6 سرعت‌گیر حضور در بازار روسیه

دنیای اقتصاد: در این بین، فرصتی نیز برای ایران فراهم می‌شود که می‌تواند نفع و زیان‌هایی برای کشور به همراه داشته باشد. با توجه به اینکه روسیه، ترکیه را به‌عنوان یکی از منابع مهم تامین‌کننده محصولات کشاورزی کنار گذاشته است؛ بازرگانان ایرانی تلاش خود را برای تصاحب بازار روسیه دو چندان کرده‌اند. بر این اساس، روز گذشته جلسه ویژه‌ای با حضور اعضای اتاق مشترک ایران و روسیه، کمیسیون واردات و صادرات اتاق ایران، رئیس اتاق بازرگانی ایران و رئیس سازمان توسعه تجارت برگزار شد؛ در این جلسه جمع‌بندی نهایی بر این شد تا کارگروه ویژه‌ای برای رفع موانع صادرات به روسیه تشکیل شود. ایران در تجارت با روسیه با چالش‌های بسیاری مواجه است؛ تعرفه بالای واردات روسیه برای کالاهای ایرانی، نبود خط مناسب حمل‌ونقل و خط پروازی برای بازرگانان،‌ مشکلات نقل‌وانتقال پول، سخت‌گیری‌ روسیه بر سر استانداردهای کالاهای ایرانی، نگرانی‌هایی درباره بالا بودن عوارض صادراتی به این کشور و افت ارزش روبل روسیه از این جمله نگرانی‌ها است که صادرکنندگان در تجارت با روسیه با آنها مواجه هستند. البته برخی اخبار حاکی از آن است که اخیرا بنا بر درخواست وزیر جهاد کشاورزی از رئیس‌جمهور، حسن روحانی با رئیس‌جمهور روسیه گفت‌وگویی درباره توسعه و تسهیل صادرات مواد غذایی ایران به روسیه داشته است.

مناقشات سیاسی و فرصت‌های تجاری

محسن جلال‌پور، رئیس پارلمان بخش خصوصی کشور با حضور در این نشست در رابطه با آنچه بین روسیه و ترکیه اتفاق افتاده است، گفت: پس از اقدامی که ترکیه علیه روسیه انجام داده، مسکو اقدام به تحریم ترکیه کرد و در پی آن صادرات ترکیه به روسیه متوقف شد. از آنجا که 30 درصد از صادرات این کشور به روسیه بوده و بسیاری از کالاهای مصرفی روسیه توسط ترکیه تامین می‌شده است، حال فرصتی برای فعالان اقتصادی ایران به‌وجود آمده تا در روسیه حضور پررنگی داشته باشند. وی ادامه داد: در منطقه، ترکیه همواره رقیب جدی برای سایر کشورها محسوب می‌شود. ترکیه در افغانستان، عراق و کشورهای آسیای میانه بازار خوبی به‌دست آورده که آن را مدیون توانمندی فعالان اقتصادی و حمایت‌های دولت است. حال که این کشور از سوی روسیه تحریم شده است، این فرصت برای ایران به وجود آمده که خود را در بازار روسیه جایگزین ترکیه کنیم.

رئیس اتاق ایران در ادامه به جلسه خود با وزیر جهاد کشاورزی در زمینه بررسی راه‌های توسعه تجارت با روسیه، اشاره و تصریح کرد: در این نشست به مذاکرات اخیر رئیس‌جمهور ایران با رئیس‌جمهور روسیه اشاره شد. مهمترین موضوع در این رابطه، تعرفه و آنچه به‌عنوان عوارض ورودی کالا در روسیه دریافت می‌شود، است. در همین راستا، سعی کردیم با کمک سفیر ایران در روسیه نیز به حل چالش‌های صادراتی اقدام کنیم؛ از سوی دیگر از همه نهادهای مربوط به این حوزه اعم از دولتی و خصوصی خواستاریم که ما را یاری دهند. جلال‌پور افزود: تجار روسی نیز از غیرقابل پیش‌بینی بودن برخی سیاست‌های اقتصادی ایران انتقاد می‌کنند و همه این موضوعات باید حل شود تا سرمایه‌گذاران برای حضور در این بخش ترغیب شده و این‌گونه زمینه را برای داشتن بازاری مستحکم و مداوم آماده کنیم.

