تغییر قیمت‌ یکساله کالاهای اساسی/جدول

مهر: اگرچه کنترل تورم یکی از ضرورت امروز اقتصاد ایران به شمار می رود، اما عدم تمرکز بر تولید و چرخیدن چرخ آن با ظرفیت کامل یا حداقل متناسب سبب شده است که مهار تورم با کنترل قیمت کالاهای اساسی و تامین مایحتاج مردم با قیمت مناسب همراه نباشد و هرچقدر هم که دولت تورم را کنترل کند، اثر ملموسی در معیشت خانوارهای ایرانی نداشته باشد، این در حالی است که اگر این روزها پای صحبت مردم کوچه و بازار بنشینیم، به درستی متوجه می شویم که آنها آثاری از ارزانی را در زندگی روزمره خود احساس نکرده اند.

البته دولتی ها بارها و بارها بر این موضوع پافشاری کرده اند که کنترل تورم به معنای کاهش قیمت‌ها نیست، اما به نظر می رسد آنچه را که مردم از دولت انتظار دارند، این است که سفره های آنها گسترده تر شود و بتوانند به سبد کالایی غنی تری دسترسی داشته باشند، این در شرایطی است که اکنون سطح دسترسی بسیاری از مردم به کالاهای اساسی به دلیل افزایش قیمت محدودتر شده است.

مقایسه قیمت‌های رسمی کالاهای اساسی در روزهایی که دولت جدید سرکار آمد، با اکنون که تقریبا یکسال از عمر دولت می گذرد، افزایش شدید قیمت را نشان می دهد در حالی که مردم این انتظار را دارند که دولت قیمت‌ها را کنترل کرده و سطح رفاه آنها را بالاتر برد؛ انتظاری که این روزها علیرغم کاهش تورم چندان برای مردم قابل لمس نیست.

در عین حال به نظر می رسد در کنار آن باید شرایط را به گونه ای پیش برد که مردم نیز دسترسی مناسب تری به کالاها داشته باشند که این دسترسی به معنای وفور کالا و قیمت مناسب است، چراکه اگر قیمت بالا باشد، نه تنها مردم نمی توانند به راحتی مایحتاج خود را تامین کنند، بلکه به رکود نیز دامن زده می شود و کالاهای تولیدی کارخانجات، خریدارانی نخواهند داشت.

کم‌فروشی برخی از تولیدکنندگان به روایت عمده فروشان

یکی از عمده فروشان مواد غذایی در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: دوره تجدید انبار برای کالاها کوتاهتر شده است و اگر در گذشته سفارشات کالایی را در فواصل یکماه یا پانزده روزه به تامین کنندگان کالا ارایه می کردیم، اکنون این با تاخیر زمانی بیشتری صورت می گیرد، چراکه عمدتا خریداران برای کالاها کمتر شده اند.

وی می افزاید: البته تولیدکنندگان نیز برای اینکه بتوانند کالاهای خود را بفروشند، حاضر هستند که به عمده فروشان تخفیف های بیشتری بدهند و البته شاید کم فروشی هم در این میان صورت گیرد، چراکه عمدتا کالاهایی که عرضه می شود، با پوشش هایی پوشانده شده که محتوای آن در نگاه اول مشخص نیست که کاهش یافته، اما این موضوع رخ داده تا حداقل اگر اجازه افزایش قیمت به این تولیدکنندگان داده نمی شود، به نوعی هزینه های تولید پوشش داده شود.

این طور که این فروشنده می گوید عملا مردم برای خرید کالاهای کمتر، پول بیشتری می پردازند و حتی اگر قیمت برخی از اقلام اندکی هم افزایش داشته است، اما ماده موثر یا میزان وزنی محتویات درون یک بسته ماده غذایی کاهش داشته است، بنابراین مردم علیرغم اینکه با افزایش قیمت کالاها مواجه هستند، اما کالای کمتری را نیز تحویل می گیرند.

توافق پنهانی با تولیدکنندگان!

خبرنگار مهر از سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان کسب اطلاع کرد که پرونده های زیادی از سوی تولیدکنندگان برای بررسی مجدد قیمت‌ها و افزایش احتمالی آنها به این سازمان ارایه شده است که با برخی از این افزایش قیمت‌ها موافقت و با برخی دیگر موافقتی صورت نگرفته است.

در این میان، برخی از تولیدکنندگان می گویند مجبور هستند برای پوشش هزینه های خود، جلوگیری از بیکار کردن کارگران و حضور مستمر در بازار، وزن کالاهای عرضه شده خود را پایین آورده و در مقابل، قیمت را ثابت نگه دارند. برخی نیز به افزایش جزئی قیمت اشاره دارند و قیمت‌های درج شده بر روی کالاها را اصلاح کرده اند، البته شاید در سایه نبود بازرسی ها و یا حداقل نبود بازرسی های موثر است که این چنین اقداماتی در تولید صورت می گیرد.

