دولت برای تحقق اقتصادمقاومتی در حرکت اقتصادی‌اش بازنگری کند/ تغییر در مدیران اجرایی ضروری است

سرويس اقتصادي «فردا»؛ غلامرضا مصباحی مقدم با توجه به ابلاغ سیاست های اقتصاد مقاومتی توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی به سوالاتي پیرامون الزامات تحقق سیاست های این ابلاغیه اقتصادی پاسخ داد.

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه با اشاره به الزامات و ابزارهای تحقق اقتصاد مقاومتی گفت: با توجه به ابلاغ سیاستهای اقتصاد مقاومتی دولت ناگزیراست در حرکت اقتصادی اش بازنگری کند.

در ادامه شرح گفت‌وگوي مصباحي مقدم با خبرگزاري مهر را مي خوانيد.

*این روزها شاهد ابلاغ سیاست های اقتصاد مقاوتی از سوی رهبر معظم انقلاب بودیم. اقتصاد مقاومتی را تبیین کنید؟

سیاست اقتصاد مقاومتی همه خصوصیات سیاستهای قبلی اعلامی توسط رهبری را در خودش دارد.

از 5-6 سال قبل است که رهبری شعارهای سال را شعارهای اقتصادی انتخاب کرده اند. اصلاح الگوی مصرف، وجدان کاری، انضباط اجتماعی، جهاد اقتصادی ،حمایت از کار و سرمایه ایرانی و همچنین شعار سال حماسه سیاسی و اقتصادی همه اینها در یک شعار جمع می شود و آن شعار مقاومت اقتصادی است.

سیاست های کلان رهبری در مورد اصل 44 ، استحکام درونی نظام، رشد علم و فناوری ، اقتصاد دانش بنیان، نقشه جامع علمی کشور، الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و ...، همه اینها جمع شده در سیاست های ابلاغی رهبری در اقتصاد مقاومتی و معنا و مفهوم آن این است که ایران ناگزیر است برای اینکه جایگاه خود را استحکام ببخشد و ارتقا دهد باید از این سیاستها تبعیت کند.

اقتصاد مقاومتی یعنی اینکه وابستگی خود را کاهش و ارتباط خود را از راههای سیاسی و اقتصادی با برخی از کشورهایی که لازم است افزایش دهیم. تکیه بر صادرات نفت، گاز، صادرات پتروشیمی خصوصا به همسایگان ، اصلاح الگوی مصرف، مدیریت مصرف انرژی که یکی از سیاست های کاهش اتکا به درآمدهای نفتی است و همچنین استفاده از همه ظرفیت های داخلی و ...، همه اینها نشان می دهد که تمام دغدغه رهبری این است که نگاهمان به داخل باشد و هیچ گونه امیدی به دیگران نداشته باشیم، به ظرفیت داخلی اتکا کنیم و در عین حال مبادا در شرایطی قرار دهیم که ما را منزوی کند.

سیاست های اقتصاد مقاومتی نقشه سیاسی اقتصادی است

*آیا جمع شدن شعار های اقتصادی سال در پکیج اقتصاد مقاومتی نشان از تکامل این شعار است یا به این قضیه برمی گردد که مثلا آقا فرمودند من صد بار گفتم کرسی آزاداندیشی اما به آن توجه نشده است. شاید نکاتی که رهبری تاکنون فرموده اند یک کوتاهی صورت گرفته و ایشان امروز شفاف و صریح اعلام کردند اقتصاد مقاومتی. آیا این به تکامل برمی گردد یا کوتاهی هایی که انجام شده است.

فهم من تکامل است.

ایشان می خواهد این شعارهایی که نقطه ای بوده است را به هم وصل کند و یک نقشه راه و بسته جامع و کاملی را ارائه کند که این بسته جامع و کامل می تواند نقشه سیاسی، اقتصادی و علمی کشور باشد و نقاط ضربه پذیر نظام را حذف و نقاط قوت آن را تقویت کند. اگر ان شاء الله این موضوع توسط سه قوه دنبال و موانع آن برطرف شود می شود گفت ظرفیت کل ملت را هم می شود برای تحقق آن به میدان آورد.

دلایل عدم شکل گیری حماسه اقتصادی

* چرا معمولا شعارهای اقتصادی محقق نمی شود؟ ریشه این ضعف و کوتاهی تحقق شعار حماسه اقتصادی چیست؟

اصولا شعارهایی که رهبری مطرح می کند شعارهایی نیست که بشود در کوتاه مدت به نتیجه رساند و خود ایشان هم در مورد اینکه این شعار مخصوص امسال نیست تاکید داشته اند. به عنوان مثال شعار اصلاح الگوی مصرف یک سال مطرح شد اما رهبری فرمودند این موضوع نیازمند 10 سال پیگیری است. جهاد اقتصادی را گفتند یک فاز از یک حرکت ده ساله است، بنابراین نگاه رهبری و شعارهایش بلندمدت است. به عبارتی این شعارها باید مستمر باشد تا نظام را به نقطه ای برساند که کسی فکر ضربه زدن به آن نکند. مانند توان نظامی که امروز به جایی رسیده ایم که کسی جرات حمله به ایران ندارد. بنابراین در زمینه اقتصادی هم باید به نقطه ای برسیم که در آن نقطه کسی به فکر آن نیفتد که به کشورمان ضربه بزند.

