تورم در نقطه صفر یارانه

نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در خردادماه با 5/2 واحد درصد نسبت به اردیبهشت‌ماه به 7/14 درصد رسید. این سطح از نرخ تورم در 42 ماه اخیر بی‌سابقه بوده و حاکی از آن است که 42 ماه پس از آغاز پروژه یارانه نقدی در آذرماه 1389 شاخص نقطه‌ای قیمت‌ها دوباره به زیر 15 درصد بازگشته است. به‌گفته معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور، تورم 12 ماه منتهی به خرداد‌ماه سال‌جاری نیز نسبت به اردیبهشت‌ماه گذشته، 2/2 واحد درصد کاهش یافته و از 4/28 درصد به 2/26 درصد رسیده است. نوبخت همچنین نرخ تورم ماهانه را در خردادماه 8/0 درصد اعلام کرد. این رقم در اردیبهشت‌ماه 7/0 بوده و تنها با یک‌دهم واحد درصد افزایش مواجه شده است. هدف تورمی دولت برای سال‌جاری 25 درصد اعلام شده، اما به نظر می‌رسد این هدف در نیمه امسال تحقق خواهد یافت. معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور خبر داد بازگشت تورم به پيش از فاز اول هدفمندي معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور، تورم دومین ماه از اجرای فاز دوم هدفمندی را اعلام کرد. محمدباقر نوبخت روز گذشته در گفت‌و‌گو با «ايرنا» گفت که تورم 12 ماه منتهی به خرداد ماه سال جاری نسبت به اردیبهشت ماه گذشته، 2/2 واحد درصد کاهش یافته و از 4/28 درصد به 2/26 درصد رسیده است. دولت در سال گذشته وعده داده بود تورم میانگین تا پایان اسفند امسال به 25 درصد برسد با توجه به تحقق تورم 2/26 در پایان خرداد ماه احتمال اینکه تورم وعده داده شده زودتر محقق شود، قوت یافته است. نوبخت همچنین علاوه‌بر نرخ تورم میانگین، نرخ تورم نقطه به نقطه را نیز اعلام کرد. او گفت که نرخ تورم نقطه‌به نقطه در خرداد ماه، 7/14 درصد بوده، این در حالی است که نرخ تورم نقطه به نقطه در اردیبهشت ماه گذشته 2/17 درصد بوده که با کاهش 5/2‌واحد درصد همراه شده است. بررسی «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد که پس از 42 ماه نرخ تورم نقطه به نقطه به زیر 15درصد رسیده و معادل شرایط پیش از اجرای فاز نخست هدفمندی شده است. نوبخت همچنین نرخ تورم ماهانه را در خرداد ماه 8/0 درصد اعلام کرد. این رقم در اردیبهشت ماه 7/0 بوده و با یک دهم واحد درصد افزایش مواجه شده است. این به آن معنا است که در صورتی که نرخ تورم ماهانه تا پایان امسال زیر یک‌درصد باشد، تورم میانگین تا پایان امسال به‌شدت کاهش خواهد یافت. کاهش قابل توجه نرخ تورم میانگین و نقطه به نقطه در حالی رخ می‌دهد که فاز دوم هدفمندی و به تبع آن دور جدید افزایش قیمت برخی کالاها و خدمات ازسوی دولت در هفته نخست اردیبهشت ماه آغاز شد و پیش‌بینی‌ها از افزایش 4 واحد درصدی نرخ تورم بر اثر افزایش قیمت‌ها حکایت داشت تا جایی که مرکز پژوهش‌های مجلس حتی تورم 4/4 درصدی را پیش‌بینی کرده بود. وضعیت تورم در دو ماه اردیبهشت و خرداد نشان می‌دهد فاز دوم هدفمندی نه‌تنها تاثیری منفی بر تورم نداشت و نرخ انتظاری آن را افزایش نداد بلکه در اردیبهشت ماه تورم نقطه به نقطه و میانگین به ترتیب 8/1 و 4/0 واحد‌درصد نسبت به ماه قبل کاهش پیدا کرد. دلیل کاهش تورم چیست؟ سخنگوی دولت کاهش نرخ تورم قابل‌توجه خرداد ماه نسبت به اردیبهشت‌ماه را نتیجه سیاست‌های پولی، مالی و تلاش تیم اقتصادی دولت برای انضباط بودجه‌ای دانست و گفت: «تلاش انجام‌شده برای مهار تورم، بسترساز خروج از رکود، رونق و رشد اقتصادی کشور است.» درحالی‌که رکود و اشتغال دو مساله مهم پیش روی دولت است، به‌نظر می‌رسد دولت قصد دارد با پافشاری بر اجرای سیاست‌های مهار تورم، این شاخص اقتصاد کلان را تا پایان سال‌جاری حتی به زیر 20 درصد برساند. برخی کارشناسان معتقدند نباید به بهانه کاهش تورم از دو شاخص دیگر «رشد اقتصادی» و «اشتغال» غافل بود و باید برای خروج از رکود از برخی سخت‌گیری‌ها در حوزه پولی و مالی دست برداشت و با تزریق نقدینگی به خروج بنگاه‌های تولیدی از رکود کمک کرد. اما مشاور اقتصادی رئیس‌‌جمهور چنین استدلالی را درست نمی‌داند و معتقد است استمرار نداشتن تورم پایین در کشور یکی از چالش‌های اقتصاد ملی ایران است. ازنظر مسعود نیلی، اینکه گفته می‌شود «باید برای خروج از رکود در برابر سیاست‌های پولی و مالی با تساهل برخورد شود»، حرف درستی نیست، چون او معتقد است که «تورم فعلی ایران در اقتصاد رقم بالایی است و باید کاهش