جزئیات آئین‌نامه جدید مشاغل خانگی

اهداف

ماده 1: این آئین نامه به استناد قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی و آیین نامه اجرائی بندهای الف، ب و ج ماده 80 قانون برنامه پنجم توسعه، با هدف ساماندهی و حمایت از گسترش بنگاه های پشتیبان کسب و کارهای خانگی٬ خُرد وکوچک٬ به منظور دستیابی به مقاصد زیر می باشد : - پایدار سازی کسب و کارهای خانگی٬ خُرد و کوچک از طریق تکمیل و توسعه زنجیره ارزش - توسعه ظرفیت های اشتغال زائی - ایجاد و توسعه زمینه های افزایش درآمد و بهبود معیشت افراد جامعه - تقویت فرهنگ کار جمعی٬ کارآفرینی و تولید - ارتقاء بهره وری نیروی کار و سرمایه - سوق دهی و هدایت اقتصاد غیررسمی به سمت اقتصاد رسمی

تعارف و مفاهیم

ماده 2: در این دستورالعمل اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند: - دستگاه اجرایی: کلیه دستگاههای اجرایی موضوع ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری که مجوز فعالیت کسب و کار صادر می نمایند. - بنگاه: واحد اقتصادی که در تولید کالا یا خدمت فعالیت می‌کند، اعم از آن که دارای شخصیت حقوقی یا حقیقی باشد. - بنگاه پشتیبان: شامل کلیه بنگاه های خصوصی و تعاونی٬اصناف٬ اتحادیه ها٬ سمن ها، انجمن های خیریه و علمی، شرکت های مادرتخصصی دارای مجوز فعالیت از دستگاه اجرائی ذیربط و کارآفرینان برتر می باشد که مسئولیت حمایت و هدایت تعدادی از کسب وکارهای خانگی٬ خرد وکوچک را بصورت شبکه ای و زنجیره تآمین و تولید و توزیع در زمینه هائی مانند آموزش٬ فرآیند تولید٬ مشاوره٬ طراحی، نوآوری٬ بسته بندی٬ برند سازی، بازارسازی ٬ بازاریابی و فروش را بر عهده داشته و صلاحیت آنها برای انجام فعالیت پشتیبانی به تأیید دستگاه اجرائی مربوطه رسیده است. - کسب و کارهای خانگی: آن دسته از فعالیت هایی است که توسط عضو یا اعضاء خانواده در فضای مسکونی در قالب یک طرح کسب و کار بدون مزاحمت و ایجاد اخلال در آرامش واحدهای مسکونی همجوار شکل می گیرد و منجر به تولید خدمت و یا کالای قابل عرضه به بازار خارج از محیط مسکونی می گردد. (موضوع ماده 2 قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی) - کسب و کارهای کوچک: آن دسته از فعالیت¬هایی است که تعداد کارکنان آنها کمتر از 50نفر می باشد.(موضوع بند ج ماده یک آیین نامه اجرائی ماده 80 قانون برنامه پنجم توسعه) - کسب و کارهای خرد: آن دسته از فعالیت هایی است که تعداد کارکنان آنها کمتر از 10 نفر می باشد. - طرح توجیهی پشتیبان: طرح تجاری (B.P ) عنوان کننده توجیه فنی، مالی و اقتصادی فعالیت پشتیبان است که منضم به تشریح نحوه ارتباط و حمایت از کسب و کارهای زیرمجموعه و در راستای اولویت های سرمایه گذاری و اشتغال استان می باشد. - قرارداد پشتیبانی : قراردادی است که بین بنگاه پشتیبان و صاحبان کسب وکارهای وابسته منعقد شده و کلیه شرایط٬ ضوابط و تعهدات متقابل طرفین در آن قید می گردد . - بنگاه وابسته : به کسب و کارهای خانگی٬ خرد وکوچک اطلاق میشود که براساس قرارداد پشتیبانی از خدمات بنگاه پشتیبان بهره مند میگردد. - تأییدیه فعالیت پشتیبان: تأییدیه ای است که براساس صلاحیت اجرای طرح توجیهی، توسط دستگاه های اجرائی صادر می گردد. - کارگروه : کارگروه تخصصی اشتغال استان (موضوع آیین نامه اجرائی بند ه ماده 178 قانون برنامه پنجم توسعه) - مناطق کمتر توسعه یافته : منظور مناطق کمتر برخورداری است که براساس آخرین فهرست اعلام شده توسط مرکز توسعه روستائی و مناطق محروم نهاد ریاست جمهوری٬ تعیین می شود. (مصوبه شماره 262650/ت 48874 ﻫ مورخ 28/12/91 هیأت وزیران ) - بانک : کلیه بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری دارای مجوز از بانک مرکزی ج.ا.ا - صندوق: صندوق مهر امام رضا(ع) ٬ صندوق توسعه ملی و صندوق های اشتغال دستگاه های اجرائی و نهادهای حمایتی

دامنه پوشش

ماده 3 : کلیه بنگاههای پشتیبان و وابسته٬ مشمول این آیین نامه می گردند.

