راهکار جدید هند برای پرداخت بدهی نفتی

فارس: رویترز گزارش داده هند قصد دارد قسمتی از بدهی‌های نفتی خود به ایران را از طریق بانک مرکزی امارات پرداخت کند. رویترز این خبر را از قول سه منبع آگاه منتشر کرده است. پرداخت این بدهی‌های نفتی به موجب توافقنامه موقت ژنو موسوم به «طرح اقدام مشترک» انجام می‌شود که به ایران اجازه دسترسی به 4.2 میلیارد دلار از دارایی‌های مسدود شده ایران را می‌دهد. به نوشته رویترز، سازوکار جدید پرداخت بهای نفتی به ایران بنا به اصرار آمریکا بر توانایی ردیابی مبادلات بانکی کشورها با ایران صورت می‌گیرد. پیش از این ایران درخواست کرده بود 1.65 میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه شده خود را از طریق بانک «مسقط» در عمان و بر حسب ریال این کشور دریافت کند. هنوز مشخص نیست چرا با این درخواست ایران موافقت به عمل نیامده است. مقامات آگاه مورد استناد خبرگزاری رویترز می‌گویند به موجب سازوکار جدید، بانک مرکزی هند دلارها را از واسطه‌های مجاز ارزی خریداری خواهد کرد و بانک مرکزی امارات وجوه معادل آن را بر حسب درهم به ایران تحویل خواهد داد. بانک مرکزی امارات و اداره کنترل دارایی‌های خارجی وزارت امور خزانه‌داری آمریکا از اظهارنظر فوری در این باره خودداری کرده‌اند. دلیل در نظر گرفتن این سازوکار برای مبادله بانکی این است که تحریم بانک مرکزی ایران در سال 2012 باعث شده ایران از نظام بین‌المللی امور بانکی منفصل شود. منابع آگاه می‌گویند اداره کنترل دارایی‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا به اطلاع هند رسانده که ایران مایل است 1.65 میلیارد دلار از دارایی‌های خود را در سه قسط و از کانال بانک مرکزی امارات دریافت کند. این وجه بخشی از 4.2 میلیارد دلار دارایی‌های نفتی مسدود شده ایران است که قرار است به موجب توافق موقت ژنو به ایران طی 8 قسط جداگانه به ایران پرداخت شود. ایران و 1+5 در سوم آذرماه سال گذشته در شهر ژنو به یک توافق موقت موسوم به «طرح اقدام مشترک» دست یافتند که به موجب آن قرار شد ایران به ازای محدود کردن بخشی از فعالیت‌های هسته‌ای و اجازه بازرسی‌های بیشتر به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از کاهش تدریجی تحریم‌ها و دسترسی به 4.2 میلیارد دلار از دارایی‌های نفتی مسدود شده‌اش برخوردار شود. ایران تا کنون 2.55 میلیارد دلار از دارایی‌های مسدود شده خود را در پنج قسط دریافت کرده که 4 قسط آن از ژاپن و یک قسط از کره جنوبی دریافت شده است. یکی از این منابع آگاه می‌گوید: «این فرایند، در واقع فرایند پیچیده‌ای است اما به گونه‌ای طراحی شده تا مبادله بانکی با ایران از شفافیت برخوردار باشد.» مطابق گفته آنها، وزیر نفت هند در گام اول به شرکت‌های نفتی دستور خواهد داد وجوه مورد نظر را از طریق بانک دولتی «یو‌سی‌او» هند که بانک عامل در نظر گرفته شده بر حسب روپیه به حساب یکی از بانکهای ایران واریز کند. بانک یو‌سی‌او سپس این وجوه را به حساب بانک مرکزی هند واریز خواهد کرد تا این بانک نیز آن را به یک حساب ارزی بانک مرکزی امارات انتقال دهد. پس از تکمیل این مرحله، بانک مرکزی امارات وجوه مورد نظر را بر حسب درهم به بانک مرکزی ایران تحویل خواهد داد. پس از تأیید انجام این مبادله بانکی، بانک مرکزی هند معادل این وجه بر حسب دلار را به حساب امارات واریز خواهد کرد. در مرحله بعد بانک مرکزی هند خریدهای دلار خود را از محل وجوه موجود در حساب روپیه‌ای امارات انجام خواهد داد. شرکت‌های نفتی «ایسار اویل»، «بنگلور»، «پتروکمیکالز»، «ایندین اویل»، «هندوستان پترولیوم» و «اچ‌پی‌سی‌ال» روی هم رفته 4 میلیارد دلار به شرکت ملی نفت ایران بدهکارند. شرکت‌های «بنگلور» و «پتروکمیکالز» در دو قسط اول حدود 238 میلیون دلار، شرکت ایسار اویل، 232 میلیون دلار، شرکت ایندین اویل، 57 میلیون دلار، شرکت هندوستان پترولیوم 8 میلیون دلار و شرکت «اچ‌پی‌سی‌ال» حدود 15 میلیون دلار به ایران پرداخت خواهند کرد. یکی از منابع مورد استناد رویترز گفته است: «وجوه پرداختی این چهار شرکت نفتی برای دو قسط اول یکسان خواهد بود، اما ارقام مربوط به قسط سوم هنوز تعیین نشده‌اند.» هند 45 درصد از بهای نفت وارداتی از ایران را با انتقال روپیه به حساب ایران در بانک یو‌سی‌او پرداخت کرده است. شرکت‌های نفتی مابقی این پول را پرداخت نکرده‌اند. تهران از وجوه موجود در حساب خود در بانک یو‌سی‌او برای وارد کردن کالا از هند استفاده کرده است. در حالی که ایران و کشورهای 1+5 در حال مذاکره برای رسیدن به یک توافق طولانی مدت هستند، شرکت پالایشگاه پتروشیمی مانگالور هندوستان به دنبال واردات 4 میلیون تن نفت خام از ایران است. هند، که چهارمین مصرف کننده نفت در جهان است، پس از چین دومین مشتری نفت ایران به شمار می‌رود و سالانه حدود 12 میلیارد دلار نفت خام از ایران خریداری می‌کند. این میزان نفت حدود 12 درصد از مصارف نفتی هند را تشکیل می‌دهد.