وی همچنین از حل شدن چالش‌های پیش‌روی صادرات آبزیان به روسیه خبر داد و افزود: 11 سازمان و نهاد دولتی و غیردولتی در رابطه با تسهیل تجارت و روابط اقتصادی بین ایران و روسیه فعال هستند و باید کمیته‌ای را برای حل مسائل موجود در این رابطه تشکیل دهند که به اعتقاد من این کمیته به 20 نفر عضو نیاز دارد. پیشنهاد من این است که در ابتدا کمیته‌ای کوچک‌تر را تشکیل دهیم و کار را از این مسیر دنبال کنیم. رئیس پارلمان بخش خصوصی کشور از کمیسیون صادرات اتاق ایران نیز درخواست کرد که با همکاری همه مسوولان در راستای حل مشکلات قدم بردارد و از سوی دیگر اتاق مشترک نیز از ظرفیت‌های خود استفاده کند. جلال‌پور هم‌افزایی بین همه بخش‌های مربوطه برای استفاده از این فرصت تکرارناپذیر را ضروری ارزیابی کرد و خواستار حرکت هماهنگ، موزون و علمی بین این بخش‌ها شد. در این راستا مقرر شد دو هفته دیگر، نشست کمیته مذکور برگزار شده و آنچه در این مدت انجام می‌شود، مورد بررسی قرار گیرد. همچنین قدیر قیافه، نایب رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه اعلام کرد که تا فراهم شدن زمینه‌های حضور ایران در روسیه و حل چالش‌های موجود، مساله را پیگیری می‌کند.

اعزام هیات ایرانی به روسیه

در ادامه ولی‌الله افخمی‌راد، رئیس سازمان توسعه تجارت از مذاکرات این سازمان با وزیر صنعت، معدن و تجارت در رابطه با برنامه‌ریزی‌های لازم به منظور حضور موثر در بازار روسیه خبر داد و گفت: نخستین برنامه این است که هیاتی بلندپایه با حضور فعالان اقتصادی تراز اول ایران به روسیه اعزام و با فعالان اقتصادی این کشور آشنا شده و گفت‌و‌گو کنیم. در قدم دوم بحث اعزام رایزن بازرگانی به روسیه مطرح شد که این موضوع نیز باید هر چه زودتر تعیین تکلیف شود.

این مقام مسوول نیز وجود تعرفه‌های تجاری بین ایران و روسیه از اهم مسائل برشمرد و ادامه داد: حدود چهار ماه قبل به روسیه سفر کرده و در مذاکرات خود با مسوولان افزایش مناسبات اقتصادی با اتحادیه اوراسیا و کاهش تعرفه‌های کالاهای ایرانی مورد تاکید قرار گرفت. پس از این وزیر اقتصاد اوراسیا به ایران آمد و در نشستی که داشتیم، اعلام کردند که شاید ایران نیز بتواند در حوزه تعرفه‌ها از امکانات اتحادیه اقتصادی اوراسیا استفاده کندکه نتیجه این مذاکرات طی همین هفته مشخص خواهد شد. برقراری پرواز مستقیم بین تهران و آستاراخان موضوع دیگری بود که افخمی‌راد به آن اشاره کرد و طبق گفته‌های وی این خط هوایی در آینده‌ای نزدیک راه‌اندازی می‌شود.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین برگزاری نمایشگاه کالاهای ایرانی در روسیه تا پایان سال جاری را از موضوعاتی دانست که در دستور کار قرار گرفته است. فرهاد شریف، معاون امور بین‌الملل اتاق ایران نیز با حضور در این نشست اصل شفافیت در نوع و میزان کالای صادراتی را یکی از مولفه‌های مهم در تجارت بین ایران و روسیه دانست و با تاکید بر لزوم اعتماد بخشی بین دو طرف، گفت: حرکت براساس یک برنامه‌ریزی دقیق که در این وضعیت در چه زمینه‌هایی با روسیه مراوده داشته باشیم، یکی از لازمه‌های در اختیار گرفتن بازار و تقویت حضور در روسیه است. سیدکمال سیدعلی، مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات ایران از آمادگی بخش بانکی روسیه برای برقراری روابط مالی بین دو کشور خبر داد و گفت: روسیه برای برقراری خط اعتباری 5 تا 7 میلیارد دلاری بین این کشور و ایران اعلام آمادگی کرده است.