شرایط احراز بنگاه پشتیبان

ماده 4 : شرایط احراز بنگاه پشتیبان به شرح زیر می باشد: 1- داشتن پروانه کسب یا مجوز فعالیت از دستگاه اجرایی مرتبط 2- داشتن حداقل 3 سال سابقه فعالیت سودآور برای اشخاص حقیقی و 2 سال برای اشخاص حقوقی یا کارآفرین برتر در سطح استان و ملی ٬ به تأیید دستگاه اجرایی ذیربط تبصره : سابقه فعالیت مورد نیاز در مناطق کمتر توسعه یافته٬ یکسال کاهش می یابد . 3- اخذ تأییدیه طرح توجیهی و تأییدیه صلاحیت فعالیت پشتیبان از دستگاه اجرایی مرتبط ، بانک و صندوق.

وظایف بنگاه پشتیبان

ماده 5 : وظایف بنگاه پشتیبان به شرح زیر می باشد: 1- تهیه و ثبت طرح توجیهی در سامانه مربوطه 2- شناسایی بنگاه های وابسته و انعقاد قرارداد نحوه همکاری (در قالب کاربرگ های مربوطه ) و شفاف سازی مبادلات مالی با صاحبان بنگاه های وابسته 3-همکاری کامل با دستگاههای اجرائی ذیربط و بانک و صندوق جهت نظارت بر حسن اجرای طرح 4-ساماندهی مستمر بنگاههای وابسته در قالب فعالیت های شبکه ای با رویکرد تکمیل زنجیره ارزش محصول 5 - مدیریت فرآیند تولید اعم از مهارت آموزی٬ تأمین مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز ٬ مشاوره٬ طراحی، نوآوری٬ تحقیق و توسعه ٬ بسته بندی٬ برند سازی ٬ بازارسازی٬ بازاریابی و فروش

نوع، نحوه و میزان حمایت ها

ماده 6 : مجریان بنگاههای پشتیبان و وابسته از تمام یا بخشی از حمایت های زیر برخوردار می گردند: 1- اولویت و تسهیل در استفاده از امکانات (فضای آموزشی، مربی) سازمان آموزش فنی وحرفه ای کشور و نهادهای آموزشی دستگاه های اجرایی مرتبط 2- تخفیف هزینه های دوره های آموزشی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور و نهادهای آموزشی دستگاه های اجرایی مرتبط 3-اولویت دریافت تسهیلات از صندوق و بانک 4- بهره مندی از یارانه سود و کارمزد تسهیلات بانکی (در صورت تأمین منابع) 5- اولویت استفاده از تضمین های صندوق ضمانت سرمایه گذاری تعاون و صندوق ضمانت سرمایه گذاری صنایع کوچک 6- اولویت و تخفیف دراستفاده از بازار محلی شهرداری ها جهت عرضه محصولات 7-حمایت های ویژه تعاونی ها 8- تخفیف هزینه حضور در نمایشگاه های تخصصی داخلی و خارجی 9- تخفیف حق پخش تبلیغات رسانه های ارتباط جمعی دولتی 10- اولویت پرداخت جوایز صادراتی تبصره : تداوم حمایت های فوق منوط به استمرار فعالیت های بنگاههای پشتیبان و وابسته و انجام تعهدات و موارد مندرج در طرح توجیهی و مفاد قرارداد پشتیبانی خواهد بود. ماده 7 : به منظور بسترسازی و توانمندسازی بنگاههای پشتیبان و وابسته٬وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی موظف است با در نظر داشتن مزیت های نسبی و رقابتی مناطق نسبت به نیازسنجی آموزشی و پژوهشی و ارائه آموزش های تکمیلی و تخصصی لازم به بنگاههای پشتیبان و وابسته اقدام نمایند.

