چرا تورم پایین می‌آید اما فشارهای اقتصادی بر مردم کم نمی‌شود؟

سرویس اقتصادی «فردا» : دخل و خرج شهرنشین های کشور چند سالی است که با هم همخوانی ندارد.شاید برای همین مساله است که هر سال موعد تعیین حقوق و دستمزد کارگرها که از راه می رسد جدل ها آغاز می شود و فعالین کارگری از حقوق هایی می گویند که هرگز به پایان ماه نمی رسند.حقوقی که به دلیل افزایش نرخ تورم در چند سال اخیر و عدم هماهنگی افزایش حقوق با نرخ تورم شرمندگی پدر خانواده را به همراه داشته است. با روی کار آمدن دولت یازدهم اما نرخ تورم بنا بر وعده های دولتی ها روز به روز کاهش یافت و مردم امیدوارتر از قبل در انتظار ارزانی هایی بودند که قرار است با کاهش نرخ تورم اتفاق بیافتد اما هر چند از نظر علم اقتصاد، پایین آمدن تورم نشانه ارزانی نیست و ثبات قیمت ها و ثبات در بازارهای اقتصادی نیز در عدد تورم موثرند اما با این حال افکار عمومی انتظار دارد کاتهش تورم را در سبد خرید خود احساس کند.اتفاقی که تا کنون رخ نداده است. نرخ تورم و تاثیر آن بر سبد خانوار در هر صورت، با وجود گرانی کالاهای اساسی، عدد تورم روز به روز در حال کاهش است. تازه‌ترین آمار منتشر شده از سوی بانک مرکزی نیز حاکی از آن است که با وجود کاهش نرخ تورم متوسط در آذرماه، به نرخ تورم ماهانه و نقطه‌به‌نقطه افزوده شده است. بر این اساس نرخ تورم متوسط در این ماه به 2 /17 درصد رسیده و هدفگذاری تورمی پایان سال محقق شده است، اما نرخ تورم ماهانه در این ماه 9 /1 درصد گزارش شده که بیشترین مقدار در یک سال و نیم گذشته بوده است. همچنین مقدار تورم نقطه‌به‌نقطه معادل 7 /16 درصد بوده و در پاییز ماه 3/ 2 درصد به این مقدار افزوده شده است. عددی که اگر در 12 ماه سال به میزان آذرماه سال جاری رشد کند مقدار تورم نقطه‌به‌نقطه به 25 درصد خواهد رسید که این رقم با اهداف تورمی دولت سازگار نیست اما در این حال نمی توان منکر شد حتی این عدد تورم هم بسیار بهتر از وضعیت سال گذشته است. در هر حال می توان گفت، تورم 2 /17 درصدی آذر ماه به هیچ وجه با تورم 40 درصدی اواخر سال 92 قابل مقایسه نیست اما با این حال سبد خانوارهای متوسط و ضعیف هنوز هم کوچک می شود و زندگی در کلان شهرهایی مانند تهران نیز روز به روز سخت تر می شود. در این میان گرانی مسکن که هر چند با رکود در بازار کمی تعدیل شد اما به قدرت خرید قشر متوسط نرسید، یکی از معضلات اصلی زندگی شهری است که باعث می شود اختلاف طبقاتی در جامعه بیشتر از قبل خودی نشان دهد. نقش گرانی مسکن در سبد خانوار بر اساس آمار مرکز آمار ایران در سال 1392، 73.3 درصد هزینه خانوارهای شهری شامل هزینه‎های غیرخوارکی است و 26.7 درصد هزینه آن‎ها هم در بخش خوراکی و دخانی صرف می‎شود. همچنین از میان هزینه‌های غیر خوراکی مسکن با 45.3 درصد بزرگترین سهم را به خود اختصاص داده و به ترتیب خانوارهای شهری 14.3 درصد در حمل و نقل، 12.5 درصد در بهداشت و درمان، 11.4 درصد در کالاها وخدمات متفرقه، 6 درصد در اثاث و خدمات صرف می‏‌کنند. اما کمترین هزینه خانوارهای شهری در بخش سرگرمی و آموزش است که 4.1 را به خود اختصاص داده است. از میان هزینه‏‌های خوراکی و دخانی خانوارهای شهری نیز گوشت با 21.9 درصد بیشترین سهم را داراست. این آمار به خوبی بیانگر فشار اقتصادی که از طریق مسکن به قشر متوسط و ضعیف جامعه وارد می شود، هست.