یابد.» بر اساس سند چشم‌انداز توسعه تورم باید یک رقمی شود و حال که نزدیک به 10 سال از اجرای این سند گذشته کشور با نرخ تورم بالای 40 درصد در پایان سال 91 نیز مواجه بوده است. نرخ بیکاری افزایش یافت معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور در ادامه به غیر از اعلام نرخ تورم، نرخ بیکاری تا پایان خرداد امسال را نیز اعلام کرد. نوبخت با اشاره به نمونه‌گیری از کارگاه‌ها در موضوع محاسبه نرخ بیکاری گفت: «نرخ بیکاری در کشور در پایان فصل بهار 7/10درصد بوده است.» نرخ بیکاری تا پایان سال گذشته 5/10درصد بود که اکنون با 2/0 واحد درصد افزایش به 7/10 درصد رسیده است. نوبخت چندی پیش در نشست خبری خود گفته بود که دولت قصد دارد نرخ بیکاری را تا پایان امسال تک‌رقمی کند و به 5/9 درصد برساند. معاون اشتغال و کارآفرینی وزارت رفاه چندی پیش گفته بود که واقعیت‌های اشتغال در جامعه نشان می‌دهد که نرخ بیکاری در کشور دو برابر آن چیزی است که مرکز آمار ایران اعلام می‌کند. مرکز آمار ایران در آخرین گزارش خود نرخ بیکاری در فصل زمستان سال گذشته را 5/10درصد برای جمعیت فعال (جمعیت شاغل و بیکار) بالای 10 سال اعلام کرده است. بر این اساس نرخ بیکاری در بین زنان کشور 9/18درصد برآورد شده و در مردان به 1/9 درصد رسیده است. همچنین بر اساس محاسبات صورت گرفته، نرخ بیکاری در مناطق شهری 3/11درصد و در مناطق روستایی 7/8 درصد اعلام شده است. ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﺮخ ﺑﯿﮑﺎري ﺟﻤﻌﯿﺖ 10 ﺳﺎﻟﻪ و بیشتر ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ اﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺ در زﻣﺴﺘﺎن 1392 ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻣﺴﺘﺎن 1391معادل 8/1درصد کاهش یافته است. اﯾﻦ ﻧﺮخ در ﻧﻘﺎط ﺷﻬﺮي 1/2 درﺻﺪ و در ﻧﻘﺎط روﺳﺘﺎﯾﯽ 1/1درﺻﺪ و در ﺑﯿﻦ ﻣﺮدان 7/1درﺻﺪ و در ﺑﯿﻦ زﻧﺎن 5/0 درﺻﺪ کاهش ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻧﺮخ ﺑﯿﮑﺎري ﺟﻤﻌﯿﺖ 10 ﺳﺎﻟﻪ و بیشتر در زﻣﺴﺘﺎن 1392 ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﯿﺰ همان سال، با 2/0 درﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ رو به رو بوده است. اﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺ در ﻧﻘﺎط ﺷﻬﺮي 4/0 درﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ و در ﻧﻘﺎط روﺳﺘﺎﯾﯽ 8/1 درﺻﺪ افزایش ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات اﯾﻦ ﻧﺮخ در ﺑﯿﻦ ﻣﺮدان با 6/0 درﺻﺪ اﻓﺰاﯾﺶ و در ﺑﯿﻦ زﻧﺎن ﻧﯿﺰ با 4/1 درﺻﺪ کاهش مواجه شده است. ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺ در ﺑﯿﻦ اﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ اﺳﺘﺎن کرمانشاه ﺑﺎ 7/20 درﺻﺪ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻧﺮخ ﺑﯿﮑﺎري را داﺷﺘﻪ و ﺑﻌﺪ از آن، اﺳﺘﺎن لرستان ﺑﺎ 8/19 درﺻﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮﯾﻦ ﻧﺮخ ﺑﯿﮑﺎري ﺑﺎ 2/5 درﺻﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺳﺘﺎنﮐﺮﻣﺎن گزارش شده اﺳﺖ. نرخ تورم نقطه به نقطه چيست؟ برای رصد تغییرات قیمت کالاها و خدمات دو روش وجود دارد .در روش اول که از آن به نام تورم نقطه به نقطه یاد می‌شود سطح قیمت‌ها در پایان دوره فعلی با سطح قیمت‌ها در 12 ماه قبل مقایسه می‌شود. برای مثال اگر شاخص قیمت‌ها در پایان دوره فعلی 120 و در 12 ماه پیش 100 بوده است، نرخ تورم نقطه به نقطه 20 درصد خواهد بود. نکته مهم در این روش آن است که تورم نقطه به نقطه فقط تغییر قیمت‌ها را در یک‌سال اخیر مورد توجه قرار می‌دهد و روند قیمت‌ها قبل از یک‌سال گذشته در محاسبه آن هیچ‌گونه اثری ندارد. در تورم میانگین یک دوره 24 ماهه از روند قیمت‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد. برای مثال اگر شاخص قیمت‌ها در ابتدای سال 91 معادل 70 ودر ابتدای سال 92 معادل 100 و در ابتدای سال 93 معادل 120 باشد ، در تورم میانگین، متوسط شاخص قیمت‌ها در سال 91 مثلا 5/87 با متوسط شاخص قیمت‌ها در سال 92 برای مثال 110 مورد مقایسه قرار می‌گیرد و از این حیث تورم 26 درصدی محاسبه می‌شود. تورم نقطه به نقطه از آنجا که فقط بر تغییرات یکساله اخیر متمرکز شده و به نوعی یک شاخص پیشرو برای تورم میانگین محسوب می‌شود، در بررسی‌های اقتصاد کلان از اهمیت زیادی برخوردار است.

منبع: دنیای اقتصاد