسط قاچاقچیان به کار گرفته می‌شود، تا جایی که در کشفیات اخیر اثبات شده است که قاچاقچیان به نام افراد فقیر که در مواردی حتی پول ازدواج هم ندارند، میلیارد‌ها تومان کالای قاچاق وارد می‌کنند. روز گذشته روابط عمومی گمرک ایران اعلام کرد: ۲۷کانتینر کالای قاچاق به دنبال تقاطع‌گیری اطلاعات مندرج در سامانه جامع گمرکی با مانیفست الکترونیکی توسط گمرک شهید رجایی کشف شد و در حالی که اظهار صاحبان کالا به‌صورت الکترونیکی در سامانه جامع گمرکی ثبت شده بود، داده‌های ورودی با اطلاعات مندرج در مانیفست الکترونیکی که توسط شرکت‌های حمل‌ونقل در سامانه جامع گمرکی وارد شده بود مغایرت داشت. ثبت اطلاعات مغایر در سامانه جامع گمرکی و تقاطع‌گیری داده‌ها موجب شد تا هشدارهای الکترونیکی در سامانه به صدا درآید و دستور بررسی‌های بیشتر و کامل‌تر نوع و محتویات کانتینرها صادر شود. به دنبال آن سوابق اشخاص حقیقی و حقوقی صاحبان کالا و اظهارنامه‌های در جریان آنها به‌صورت آنلاین و در لحظه، استخراج و ادامه عملیات گمرکی برای این اشخاص به‌صورت سیستمی قفل شد و بررسی کامل و دقیق محتویات کانتینرها در دستور کار گمرک قرار گرفت. بنابراین گزارش، با تخلیه کامل کانتینرها مشخص شد نوع کالای اظهاری با محتویات کانتینرها مغایرت دارد. محتویات این کانتینرها شامل ۱۳کانتینر یخچال فریزر ساید بای ساید، شش کانتینر لوستر و هشت کانتینر ظروف سرامیک، ظروف چینی، ظروف شیشه، ظروف آلومینیومی و ظروف استیل بود که برابر ماده ۱۱۳ قانون امور گمرکی مشمول قاچاق تشخیص داده شد و تمامی کالاها ضبط شد. گمرک ایران پس از کشف محموله‌های قاچاق یادشده به بررسی سوابق کامل اشخاص حقیقی و حقوقی صاحبان این کالاها پرداخت و بار دیگر ردپای کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف در قاچاق این محموله‌ها پیدا شد. پیگیری‌های بیشتر نشان داد باندهای قاچاق با استفاده از کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف یا اجاره‌ای کالاهای خود را به نام تعدادی افراد بی‌بضاعت و کم‌درآمد ثبت کرده‌اند. براساس بررسی‌های به‌عمل آمده منشأ اصلی انجام چنین تخلفاتی صدور کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف برای افراد کم‌درآمد است و با این شرایط امکان ردگیری صاحبان اصلی کالاهای قاچاق با مشکلاتی مواجه می‌شود. در بررسی‌های بیشتر مشخص شد ثبت سفارش این کالاها هم مشکلاتی داشته است و می‌بایست صاحبان کارت‌های بازرگانی صرفا در رشته‌هایی که فعالیت آنها در شناسنامه کارت ثبت شده، اجازه ثبت سفارش داشته باشند. واردکننده میلیاردی پول ازدواج ندارد! به دنبال کشف و ضبط ۲۷ کانتینر کالا‌های قاچاق در گمرک شهید رجایی گفت‌و‌گوهایی با برخی از وارد کنندگان اسمی این کالا‌ها منتشر شده است که اظهارات برخی از این وارد کنندگان میلیاردی جالب توجه است. همان‌طور که عنوان شده بسیاری از قاچاقچیان از ترفند استفاده از کارت بازرگانی یک‌بار مصرف یا وارداتی برای کار خود بهره می‌گیرند. یکی از افرادی که با کارت بازرگانی او ۱۳۷ میلیارد تومان کالای قاچاق وارد شده است، راننده‌ای است که درآمد ماهانه خود را کمی بیشتر از یک میلیون تومان در ماه می‌داند و عنوان می کند به دلیل نداشتن تمکن مالی تا کنون نتوانسته است ازدواج کند. این راننده جوان در جواب این سوال که آیا می‌دانید که با کارت بازرگانی و به اسم شما چه میزان واردات صورت گرفته است، عنوان می کند: «نمی‌دانم، یک روز به من گفتند که مدارک بیاور تا برایت کارت بازرگانی بگیریم و از این طریق به من پنج میلیون تومان دادند. دیگر از بقیه ماجرا اصلا خبری ندارم و نمی‌دانم که با استفاده از این کارت چه کارهایی صورت گرفته است.» هنوز اطلاعات دقیقی در این باره در دست نیست که آیا در برخورد با قاچاقچیان کالا‌های مختلف که با این کار تولید و اقتصاد ملی را نشانه رفته‌اند محدود به ضبط اموال آنها می شود یا مجازات‌های دیگری نیز در میان است. به هر حال در مقوله برخورد با قاچاق کالا که در یکی دو سال اخیر بار‌ها روی آن تاکید شده است، به جز کشف و ضبط کالا‌های قاچاق باید راه‌های قاچاق نیز بسته شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که سود کالا‌های قاچاق برای قاچاقچیان آن‌قدر زیاد است که اگر برای مثال یک نفر پنج کانتینر کالای قاچاق داشته باشد و تنها یکی از آنها از گمرک رد شود، پول زیادی به جیب زده است. قاچاقچیان با تمهیدات مختلف اقدام به وارد کردن کالا‌های غیر ضروری و بعضا غیر استاندارد می کنند و از طرق مختلف از جمله تجهیز دستفروشان این کالا‌ها را با قیمتی نازل می فروشند.