دولت در حرکت اقتصادی اش بازنگری کند

*دولت موضع گیری خوبی نسبت به سیاست اقتصاد مقاومتی داشته اما فراموش نمی کنیم که آن زمان که امام (ره) فرمودند در چاههای نفت را ببندید تکنوکرات ها لبخند زدند و گفتند این امر شدنی نیست و آن افرادی که می گفتند شدنی نیست امروز وزارت نفت و تیم اقتصادی دولت در دستشان است و اکثر کسانی که در تیم اقتصادی آقای روحانی چینش شده اند مانند آقای نیلی و نهاوندیان اولویت نگاهشان تجارت آزاد و اقتصاد آزاد است و نگاه درون نگر به اقتصاد ندارند. آیا چنین تیمی می تواند این شعار را عملی سازد و فکر نمی کنید شاید حضور چنین تیمی یکی از دغدغه های رهبری بوده است که ورود جدی تر به این عرصه داشته باشند چرا که از بعد از انتخابات ایشان بارها بر استحکام درونی تاکید داشتند؟

مسلما تیمی که دولت انتخاب کرده ترکیبی است از یک مجموعه، که دراین مجموعه کسانی هستند که هم اعتقاد به اقتصاد لیبرال دارند و هم کسانی در این مجموعه هستند که اعتقاد به اقتصاد درون گرا دارند و من معتقدم دکتر طیب نیا و دکتر سیف نگاهشان درون نگر است چراکه سوابق شان اینگونه می گوید. پس تیم اقتصادی دولت طیفی از این دو دسته از اقتصاددانان است.

با توجه به ابلاغ سیاستهای اقتصاد مقاومتی ناگزیر دولت باید در حرکت اقتصادی اش بازنگری کند. البته یک وقت است دکتر نیلی را می گذاشتند وزیر اقتصاد و دارایی و یک وقت هم هست که می شود مشاور اقتصادی و می دانید نقش این دوتا کاملا با هم متفاوت است.

و جالب این است که وقتی بحث هدفمند کردن یارانه ها مطرح می شود آقای نیلی سرتیم این کارگروه ها می شود. خب اگر به دیدگاههای وی توجه کنیم فقط با آزادسازی قیمتها سازگاری دارد و به سایر ابعادی که در هدفمندسازی قیمت ها در نظر گرفته شده در بستر فکری ایشان نیست. اما امروز با مجموعه همراهی می کند و خود را تطبیق می دهد. این نشان می دهد که باید با مجموعه کار کرد و نتایج کار مجموعه را پذیرفت. اما دولت باید یک تغییری در مدیریت اجرا خود داشته باشد چراکه بخشی از مجریان و نیروهای اجرایی دولت برای یک چنین حرکتی ساخته نشده اند.

تغییر در مدیران اجرایی دولت ضروری است

*از نظر تفکر و اندیشه منظورتان است یا سن و سال؟

هم از نظر اندیشه و هم بحث جوانگرایی. در واقع برای یک چنین حرکت جهادی توشه و توان خاصی نیاز است.

*امروز هم گفته می شود دولت قصد برکناری وزیر "وزارت صنعت معدن و تجارت" را دارد و می خواهد هزینه آن به پای استیضاح نمایندگان گذاشته شود.

این موضوع را از کانال دیگر هم شنیده ام؛ اما خب آمدیم این مجلس استیضاح نکرد، من در نگاه دکتر روحانی چنین دیدگاهی را نمی بینم و اگر ببیند وزیرش از کارآمدی لازم برخوردار نیست، حتما آن را تغییر خواهد داد.

طبعا دولت با یک کسانی شروع کرده است اما شاید نتواند با همه آنان ادامه دهد. شاید هم کسانی را در کنار این افراد؛ بگذارد که بتوانند ظرفیت های قوی تری را به وجود آورند. در انتخاب کابینه یک مقدار توجه به تجربه بود و شاید این دیدگاه بعدا اصلاح شود.

*آن نگاه برآمده از تفکر سریع القلم که مبتنی بر توسعه ای که وی تعریف می کند چقدر می تواند منطبق با اقتصاد مقاومتی باشد به هر حال ایشان مشاور آقای روحانی است.

من نمی دانم نقش آقای سریع القلم در دولت روحانی چیست . یک وقتی گفته می شود ایشان مشاور است و یک زمانی هم آقای حسام الدین آشنا می گوید مشاور؛ نیست بنابراین نیاییم روی مسائلی که خیلی روشن نیست، تکیه و بابت آن تحلیل کنیم.

آنچه که برای من مهم است این است که روحانی یک آدم تازه کار نیست و یک سیاستمدار پخته و کهنه کار است که هم در عرصه مناسبت های خارجی و هم داخلی کار کرده است. ایشان یک مدتی هم رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک بوده و مسائل استراتژیک نظام را در حوزه داخلی بررسی و مدیریت کرده ؛ بنابراین ناآشنا به مسائل نیست.