مخالفت با افزایش ناگهانی قیمت‌‌ها

احمد توکلی در دومین نشست اصلاح طرح هدفمندی یارانه ‏ها در موسسه عالي آموزش و پژوهش مديريت و برنامه‌ريزي با موضوع اصلاح قیمت انرژی با اشاره به سه نکته مهم در اصلاح قیمت حامل‏ های انرژی گفت: اولا اصلاح انرژی ماهیتا آثار رکودی و تورمی دارد. دوما، چون بهینه ‏سازی مصرف انرژی با سلایق و رفتار مصرف کنندگان و رفتار تولیدکنندگان سر و کار دارد اصلاح قیمت ها یک پدیده بلندمدت است و سوما چون تغییر در قیمت انرژی در میزان مصرف آن تاثیر ناگهانی ندارد و انرژی یک کالای کم کشش است، با افزایش ناگهانی قیمت انرژی مصرف به سرعت پایین نمی ‏آید.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه نحوه اجرای طرح هدفمندی یارانه ها در دولت قبلی با مشکلات زیادی همراه بود اظهارداشت: یکی از دلایل اصلی این مشکلات، افزایش ناگهانی (300) درصدی قیمت انرژی و نپذیرفتن تبعات فشاری آن بر مصرف کننده و تولید کننده بود و نتیجتا برای آن تمهیداتی مشخص و اجرایی نشد.

توکلی خطای عملکرد دولت پیشین در اجرای برنامه چهارم بی اعتنایی به این سه نکته دانست و عنوان داشت: عوارض کارهای دفعتی افزایش قیمت انرژی را در نظر نمی گرفتند. راهی که دولت آقای روحانی پیش گرفتند نیز دارای همین خطا است.

وی با استناد به آمار منتشر شده‏ بانک جهاتی در سال 2013 افزود: کشورهایی که افزایش قیمت انرژی را به طور تدریجی انجام دادند مثل ترکیه در این کار موفق بودند. ولی در کشورهایی که با شیب تند افزایش قیمت ها را انجام دادند در رسیدن به اهداف خود در آزادسازی قیمت های انرژی موفق نبودند.

این نماینده مجلس ادامه داد: در ایران از ابتدای طرح، 75 میلیارد تومان پول در این راه حذف شده است؛ این مقدار یعنی سه برابر میانگین بودجه‏ عمرانی کشور، ولی به دلیل عدم توجه به موارد فوق اهداف مثل عدالت در توزیع یارانه‏ ها و بهبود وضعیت تولید محقق نشده است.

توکلی با افزایش ناگهانی قیمت ‏ها مخالفت کرد و با اشاره به تقارن زمانی فاصله گرفتن نرخ اسمی و نرخ واقعی ارز و شروع طرح هدفمندی یارانه ها گفت: اگر در این شرایط به بازار شُک وارد کنیم افزایش نقدینگی و افزایش تقاضای واردات از دو کانال بر نرخ ارز فشار وارد می‏ کند و مقدار واقعی آن با مقدار اسمی به طور جدی‏ تری فاصله می گیرد.

وی با توجه به اینکه هزینه‏ های طرح هدفمندی یارانه‏ ها از درآمد آن بیشتر است و این مسئله با ایجاد کسری بودجه دولت و بانک مرکزی را مجبور به چاپ اسکناس کرده است پیشنهاد کرد: در سال 93 افزایش قیمت حامل‏ های انرژی باید به میزان کسری بودجه ناشی از طرح هدفمندی، انجام شود.

پیشنهاد سهمیه بندی برق و بنزین

همچنین در ادامه محمدحسین بحرینی نیز در اظهاراتی طرح پیشنهادی خود را مطرح کرد و بیان داشت: برای مصرف برق خانوار و تولید‏کننده‏ ها و همینطور بنزین آنان مصرفی سهمیه ‏ای بر اساس میزان مصرف متعارف در نظر گرفته شود و انرژی مصرفی بیشتر از این سهمیه را مصرف کننده به قیمت جهانی آن بخرد.

وی با اشاره به اینکه برنامه مشروحی با همین محور در مرکز پژوهش های مجلس در دست تدوین است اضافه کرد: برای اینکه به مصرف کننده فرصت تطبیق الگوی مصرفی خود را با الگوی بهینه داشته باشد، سالانه یک هشتم از سهمیه تخصیص داده شده کم شود تا پس از 8 سال این سهمیه به صفر برسد.