بیماری اقتصاد ایران از دید وزیر اقتصاد

فارس: وزیر اقتصاد گفت: با افزایش درآمد نفتی رشد نرخ اقتصادی به نحو معناداری کاهش یافته و حدود 3 دهم درصد رسیده است و بیماری هلندی باعث می‌شود، رشد اقتصادی و بهره‌وری نازل شده و نارسایی در درآمدهای نفتی عامل اصلی این نوسانات و رشد اقتصادی بوده است. علی طیب‌نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی در بیست و چهارمین همایش سالانه سیاست‌های پولی و ارزی با اشاره به وضعیت اقتصادی کشور در سالهای گذشته اظهار داشت: ترکیب نرخ تورم، رشد اقتصادی منفی و نرخ بیکاری بالا در اقتصاد کشور طی سال‌های گذشته کم‌نظیر بوده و تورم به طور بی‌سابقه افزایش یافت و از 21.5 درصد در سال 91 به 30.5 درصد و در خرداد 92 به عدد بی‌سابقه 45 درصد رسید. همچنین تورم نقطه به نقطه حاکی از نرخ تورم در کشور است، به همین 45 درصد رسیده بود و ترکیب تورم و نرخ رشد منفی و بیکاری در اقتصاد بسیار کم‌نظیر بود به طوری که در سال‌های جنگ تحمیلی نیز چنین نرخ رشد منفی وجود نداشت و در مجموع نرخ تورم و بیکاری مثل سال‌های گذشته نبود. وی افزود: شرایط کم‌نظیر در اقتصاد تجربه شده و طبیعی است که نرخ رشد اقتصادی منفی شده و سطح فعالیت اقتصادی تنزل می‌یابد و با کاهش درآمدها فرصت مصرف تنزل یافته و کاهش درآمد سرانه، کاهش مصرف و کاهش رفاه عمومی و گسترش بی‌عدالتی و نابرابری را به همراه دارد، در عین حال فرصت پس‌انداز نیز کاهش می‌یابد، بنابراین آثار رکود تورمی شدید انکار‌ناپذیر است. طیب‌نیا با اشاره به راه‌های مقابله با تورم رکودی ابتدا باید وضعیت موجود تبیین و ریشه‌ها و عوامل رکود تورمی شناسایی شود، تصریح کرد: در یک تحلیل 3 عامل عمده در بروز شرایط فعلی دخیل بوده است از شرایط ساختار حاکم بر اقتصاد ایران و وابستگی به درآمدهای نفتی که به عنوان میراث شوم رژیم گذشته بوده نشان می‌دهد، کشورهایی که از درآمدهای منابع طبیعی در بودجه استفاده می‌کنند، در کنار آن از نهادهای با کیفیت پولی برخوردار نیستند و رشد اقتصادی خوبی نیز ندارند و در عین حال نوسان زیادی در این راستا دارند. به گفته وزیر امور اقتصادی و دارایی نرخ رشد اقتصادی ایران در ابتدای دهه 50 پایین بوده و اگر این موضوع را با قبل از دهه 50 مقایسه کنیم، کاهش شدید در نرخ رشد اقتصادی را تجربه کرده‌ایم و نرخ رشد 20 درصدی در این سال‌ها وجود داشت، اما همزمان با افزایش درآمدهای نفتی رشد نرخ اقتصادی به نحو معناداری کاهش یافته و حدود 3 دهم درصد رسیده است و بیماری هلندی باعث می‌شود، رشد اقتصادی و بهره‌وری نازل شده و نارسایی در درآمدهای نفتی عامل اصلی این نوسانات و رشد اقتصادی بوده است، چه در زمانی که افزایش درآمدها را داشتیم و چه در زمانی که با کاهش درآمدها روبرو بودیم. طیب‌نیا تأکید کرد در هر دو مقطع با رکود و تورم همزمان مواجه بودیم وقتی درآمد نفتی بالا رفت مثل 8 سال گذشته دولت‌ها هوس می‌کنند درآمدهای نفتی را در قالب بودجه هزینه کنند و ارز را به بانک مرکزی فروخته و آن را تبدیل به ریال کرده که به معنای افزایش پایه پولی است و در عین حال نرخ تورم را افزایش می‌دهد، برای مقابله با تورم دولت ناچار به افزایش وارداتی است تا پایه پولی را افزایش دهد که منجر به سرکوب تولید ملی می‌شود. همزمان با تورم و نیز منابع سرشار ارز نرخ اسمی ارز پایین می‌ماند که معنای آن کاهش نرخ حقیقی ارز بوده و کاهش صادرات و رقابت‌پذیری را به دنبال دارد و در این شرایط رکود اقتصادی و سرکوب تولید ایجاد می‌شود. وی با بیان اینکه در سال 87 با وجود درآمدهای بالای نفتی هنوز وارد تحریم‌های جدی نشده بودیم، گفت: اما رشد اقتصادی 0.3درصد بود، عنوان کرد.