سرویس اقتصادی «فردا» - در اقتصادهایی مانند ایران، نفت از جوانب مختلف بر اقتصاد اثر میگذارد. دو اثر بسیار مهم که نفت در اقتصاد ایران دارد، تأمین بودجهی دولت و تأمین ارز برای واردات کالاها و خدمات مورد نیاز کشور است. به صورت سنتی و از دهها سال قبل، نفت یکی از منابع بودجهی دولت در ایران بوده است. اگر به هر دلیلی نتوانیم نفت بفروشیم یا فروش نفت ما کاهش پیدا کند، منابع مالی دولت دچار مشکل میشود. این یک اصل ابتدایی در کشورهای نفتی است. حجت الله عبدالملکی، عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق، در گفتگو با «فردا» با تاکید بر تاثیرات جدی کاهش قیمت نفت بر اقتصاد ایران گفت: کاهش درآمد نفتی در وهله اول بر بودجه دولت که با نفت 100 دلاری بسته شده است ممکن است اثر بگذارد. از آنجایی که در زمانی قرار داریم که بودجه سال آینده باید در مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار گیرد، این کاهش قیمت میتواند مسئلهساز باشد و مجلس برای بستن بودجه با مشکل مواجه شود. وی در ادامه افزود: ایران کشوری است که در مقابل صادراتی که بر پایه نفت است به واردات کالاها و خدماتی وابسته شده است و برای تامین آنها به ارز احتیاج دارد. متاسفانه یکی از
مهمترین منابع ارز در کشور ما نفت است. به همین دلیل، اگر به علت تحریم یا پایان یافتن منابع نفتی یا هر عامل دیگری، در فروش نفت دچار مشکل شویم، اقتصاد دچار مشکل خواهد شد. این استاد دانشگاه اظهار کرد: قطعا با کاهش قیمت نفت با محدودیت در منابع ارزی مواجه خواهیم شد و قطعا بخشی از واردات با مشکل مواجه می شود و دولت نمی تواند مطابق برنامه ریزی های انجام گرفته در جهت توسعه صادرات و کاهش واردات پیش رود. این کارشناس اقتصادی همچنین با اشاره به اینکه شکاف ارزی و کسری بودجه بر اقتصاد کشور قطعا تاثیر گذار خواهد بود گفت: تولید در داخل کشور به نهادهای خارجی بستگی دارد. اگر وضعیت درآمد تغییر کند قطعا به دلیل این کسری بودجه بسیاری از طرح های عمرانی کنار گذاشته می شود و در رشد اقتصادی اثر منفی خواهد داشت. در مقابل افزایش نرخ تورم و کاهش نقدینگی از آثار زیانبار آن در داخل کشور است. عبدالملکی در ادامه اظهار کرد: وقتی که کاهش نقدینگی باعث کسری بودجه گردد روی تولید اثر منفی خواهد داشت و تولید کننده با مشکل مواجه می شود. تولید کننده توانایی پرداخت قیمت مواد اولیهای که باید از خارج از کشور وارد شود را ندارد و دوباره چرخه تولید
که تا حدود کمی در این مدت رونق گرفته بود دچار ورشکستگی و از کار افتادگی خواهد شد. این استاد دانشگاه تصریح کرد: دولت برای سروسامان دادن به اوضاع و جلوگیری از هر گونه مشکل اقتصادی در این باره باید دو راهکار بیاندیشد. اول اینکه به یک سری مسائل در داخل اهمیت دهد و سپس مشکلات خارج از کشور را حل کند. وی با بیان اینکه برای حل مشکل باید چندین وزارتخانه با تعامل یکدیگر مانع بروز از کارافتادن چرخه اقتصادی شوند عنوان کرد: داشتن یک دیپلماسی قوی در دستگاه وزارت امورخارجه و وزارت نفت برای چنین روزهایی است که بتواند مانع کاهش قیمت نفت باشد. اوپک تاسیس شده است تا منافع اعضای خود را در پی داشته باشد از جمله بروز مشکلاتی مانند کاهش فروش و قیمت نفت. چنین اتفاقات سیاسی که می افتد باید در چارچوب قواعد اوپک و با یک دیپلماسی قوی سروسامان یابد. این کارشناس اقتصادی افزود: برای حل مشکل در داخل کشور نیز باید راهکارهایی اندیشیده شود. زمانی که کسری بودجه و ارز اتفاق می افتد کارشناسان و مسئولین باید به دنبال درآمدهای جایگزین باشند. در این مواقع نیاز است که بازار سرمایه بررسی و امکان تولید درآمدهای جدید ارزی مدیریت شود. وی یادآور شد:
در این زمان بهتر است از طریق کاهش مخارج غیر ضروری مانع از هدررفت درآمدهای ارزی شوند اما نباید حتی در این زمان به روند کار پروژههای عمرانی خللی وارد شود. در مقابل پروژههایی که منافع اقتصادی و اجتماعی کمتری دارند می توانند با وقفه و در آینده به کار خود ادامه دهند. این استاد دانشگاه عنوان کرد: وزارت خارجه، وزارت نفت، وزارت اقتصاد و معاونت برنامه ریزی ریاست جمهوری نهادهایی هستند که با برنامهریزی دولت و تعامل با یکدیگر می توانند از هرگونه خسارتی که در پی سقوط احتمالی قیمت نفت وجود دارد را مانع شوند. حجت الله عبدالملکی در پایان خاظر نشان کرد همچنین باید توسط یک الگو، نیازمندی خود را به ارز کاهش دهیم و از طرف دیگر، منابع ارزی دیگر خود غیر از نفت را تقویت کنیم. در این باره نیز بحث تقویت تولید ملی عنوان می شود. اگر بتوانیم تولید ملی را تقویت کنیم، دو اتفاق میافتد؛ اولاً بسیاری از کالاهایی که احتیاج داشتیم از خارج وارد کنیم، در داخل کشور تولید میشود و نیاز به ارز کاهش پیدا خواهد کرد. از طرف دیگر، با تقویت تولید ملی و با مزیتهای اقتصادی که در کشور داریم، میتوانیم صادرات را افزایش دهیم و این کار خود
ارزآوری خواهد داشت. این گونه هم میتوانیم وابستگی خود را به نفت به عنوان یک منبع ارزی کاهش دهیم و هم میتوانیم در بلندمدت، باعث تقویت ارزش پول ملی شویم.
دیدگاه تان را بنویسید