پشت‌ پرده‌‌ نشست اخیر اوپک

فارس: اجلاس یکصد و شصت و ششم وزرای نفت و انرژی کشورهای عضو اوپک پنج‌شنبه هفته گذشته بدون تصمیم‌گیری درباره کاهش قیمت نفت به پایان رسید تا تحلیلگران انرژی ثابت ماندن سقف تولید اوپک را شکستی برای این سازمان تاثیرگذار در بازار جهانی نفت تلقی کنند. قیمت نفت درست یک روز بعد از این تصمیم اوپک 7 دلار سقوط کرد و تحلیلگران معتقدند کاهش قیمت نفت در صورت ادامه شرایط فعلی یعنی عرضه مازاد اوپک در بازار ممکن است تا زیر 50 دلار در هر بشکه نیز ادامه پیدا کند. این گزارش حاکی است علیرغم آنکه پیش‌بینی می‌شد موضوع نفت های شیل یکی از موضوعات تاثیرگزار بر نشست اخیر اوپک باشد اما مواضع غیر قابل انعطاف 4 کشور عربی حاشیه خلیج فارس با تکیه بر مبارزه با عرضه نفت شیل از سطح پیش‌بینی تحلیلگران نیز فراتر رفته و عملاً اصلی‌ترین دلیل به توافق نرسیدن اعضا بوده است، چنانکه بسیاری از تحلیلگران برجسته نزدیک به اوپک پیش از این اجلاس احتمال به توافق رسیدن اعضا برای کنترل بازار با تکیه بر کاهش تولید یا لااقل تعهد واقعی اعضا به رعایت سهمیه‌ها را دور از دسترس نمی‌دانستند. منابع آگاه از اجلاس وزرای اوپک خبر می‌دهند، در این اجلاس کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به رهبری عربستان معتقد بودند نفت شیل در حال گرفتن جای اوپک است و اگر اوپک قیمت را بالا نگه دارد هم بازار را از دست می‌دهد و هم تولید نفت شیل اقتصادی شده و افزایش می‌یابد و قیمت بیشتر سقوط خواهد کرد. این 4 کشور عربی تاکید داشتند در چنین شرایطی هم تولید را کاهش داده‌ایم هم قیمت پایین آمده است و معتقد بودند با کاهش نیافتن سقف تولید و کاهش قیمت لااقل بازار را نگه می‌داریم تا نفت شیل از بازار خارج شود و در آینده با خسارت کمتری می‌توانیم قیمت‌ها را بالا ببریم.منابع آگاه خبر می‌دهند هر 3 کشور امارات، قطر و کویت از این ایده عربستان به طور کامل و غیر قابل انعطاف حمایت کردند و حتی نماینده قطر در اجلاس گفته است که کشور متبوعش با این قیمت‌ها هیچ مشکلی ندارد. در عین حال کویتی‌ها هم می‌گویند در حال حاضر کاری نمی‌توانیم بکنیم و اگر قیمت‌ها را بالا نگه داریم به ضرر خودمان خواهد بود، باید بلند مدت فکر کنیم، چرا که هزینه تولید نفت ما پایین و هزینه تولید نفت شیل بالاست و با کاهش قیمت‌ها نفت شیل از بازار خارج می‌شود. اماراتی‌ها هم همین مسئله را با ادبیات دیگری مطرح می‌کنند با این وجود تحلیلگران دیگر کشورها از جمله ایران معتقدند این یک ریسک و قمار بسیار بزرگ است چرا که اگر نفت شیل از بازار بیرون نرود تولید کنندگان هم قیمت را از دست دادند و هم بازار را در آینده از دست خواهند داد. به گزارش فارس، از سوی دیگر مواضع وزیر نفت ایران نیز پالس‌های مثبتی به بازار نفت ارسال نکرد. زنگنه بعد از نشست دوجانبه با علی النعیمی وزیر نفت عربستان و قبل از آغاز رسمی اجلاس در جمع خبرنگاران گفت: دیدگاه های ایران و عربستان درباره یکصد و شصت و ششمین نشست سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) به هم نزدیک است. طبعا در وضعیت دو پاره شده اوپک که 4 کشور عربی را در موضع کاهش قیمت و 8 کشور دیگر را در موضع دفاع از قیمت‌های بالاتر می‌دید نزدیکی دیدگاه ایران به عربستان به عنوان کشور رهبری کننده ایده کاهش قیمت چندان سازنده ارزیابی نمی‌شود. پس از پایان اجلاس وزرا نیز زنگنه گفت: اگرچه این تصمیم آنچه ما می‌خواستیم نبود اما از تصمیم اوپک ناراحت نیستم. این گفته زنگنه نیز برای بعضی تحلیلگران به معنی تایید ضمنی سقف 30 میلیون بشکه‌ای اوپک و نشانه دیگری برای بازار نفت بود. این تحلیلگران می‌پرسند اگر تولید‌کننده‌ای مانند ایران از نتیجه ناراحت نیست اساسا اوپک برای چه تشکیل جلسه داده است؟ آنها می‌گویند وزیر نفت لااقل با ابراز مخالفت می‌توانست نشانه‌های متفاوتی به بازار بدهد و خیال بازار را از تصمیمات آینده اوپک راحت نکند. چنانکه نیکلاس مادورو رئیس جمهور ونزوئلا علی‌رغم شکست نشست اخیر اوپک گفته است به تنهایی تمام تلاش خود را انجام خواهد داد تا قیمت نفت به 100 دلار بازگردد اما قطعا بازگرداندن قیمت نفت به 100 دلار به تنهایی کار بسیار مشکلی است. این در حالی است که محمدرضا نوبخت سخنگوی دولت کاهش قیمت نفت را سیاسی خوانده و به شدت از آن انتقاد کرده بود. نوبخت گفته بود: «قیمت نفت قبلاً 105 دلار بود اما امروز با توطئه جدید برخی کشورهای اسلامی منطقه، نفت به 85 دلار رسیده است و این آخرین حربه دشمن برای حمله به جمهوری اسلامی است.» بر این اساس سقوط قیمت نفت تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر کسری بودجه دولت ایران خواهد داشت. بر اساس این گزارش این دومین بار است که با آغاز صدارت زنگنه در وزارت نفت ایران، قیمت‌ جهانی نفت سقوط شدیدی را تجربه می‌کند و معلوم نیست تحلیلگران بازار نفت در آینده ناچار می‌شوند عاملی را به عنوان «بدشانسی وزیر نفت ایران» در تحلیل‌هایشان بگنجانند یا تحلیل دیگری در این باره ارائه خواهند کرد.