"خرید بیش از ۱۰۰ هواپیما" ژست تبلیغاتی دولت؟

خبرگزاری تسنیم: محمدرضا سبزعلیپور رئیس مرکز تجارت جهانی ایران و رئیس شورای سیاستگذاری اقتصاد مقاومتی و بخش خصوصی در واکنش به اطلاع رسانی مقامات دولتی و غیردولتی درخصوص عقد قرارداد با شرکتهای هواپیما سازی بزرگ اروپایی و آمریگایی منجمله بوئینگ و ایرباس و اعلام اعداد و ارقام متفاوت اظهار داشت: تحریمهای غرب علیه صنعت هوانوردی ایران به خصوص ناوگان مسافربری، جزء اولین تحریمهای پس از انقلاب بود که در ابتدا با ممنوع شدن فرود هواپیماهای مسافربری ایران در برخی از فرودگاه های جهان شروع شد و به تحریم فروش قطعات و هواپیما نیز رسید بطوریکه شرکتهای هواپیمایی ایران برای خرید یک فروند هواپیماها دست دوم باید با چند شرکت قراردادهای صوری و ظاهری به امضاء می رساندند و هواپیما را در چند کشور می چرخانیدند تا در نهایت به ایران میرسید. گاه این خرید پردردسر هواپیماهای فرسوده،30 تا 40 درصد گرانتر از نرخ بازار برای شرکتهای هواپیمایی کشورمان تمام میشد. وی افزود: فشارها و تحریمهای سنگین چند دهه گذشته از یکسو و فرسوده شدن ناوگان هوایی ایران و حوادث پی در پی از سوی دیگر موجب گردید تا مسئولین دولتی و غیردولتی ذیربط و حتی مردم عزیز ایران جهت پایان این روزهای سخت و آزار دهنده لحظه شماری کنند فلذا با اتمام مذاکرات هسته ای در دولت یازدهم، ظاهراً ورق برای شرکتهای هواپیمایی داخلی برگشته و فصل جدیدی برای صنعت هوانوردی کشورمان آغاز شده است. توافقنامه هسته ای وین؛ اولین بارقه های امید برای نوسازی و جوان سازی ناوگان فرسودۀ هوایی ایران را نمایان ساخت تا جائی که مسئولان هواپیمایی کشورمان مذاکراتی را با شرکتهای بزرگ سازندۀ هواپیما آغاز کردند. علیپور تصریح کرد: پایان مذاکرات هسته ای و آغاز اجرائی شدن برجام موجب گردیده است تا برخی از مسئولان و دولتمردان طی یکماه گذشته از خوشحالی سرمست و احساساتی شده و صحبتهای عجیب و غریبی بر زبان جاری سازند در همین راستا مقامات وزارت راه و شهرسازی و مسئولان صنعت حمل و نقل هوایی بدلیل تعدد نفرات، اخبار و اطلاعات ضد و نقیضی را در اختیار رسانه های گروهی قرار داده و هر روز یکی از این مقامات خبری را منتشر میکند که حرف مقام دیگر را باطل میکند!! بطوریکه از مدتها پیش مقامی اعلام کرد که ایران بزودی60 الی70 فروند هواپیما از شرکتهای هواپیماسازی بوئینگ و ایرباس خواهد خرید، سپس مدتی بعد مقام دیگری اعلام نمود که ایران100 فروند هواپیما از همان شرکتها خریداری خواهد کرد، چندی قبل وزیر راه و شهرسازی از خرید 114 فروند هواپیما از شرکتهای بزرگ اروپایی و آمریکایی پرده برداشت ولیکن دو روز قبل قائم مقام وزیر راه، اظهارات وزیر را نقض کرد و از نهایی شدن لیست خرید 127 هواپیمای ایرباس توسط ایران طی هفته جاری خبر داد و گفت 8 فروند هواپیمای سوپرجاموی ای380 ، 16 جت ای350 و 45 ایرباس ای320 در این لیست قرار دارند. وی افزود: با این روندی که آقایان پیش میروند احتمالاً تا چند روز آینده تعداد هواپیماهای مورد نیاز ایران جهت خرید به چند صد فروند خواهد رسید لکن باید عرض کنم که نه تنها درحال حاضر قدرت خرید 127 فروند هواپیمای پهن پیکر آنهم به ارزش 15 میلیارد دلار با هر شرایط پرداختی که تعیین شود برای ایران وجود ندارد بلکه نبود تیم پروازی ماهر و آموزش دیده جهت فعالیت بر روی هواپیماهای جدید نیز وجود ندارد. جهت روشن تر شدن موضوع، مشکلات و موانع را بازتر بیان میکنم و موارد را ریزتر