وی ادامه داد: در این رابطه اگر یک بانک خارجی هم بتواند در کنار بانک ایرانی حاضر به همکاری شود، شرایط بهتری برای برقراری روابط خواهیم داشت. براساس اظهارات این مقام مسوول، صندوق ضمانت صادرات آمادگی و شرایط مطلوبی برای تسهیل تجارت فعالان اقتصادی ایران با طرف‌های خارجی را دارد. علی‌اصغر زبردست، رئیس اتاق بازرگانی همدان پیشنهاد کرد: مرکز تجاری دائمی را در روسیه تاسیس کنیم و با حضور هماهنگ بخش خصوصی در این کشور، تداوم فعالیت مشترک اقتصادی بین ایران و روسیه را عملیاتی سازیم. این فعال اقتصادی از حضور کم رنگ دولت در حل مشکلات اقتصادی بین ایران و بازارهای هدف انتقاد و تصریح کرد: باید در این رابطه کمیته‌ای تخصصی تشکیل شود که علاوه بر شناسایی چالش‌ها امکان حل آنها را فراهم کند. از طرف دیگر داشتن کمیته‌ای در اتاق ایران برای رسیدگی به آنچه در بازار روسیه لازم داریم نیز اقدام موثری خواهد بود.

کاوه زرگران، دبیرکل کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران از مناسب بودن بازار روسیه برای سرمایه‌گذاری در بخش صنایع تبدیلی و محصولات کشاورزی سخن گفت و اظهار کرد: روسیه حدود 42 میلیارد دلار در سال 2013 در این حوزه واردات داشته است. به همین دلیل پیشنهاد کردیم کمیته‌ای تخصصی برای بررسی این بازار و برنامه‌ریزی حضور قوی و مداوم در روسیه تشکیل شود. در همین رابطه مسوولان ذی‌ربط اقداماتی را آغاز کردند ولی متاسفانه همچنان زمینه برای حضور فعالان اقتصادی در این بازار فراهم شده است. وی اظهار امیدواری کرد از سال آینده میلادی فعالان اقتصادی بتوانند به این بازار وارد شوند. این فعال اقتصادی انتقال پول را سدی بر سر راه تجارت ایران دانست. زرگران مدیریت قوی حرکت برای حضور در بازار روسیه با توجه به فرصت ایجاد شده را الزامی دانست و گفت: بخش خصوصی آمادگی دارد در قالب یک هیات اقتصادی برای عقد قراردادهای جدید به این کشور سفر کند و خوشبختانه کشاورزان ایرانی هم در سال جاری وظایف خود را به خوبی انجام داده و در این بخش آمادگی صادرات وجود دارد.

دبیر کل کانون انجمن‌های صنایع غذایی از حمایت دولت از تجار برای کاهش بهای تمام شده محصولات و امکان رقابت‌پذیری بیشتر آنها سخن گفت و تصریح کرد: دولت ایران امروز به هر دلیلی توان حمایت مالی از صادرکنندگان خود را در قالب مشوق‌های صادراتی و دیگر زمینه‌ها ندارد. احمد صادقیان، رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق ایران سرمایه‌گذاری مشترک و داشتن نگاه بلندمدت در حوزه روابط بین‌الملل را مهم و ضروری ارزیابی و تشریح کرد: متاسفانه یکی از اصلی‌ترین موانع حضور پررنگ ایران در بازار روسیه، بالا بودن بهای تمام شده محصولات ایرانی است. وی در ادامه گفت: در صادرات باید بازار خود را به خوبی بشناسیم و سعی کنیم محصولات خود را ویژه همان بازار و متناسب با خواسته‌های آنها تهیه کنیم. تاسیس شرکت‌های حرفه‌ای صادرات و برندسازی در صنایع به‌ویژه در بخش صنایع غذایی از دیگر لازمه‌های حضور جدی در صادرات است.

محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات ایران عزم جدی برای گسترش روابط از سوی هر دو طرف را لازم دانست و گفت: روسیه منتظر نمی‌ماند و اگر فرصتی برای تامین نیازهای خود در سایر کشورها پیدا کند، به‌طور حتم وارد عمل می‌شود. در شرایط کنونی اقتصاد ایران تنها راه حل موجود، صادرات است؛ امروز بازار روسیه فرصت خوبی برای ایران تلقی می‌شود و اگر اهتمام ویژه در این رابطه نداشته باشیم قادر به جبران نخواهیم شد. اسدالله عسگراولادی، رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه نیز با اشاره به مشکلات حضور ایران در بازار روسیه یادآور شد: اولین مساله تعرفه است و طبق گفته روس‌ها چون ایران عضو سازمان تجارت جهانی نیست، بنابراین امکان کم کردن این تعرفه وجود ندارد. در حال حاضر سطح تعرفه ایران با روسیه بین 5 تا 15 درصد است ولی تعرفه روسیه با سایر کشورهای همسایه خود صفر درصد است.