شاید هم دولت با تولیدکنندگان توافقات پنهانی داشته باشد که آنها قیمت‌ها را افزایش ندهند و در مقابل، نوع بسته بندی را تغییر داده و یا وزن کالاهای خود را کاهش دهند تا به نوعی مصرف کنندگان به لحاظ روانی با افزایش قیمت مواجه نباشند، اما در حقیقت مردم برای خرید کالاها پول بیشتری می پردازند یا حداقل همان مبلغ گذشته پرداخت شده، اما وزن کمتری از کالا نصیب آنها می شود؛ به هرحال شگردهایی که اکنون تولید بیمار ایران برای حفظ بازار به کار می بندد، چندان دور از ذهن نیست و سابقه ای طولانی داشته است.

جدول مقایسه‌ای قیمت کالاهای اساسی به روایت بانک مرکزی

ردیف	کالا	واحد	قیمت در 25 مرداد 93	قیمت 31 مرداد 93
1	ماست پاستوریزه	کیلو	25000	28500
2	پنیرپاستوریزه	بسته 450 گرمی	35000	47450
3	کره پاستوریزه	کیلو	120000	245000
4	شیرپاستوریزه	لیتر	21000	25000
5	تخم مرغ	شانه حدود دو کیلو	65000-78000	89820
6	برنج داخله درجه یک	کیلو	64000-65000	74230
7	نخود	کیلو	57778-75556	46140
8	عدس	کیلو	60000-78889	42200
9	لوبیا قرمز	کیلو	76667-87779	71100
10	گوشت گوسفند با استخوان	کیلو	245000-300000	321200
11	گوشت گاووگوساله‌بی‌استخوان	کیلو	272500-280000	324200
12	گوشت مرغ	کیلو	61500-63000	65500
13	قند	کیلو	19800-25000	28000
14	شکر	کیلو	17500-21000	24600
15	چای خارجی	بسته 500 گرمی	145500-150000	158800
16	روغن نباتی جامد	حلب 5 کیلویی	215000-216000	215480
17	روغن نباتی مایع	لیتر	45500-46000	48800
18	خیار	کیلو	11000-135000	32600
19	گوجه فرنگی	کیلو	11500-12000	16100
20	بادنجان	کیلو	6000-7000	16720
21	کدو سبز	کیلو	7500	20600
22	سیب زمینی	کیلو	12500-16900	20820
23	پیاز	کیلو	7800-8500	15340
24	لوبیا سبز	کیلو	11500	25820
25	سبزی های برگی	کیلو	8500	22300

افزایش قیمت تخم مرغ، سبزی، لبنیات و گوشت

در این میان اگرچه گزارشات بانک مرکزی به صراحت افزایش قیمت برخی از اقلام از جمله لبنیات، گوشت، سبزی، تخم مرغ و میوه را نشان می دهد، اما بازار هم این افزایش را البته بیشتر از درصدهای ارایه شده از سوی بانک مرکزی نشان می دهد و به نظر می رسد حداقل در میوه، برنج، روغن نباتی و تخم مرغ افزایش به نحو مشهودی صورت گرفته است.

بررسی های میدانی مهر از میادین میوه و تره بار نشانگر این است که قیمت هر مرغ کامل بسته بندی شده 7400 تومان، ران مرغ بدون پوست 8600 تومان، سینه مرغ بدون پوست 9800 تومان و فیله مرغ 14300 تومان است. همچنین قیمت هر کیلوگرم گوشت مرغ منجمد وارداتی نیز 5800 تومان تعیین شده است.

قیمت هر کیلوگرم گوشت راسته با استخوان 27500 تومان، ران کامل گوسفند با استخوان 33500 تومان، سردست 32300 تومان، قلوه گاه بی استخوان 17800 تومان، گردن 25300 تومان و خورشتی 28200 تومان است. قیمت هر کیلوگرم تخم مرغ شناسنامه دار متوسط 8900 تومان و هر کیلوگرم تخم مرغ درشت نیز 9500 تومان است.

قیمت هر کیلوگرم برنج دمسیاه 7800 تومان، برنج هاشمی ممتاز 8300 تومان، برنج شیرودی 4800 تومان، برنج طارم محلی 6800 تومان است. همچنین قیمت هر بسته 900 گرمی عدس 4200 تومان، لوبیا قرمز 7400 تومان، لوبیا سفید 8000 تومان، نخود 4600 تومان، لپه باقلا سبز 6500 تومان و لوبیا چیتی 8800 تومان است. قیمت هر بسته قند شکسته 900 گرمی 2700 تومان و شکر نیز 2250 تومان است.

به هرحال به نظر می رسد دولت باید برای بهبود معیشت مردم اقدام جدی کند و شرایط را به گونه ای پیش برد که مردم بتوانند به کالاها با کیفیت و قیمت مناسب تری دست یابند و اجازه ندهد که سفره مردم کوچکتر شود. در این میان، باید توجه جدی به بخش تولید، در دستور کار قرار گیرد و چرخ اشتغال و تولید به حرکت درآید تا کالاها با هزینه کمتری تولید شده و به دست مصرف کننده برسد؛ نه اینکه هزینه های سربار تولید، از جیب مصرف کنندگان گرفته شود.