توضیح میدهم. جهت عقد قرارداد کلانی به ارزش حدود 15میلیارد دلار، حتماً باید پیش پرداختی به ارزش3 الی 5 میلیارد دلار به فروشنده پرداخت گردد تا بمرور زمان هواپیماها به ایران تحویل داده شود که در حال حاضر چنین امکانی نه برای دولت و نه برای هیج شرکتی وجود ندارد که مبلغی معادل3 الی 5 میلیارد دلار ( حدود10هزار میلیارد تومان) را نقداً به فروشنده پرداخت و مابقی را طبق زمانبندی مشخص تأمین کند. ضمناً در حال حاضر حدود120 فروند هواپیما در ناوگان حمل ونقل هوایی ایران فعال میباشند که این تعداد هواپیما با کمبود تیم فنی و مهماندار آموزش دیده مواجه هستند که خود بعضاً موجب نارضایتی مسافران میگردد حال چنانچه10فروند10 فروند هواپیمای جدید وارد ناوگان هوایی ایران گردد قطعاً هیچ شرکتی هواپیماهای قبلی خود را از رده خارج نخواهد کرد بلکه هواپیماهای جدید را نیز به ناوگان قبلی خود اضافه خواهد کرد پس در چنین شرایطی با کدام نیروی آموزش دیده میخواهند از هواپیماهای جدید بهره برداری کند؟ سبزعلیپور گفت: اگر شرکتهای هواپیمایی داخلی، سطح خدمات فرودگاهی و میهمانداری خود را ارتقاء ندهند مطمئناً بهترین هواپیماهای جدید و گران قیمت دنیا نیز رضایت مردم شریف ایران را برآورده نخواهد کرد. ضمناً محض اطلاع دولتمردان محترم باید عرض کنم که استفاده از هواپیمای غول پیکر ایرباس380 آنهم با قیمتی حدود500 میلیون دلار به این سادگی ها نیست و امکاناتی خاص از جمله باند مخصوص، ترمینال ویژه، آشیانه خاص و... میخواهد. درست است که سال گذشته یک فروند هواپیمای ایرباس380 امارات بطور سمبلیک در فرودگاه امام خمینی بر زمین نشست ولیکن پرواز حدود 10 فروند هواپیمای380 آنهم بطور دائم در فرودگاه امام خمینی، امکانات خاص خود را مطلبد که به تصور اینجانب فعلاً چنین شرایطی مهیا نیست. رئیس مرکز تجارت جهانی ایران در پایان اظهارات خود گفت: با توجه به توضیحات ارائه شده قاطعانه عرض میکنم که اعلام اعداد و ارقام متفاوت از جانب مقامات و مسئولین ذیربط درخصوص خرید هواپیماهای جدید نه تنها احساسی، غیر واقعی و دور از ذهن است بلکه بنوعی ژست تبلیغاتی جهت پیروز و موفق نشان دادند خود میباشد که به هیچ عنوان به این زودی ها چنین امری محقق نخواهد شد و چنانچه همه برنامه های برجام به فرجام برسد و واقعاً شرکتهای بزرگ هواپیما ساز دنیا هم با ما قرارداد فروش امضاء کنند، چیزی حدود40 الی50 فروند هواپیما در مرحله اول خریداری خواهد شد. ضمناً لازم به ذکر است که دولت محترم نباید فقط تنها شرکت بزرگ دولتی حمل و نقل هوایی را مورد حمایت خود قرار داده و سایر شرکتهای هواپیمایی را به بهانه اینکه خصوصی هستند رها کند که در چنین حالتی، علناً نوعی رانت دولتی نصیب تنها شرکت بزرگ دولتی حمل و نقل هوایی خواهد شد که اصلاً صحیح نیست. مع الوصف تنها با نوسازی ناوگان حمل و نقل هوایی کشور هیچگاه امنیت و کیفیت سفرهای هوایی ارتقاء پیدا نخواهد کرد بلکه در کنار نوسازی ناوگان حمل و نقل هوایی کشور، وجود نیروهای متخصص، میهمانداران حرفه ای و اخلاق مدار، میهمان نوازی و پذیرایی عالی و همچنین خدمات قابل قبول فرودگاهی، توأمان موجب رشد کیفیت سفرهای هوایی خواهد شد که رشد کیفی سفرها هم موجب افزایش درآمد و افزایش درآمد شرکتهای هواپیمایی نیز سلسله وار موجب رشد کمی ناوگان هوایی خواهد شد که در آن صورت دیگر نیازی به دخالت و تزریق منابع مالی دولت نیست بلکه شرکتهای پولدار هواپیمایی، خود مبادرت به خرید هواپیماهای نو خواهند کرد.