دلار برجام، بربام گرانی!/ دولت ارز گران را دوست دارد؟

سرویس اقتصادی فردا؛ روزنامه وطن امروز نوشت: یک هفته بعد از اجرای برجام روند نرخ ارز نشان می‌دهد باید با دلار زیر 3600 تومانی رسما خداحافظی کنیم. هفته گذشته نرخ ارز نوسان داشت اما کاهش قیمت آن محسوس بود اما با آغاز هفته جاری نرخ ارز دوباره افزایش یافت تا جایی که قیمت دلار دیروز تا نرخ ۳۶۶۵ تومان بالا رفت. روز شنبه دلار ۳۶۴۰ تومان خرید و فروش شد. همچنین نرخ درهم دوباره بالای ۱۰۰۰ تومان شد و به ۱۰۰۷ تومان رسید. یورو هم ۴۰۰۰ تومانی شد. در یک اقدام کم‌سابقه انواع نرخ ارز دولتی نیز ثابت ماند. بانک مرکزی قیمت انواع ارز را ثابت نگه داشت تا دلار دولتی همان قیمت روز گذشته یعنی 9/3018 تومان باشد. همچنین نرخ سکه دیروز افزایش یافت و به ۹۴۲ هزار تومان رسید. نیم‌سکه نیز ۴۷۵ هزار تومان و ربع‌سکه ۲۶۰ هزار تومان معامله شد. دولت ارز گران را دوست دارد؟ روند افزایشی نرخ ارز نشان می‌دهد مسؤولان گله‌ای از گرانی ندارند. برخی کارشناسان گفته‌اند افزایش نرخ ارز یکی از راه‌های جبران کسری بودجه است و با توجه به کسری شدید بودجه دولت، این افزایش قیمت می‌تواند بخشی از کسری را جبران کند. در 6 ماهه اخیر نرخ ارز بیش از 400 تومان گران شده و این روند بیانگر آن است که دولت آنچنان که ادعا می‌کند مخالف ارز گران نیست. دولتی‌ها ۲ ماه پیش- زمانی که موج جدید افزایش قیمت‌ها آغاز شد- مدعی شدند به علت رسیدن به ایام اربعین حسینی و همچنین تعطیلات سال نوی میلادی، تقاضا در بازار افزایش یافته و به همین علت ارز گران شده است. آنها وعده داده بودند بعد از گذشت این ایام دلار ارزان شود اما هیچ‌گاه این اتفاق نیفتاد. دولتی‌ها حتی مدعی شده بودند با اجرای برجام وضع بازار ارز بهتر خواهد شد اما اگر تعبیر آنها از «بهتر شدن» همین وضعیت است باید با تامل بیشتری به سیاست‌های ارزی بانک مرکزی نگریسته شود. غلامعلی کامیاب، معاون ارزی بانک مرکزی قبل از اجرای برجام در پاسخ به این سوال که به نظر می‌رسد بانک مرکزی نتوانسته است کنترل مؤثری در بازار داشته باشد؟ گفته بود: «آنچه در این بازار و شرایط خاص مهم است و باید مورد توجه قرار گیرد پرهیز از التهاب‌آفرینی و ایجاد هیجان کاذب در بازار است که برخی‌ها با ایجاد التهاب در جست‌وجوی منافع شخصی هستند. بازار ارز ما نیاز به آرامش دارد و قطعاً‌ آثار هیجانی، نمی‌تواند بلندمدت باشد و به محض فروکش کردن این هیجانات و عوامل غیربنیادین، به حالت طبیعی خود بازخواهد گشت. این روزها مواجه با اجرا شدن برجام و اخبار مربوط به آن است. فکر می‌کنم در شرایط بعد از اجرای برجام، وضعیت کاملاً متفاوت خواهد بود». اما بعد از اجرای برجام هم شرایط کاملا متفاوت نشد، چرا که ارز دوباره ساز گرانی زد. اصلا نمودارهای نرخ ارز نشان می‌دهد در 26 ماه اخیر بازار آزاد تحت تاثیر خبرهای مذاکرات و برجام قرار نگرفته اما به علت عرضه کم و تزریق کم بانک مرکزی نرخ ارز افزایش یافته است و دولت نیز عملا از این وضعیت راضی به نظر می‌رسد. دولتی‌ها تحریم‌ها را بهانه افزایش قیمت‌ها می‌دانستند اما حالا با رفع تحریم‌ها این انتظار وجود دارد که بازارهای پولی و مالی از آن روند افزایش قیمت و نبود ثبات بیرون‌ آید. دلار کمتر از 3600 تومان نمی‌شود نایب رئیس کمیسیون تسهیل کسب و کار اتاق بازرگانی تهران معتقد است وضعیت بازار نفت، اجازه کاهش قیمت ارز را نخواهد داد و قیمت دلار بعد از رفع تحریم‌ها به کمتر از 3600 تومان نخواهد رسید. احمد کیمیایی‌اسدی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت بازار ارز بعد از لغو تحریم‌های اقتصادی که در ماه جاری قرار است اجرایی شود، گفت: با توجه به وابستگی بالای اقتصاد ایران به نفت و اینکه قیمت‌ نفت در مدت اخیر سیر نزولی پیدا کرده و حدود 30 دلار معامله شده است، به نظر می‌رسد نرخ ارز بعد از لغو تحریم‌ها سیر نزولی نداشته باشد. وی با بیان اینکه شرایط بازار نفت امکان کاهش قیمت ارز را فراهم نمی‌کند، پیش‌بینی کرد بعد از لغو تحریم‌ها نرخ دلار از قیمت فعلی که حدود 3650 تومان است کمتر نشود حتی تا پایان سال احتمال افزایش نرخ دلار وجود دارد. در مجموع با نزدیک شدن به پایان سال و بیشتر شدن احتمال کسری بودجه و دخالت‌های دولت در بازار ارز، به نظر نمی‌رسد قیمت دلار روند کاهشی پیدا کند. نایب رئیس کمیسیون تسهیل کسب و کار اتاق بازرگانی در بخش دیگری از صحبت‌هایش در پاسخ به اینکه در پساتحریم چقدر امکان تک‌نرخی شدن ارز وجود دارد؟ گفت: تک‌نرخی شدن ارز یکی از خواسته‌های اصلی فعالان اقتصادی است. پیش از به نتیجه رسیدن برجام شاید پیش‌بینی دولت اینگونه بود که می‌تواند فاصله قیمت بین ارز دولتی و آزاد را که آن زمان حدود 300 تومان بود کم کند و در نهایت به یک نظام تک‌نرخی برسد اما پیش‌بینی‌ها درست از آب در نیامد. کیمیایی ادامه داد: اکنون تفاوت نرخ ارز دولتی با آزاد به 20 درصد رسیده و توان جبران این اختلاف وجود ندارد. وی با پیش‌بینی اینکه نرخ دلار پس از لغو تحریم‌ها به کمتر از 3600 تومان نخواهد رسید، تصریح کرد: اکنون کشور‌هایی که وابستگی‌شان به نفت زیاد است ارزش پول‌شان پایین آمده و دلار در آن کشور‌ها قوی‌تر شده است. واقعیت اقتصاد ما این است نرخ ارز نباید به کمتر از 3600 تومان برسد.