هزینه 45.3 درصدی که مسکن به خانوارها وارد می کند بی تردید در کلان شهرهای بزرگ کشور مانند تهران بیشتر هم می شود. در این میان اردیبهشت ماه بود که گزارش مرکز آمار از شکاف قیمتی هر مترمربع آپارتمان و حتی اجاره‌بهای این متراژ در مناطق گران و ارزان شهر تهران خبر داد و آن راحدود اعلام کرد. در این گزارش، منطقه دو شهرداری تهران گران‌ترین منطقه برای خرید آپارتمان ذکر شده بود و قیمت فروش هر مترمربع آپارتمان در این منطقه 21/6 میلیون‌توماناعلام شد و در مقابل، اعلام شد ارزان‌ترین آپارتمان در تهران متری 526هزارتومان معامله می‌شود و گفته شد آپارتمان‌هایی با این قیمت در منطقه15 شهرداری تهران قرار دارند. آنچه این گزارش حکایت می کند همان داستان همیشگی فقیر و غنی است و آپارتمان های کوچک 40 متری و 50 متری که با فاصله ای چند کیلومتری از ویلاهای لوکس بالای شهر قرار دارند و هنوز هم با تمام وعده های دولت یازدهمی ها این مشکلات به قوت خود باقی است. آخرین آماراز درآمدهای شهری و همخوانی آن با دستمزدها به تازگی نیز مرکز آمار بر اساس آمار مرکز ایران،در گزارش اخیرخود تهران به عنوان پردرآمدترین استان و مرکزی به عنوان کم‌درآمدترین استان کشور شناخته شده است. بر اساس آخرین آمار مرکز آمار ایران که در سال 1392 اعلام شده است، استان تهران با متوسط درآمد ماهیانه حدودا 2 میلیون و 400 هزار تومان بیشترین درآمد متوسط ماهیانه و استان مرکزی با درآمد ماهیانه یک میلیون و 200 هزار تومان، کمترین متوسط درآمد ماهیانه یک خانوار شهری را در سال 1392 به خود اختصاص داده است. همچنین بر اساس این آمار هزینه زندگی هر خانوار تهرانی 2 میلیون و 280 هزار تومان است و هر خانوار در استان مرکزی ماهیانه یک میلیون و 384 هزار تومان هزینه می‏‌کند. هزینه ای که با حداقل در آمد 687 هزار تومانی مصوب کارگران در ماه نمی خواند، حتی در کم درآمدترین استان کشور. در این میان خبرهایی که از گرانی های گاه و بیگاه اقلام خوراکی، مانند گرانی گوجه فرنگی ، میوه های فصل ،گوشت و... هر چند که مقطعی باشند، تا گرانی نان و افزایش زیر پوستی نرخ اجاره بها همه و همه باعث شده مردم فشار اقتصادی مضاعفی را با وجود آمارهای اقتصادی امیدوارکننده دولت، متحمل شوند. به این ترتیب است که اختلاف طبقاتی روز به روز بیشتر می شود و کاهش نرخ تورم در دولت جدید و لغو بخشی از تحریم ها نیز نتوانسته است بخشی از فشار اقتصادی که روی قشر متوسط و ضعیف جامعه ایجاد می شود را کم کند و مساله افزایش حقوق و دستمزد هم هرچند در سال 94 با توجه به کاهش نرخ تورم، با تورم همسان خواهد بود اما نکته اینجاست که عدد تورم هنوز تاثیر خود را بر سبد خانوارها نشان نداده است که تغییری حاصل شود.