حراج‌های اینترنتی به سود مردم است؟/ از جمعه سیاه آمریکایی تا شب سیاه ایرانی/ وقتی حس می‌کنیم کلاه سرمان رفته است

سرویس اقتصادی فردا - منصور کیایی: فروشگاه‌های اینترنتی سال‌هاست در کشورهای غربی فعالیت می‌کنند و ماه قبل در آمریکا برای اولین بار فروش اینترنتی کالا از فروش در فروشگاه‌ها پیشی گرفت. فروشگاه‌های اینترنتی به دلیل نداشتن مغازه‌های فیزیکی، بسیاری از هزینه‌های فروشگاه‌ها را ندارند و به همین دلیل می‌توانند کالاها را با قیمت کمتر به دست مشتری برسانند. فروشگاه‌های اینترنتی کشورهای غربی تجربه خوبی از کاهش گسترده قیمت کالاها در مناسبت‌ها دارند.

فروشگاه‌های اینترنتی ایرانی در بدو افتتاح، حضوری درخشان داشته‌اند؛ فروشگاهی با کالاهای متنوع و کمیاب، ارسال رایگان و سریع و قیمت‌های کمتر از بازار، اطمینان از اصل بودن کالا. به گفته حسین مهری، مدیر عامل شرکت پست، ۲۹۰۰ فروشگاه اینترنتی دارای مجوز طرف قراداد پست در کشور فعالیت می‌کنند و ارزیابی‌ها نشان می‌دهد امسال ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار خرید آنلاین از طریق درگاه پست انجام شده است.

هر چند هنوز هم فروشگاه‌های اینترنتی بسیار به صرفه‌تر و راحت‌تر از خرید در آشفته بازار فیزیکی هستند، اما رفته رفته با فراگیر شدنشان، قیمت‌ها دستخوش تغییر شد و این بار، قبل از خرید هر کالایی باید نگاهی نیز به قیمت آن کالا در بازار می‌کنیم. حداقل مبلغ خرید برای ارسال رایگان افزایش یافت و سفارش‌ها با نظم قبل به دست مشتریان نمی‌رسد.

اخیرا فروشگاه‌های اینترنتی ایرانی نیز به تقلید از فروشگاه‌های اینترنتی غربی، به مناسبت شب یلدا و در مواردی به تقلید از غرب (جمعه سیاه) تخفیف‌های زیادی روی کالاهای خود اعمال کرده‌اند که با واکنش مثبت و منفی بین کاربران مواجه شده است. با نگاهی به محصولات تخفیف خورده و واکنش کاربران در شبکه‌های اجتماعی می‌توان متوجه شد که مشتریان، تجربه یکسانی نداشته‌اند. یک مشتری از خریدهای خوب و عالی و ارزان قیمت خود می‌گوید و دیگری، از تخفیف ناچیز کالاها ناراضی است و حتی در مواردی اعلام می‌کنند که قیمت کالا در بازار حتی بعد از تخفیف فروشگاه اینترنتی، قیمتی کمتر دارد. برخی از فروشگاه‌ها به دلیل نداشتن انبار برای تمام کالاها، به اجبار کالاهای خود را از تامین کنندگان مختلف فراهم می‌کنند. از این رو ممکن است سفارش شما که حاوی چند قلم کالا است، طی سه یا چهار مرحله به دستتان برسد.

بامیلو سعی کرد به تقلید از غرب، دو روز را به جمعه سیاه اختصاص دهد و علاوه بر تخفیف کلی روی کالاها، هر سه ساعت چندین قلم کالا را با تخفیف بالا ارائه دهد. اما کاربران اعتراض کردند که کالاهای با تخفیف بالا در همان دقایق ابتدایی تمام شد. برخی نیز اعتراض داشتند که پس از ثبت سفارش، زمانی که به مرحله پرداخت می‌رسیدند با پیام خطا مواجه می‌شدند و کالاها حذف می‌شد. گاهی اوقات سایت به اصطلاح سکته می‌زد و هیچ صفحه‌ای باز نمی‌شد.

با وجود تمام مشکلات بامیلو اعلام کرد در دو روز جمعه سیاه چهار میلیون بازدید کننده داشته و برخی کالاهای خاص ۲۰ کالا در ثانیه فروش داشته است.

دیجیکالا هم با تبلیغ فراوان شب یلدا را برای حراج خود برگزید. البته حراج دیجیکالا موفق‌تر بود و تخفیف‌های واقعی کالاها باعث شد تا بازخورد مثبتی در شبکه‌های اجتماعی داشته باشد و کاربران از خریدهای موفق خود گفته و در مجموع راضی باشند. هر چند اخیرا دیجیکالا آماج انتقادات مشتریان قرار گرفته و برخی مدعی هستند که قبل از حراج کردن محصولات، قیمت آن‌ها را بالا می‌برد. برخی نیز می‌گویند چرا محصولات مصرفی و با استقبال کم در فهرست محصولات تخفیفی قرار دارد و یا تخفیف محصولات الکترونیکی که از محصولات اصلی این سایت به حساب می‌آید، بسیار ناچیز است.

با این وجود، فروشگاه‌های اینترنتی و تخفیف‌های آن‌ها، اتفاقی مثبت در بازار ایران است که بازار را رقابتی‌تر کرده و این امر در نهایت به نفع مشتری است. دیگر نیاز نیست کل خیابان جمهوری را بگردید تا قیمت بهتری پیدا کنید و در آخر نیز برای اطمینان از اصل بودن جنس به خدا توکل کنید.