منابع مالی

ماده 8 : منابع مالی برای اجرای این دستورالعمل به شرح زیرمی باشد: 1- ردیف های بودجه سنواتی و یا تملک دارایی های سرمایه ای دستگاه های اجرایی 2- اعتبارات و تسهیلات اشتغالزایی صندوق و بانک ها 3- منابع ماده8 قانون هدفمندی یارانه ها 4- منابع مالی نهادهای حمایتی 5- کمک های مردمی٬ سازمانهای مردم نهاد و سازمانهای بین المللی تبصره 1 : میزان و توزیع استانی تسهیلات فوق هر ساله با هماهنگی وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی٬ بانک مرکزی٬ صندوق و دستگاه های اجرایی تعیین و ابلاغ می گردد. تبصره 2 : کارگروه تخصصی اشتغال استانها موظفند با در نظر داشتن ظرفیت ها و مزیت های نسبی و رقابتی مناطق و تکمیل شدن زنجیره ارزش ٬ تسهیلات مذکور را توزیع نمایند.

تبصره 3 : تسهیلات پرداختی به بنگاه های پشتیبان و وابسته می تواند متناسب با سهم هریک از بانک ها و صندوق به صورت تلفیقی از تسهیلات قرض الحسنه و منابع عادی تعیین گردد. تبصره 4 : نرخ سود و کارمزد تسهیلات قابل پرداخت بر اساس ضوابط بانک و صندوق می باشد. تبصره 5 : بانکها و صندوق می توانند به منظور حفاظت از منابع دولتی و اطمینان از بازگشت تسهیلات پرداختی نسبت به بیمه تسهیلات اقدام نمایند. تبصره 6 : درصورت درخواست متقاضی ٬ تسهیلات اعطائی توسط صندوق ضمانت سرمایه گذاری تعاون و صندوق ضمانت سرمایه گذاری صنایع کوچک قابل تضمین می باشد . تبصره 7: تسهیلات این طرح (بویژه منابع قرض الحسنه) صرفاً به رشته های شغلی اختصاص خواهد یافت که فهرست آنها توسط کارگروه تخصصی اشتغال استان و با در نظر داشتن ظرفیت ها، مزیت های نسبی و رقابتی مناطق و سند توسعه اشتغال وسرمایه گذاری استان تعیین و تصویب میگردد . تبصره 8: نهادهای حمایتی می توانند با هماهنگی دستگاه اجرایی ذیربط در چهار چوب این آیین نامه نسبت به شناسائی و انعقاد قرارداد با پشتیبان از محل منابع داخلی خود، علاوه بر منابع مذکور اقدام نموده و گزارش عملکرد خود را به دبیرخانه شورایعالی اشتغال بصورت فصلی ارائه نمایند.

نظارت و ارزیابی

ماده 9 : نظارت عالیه بر نحوه اجرای این آیین نامه در سطح ملی به عهده وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی و در استان ها بر عهده کارگروه می باشد.

ماده 10 : دستگاه های اجرایی ذیربط در استان موظفند ضمن نظارت بر ایفای تعهدات بنگاه های پشتیبان ،گزارش عملکرد نظارتی را در مقاطع زمانی 3 ماهه به کارگروه ارائه نماید.

ماده 11: کارگروه موظف است گزارش نظارتی دستگاه های اجرایی را اخذ و پس از کنترل و جمع بندی٬ مراتب را به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ارسال نماید.

ماده12: دستگاه های اجرایی موظفند در بررسی و تأیید طرح های توجیهی و تأییدیه صلاحیت پشتیبان٬ اسناد بالادستی بویژه سند توسعه اشتغال وسرمایه گذاری استان و همچنین تکمیل شدن زنجیره ارزش را مورد توجه قرار دهند.

ماده 13: وزارت تعاون٬ کار و رفاه اجتماعی موظف است با هماهنگی دستگاه های اجرایی ذیربط٬ پیگیری های لازم جهت رفع موانع احتمالی را بعمل آورده و گزارش مربوطه را به شورایعالی اشتغال ارائه نماید.

ماده 14: میزان و شرایط بهره مندی از حمایت های موضوع ماده 6 ، فرایند ثبت نام و گردش کار، وظایف دستگاه های اجرایی و نحوه رسیدگی به تخلفات و اختلافات بر اساس شیوه نامه ای خواهد بود که ظرف مدت 3 ماه پس از تصویب این آیین نامه توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با مشارکت دستگاه های اجرائی ذیربط تهیه و جهت تصویب به شورایعالی اشتغال ارائه می گردد.

این آئین نامه مشتمل بر 14 ماده و 10 تبصره می باشد.