رقابت جدید پتروشیمی ایران و آمریکا

مهر: دستیابی ایالات متحده آمریکا به تکنولوژی استخراج و پالایش ذخایر نامتعارف گاز طبیعی " شیل گس" نه تنها تولید و صادرکنندگان گاز بلکه به چالشی برای صادرکنندگان محصولات پتروشیمی جهان تبدیل شده است. از این رو در منطقه آمریکای شمالی، کسب و کار شرکت‌های تولیدی به واسطه دسترسی آنها به گاز ارزان قیمت اتان رونق گرفته و سرمایه گذاری‌های کلانی در احداث واحدهای کراکر این منطقه انجام گرفته که می‌تواند منجر به افزایش ظرفیت‌ تولید متانول، آمونیاک و محصولات وابسته به خوراک گاز در آمریکا شود. در این بین پیش بینی‌ها نشان می دهد رشد ظرفیت‌ تولید اتیلن در چین، خاورمیانه و آمریکای شمالی همچنان ادامه یابد و آمریکای شمالی به یک صادر کننده محصولات پلی اتیلن تبدیل شود که در این بین آمریکایی‌ها عملا به رقیب پتروشیمی ایران تبدیل خواهند شد. در سال 2012 میلادی مجموع درآمد 100 شرکت برتر جهان به حدود 1.39 تریلیون دلار رسیده که در مقایسه با سال قبل از آن کاهش کمتر از یک درصدی داشته است، این در حالی است که 37 درصد این درآمد به 10 شرکت اول جهان تعلق داشته است. از سوی دیگر به دنبال کاهش رشد اقتصاد جهانی و تقاضای محصولات شیمیایی برخی جابه جایی‌ها در رتبه بندی شرکت‌های برتر جهان اتفاق افتاد و شرکتهای اندکی با حداقل درآمد سالانه 3.5 میلیارد دلار توانسته اند به این فهرست وارد شوند. شرایط سخت اقتصادی، غول‌های پتروشیمی جهان را به حفظ درآمد فروش و حاشیه سوددهی آنها سوق داده است چرا که این شرکت‌ها به واسطه افزایش هزینه خوراک حاصل از نفت به شدت تحت فشار قرار داشته‌اند. صعود چینی‌ها در رده‌بندی غول‌های پتروشیمی جهان در میان شرکت‌های برتر جهان، شرکت چینی سینوپک رشد چشمگیری داشته به گونه ای که از رتبه 29 در سال 2002 به رتبه دوم در سال 2012 ارتقاء یافته و در این مدت سابیک عربستان نیز از جایگاه چهاردهم به رتبه پنجم جدول رسیده است. در این میان شرکت‌های باسف، داوکمیکال، دوپونت، اکسون موبیل آمریکا و میتسوبیشی کمیکال ژاپن نیز موقعیت خود را در میان 10 شرکت برتر جهان همچنان حفظ کرده اند. کندی رشد تقاضای چین در سال 2012، تاثیر بسزایی بر تولید کنندگان شیمیایی داشته و چالش های اساسی را پدید آورده است، این در حالی است که رشد تقاضای محصولات شیمیایی در آمریکا نیز به واسطه کندی احیای اقتصاد و مشکلات بخش مسکن این کشور، کم فروغ بوده و در این مدت رشد تقاضای اروپا نیز تحت تاثیر بحران اقتصادی کشورهای این منطقه اندک بوده است. در میان این شرکت‌های بزرگ پتروشیمی جهان می توان به شرکت باسف اشاره کرد که با وجود کاهش 1.9 درصدی درآمد خود، همچنان با اختلاف 30 میلیارد دلاری نسبت به سینوپک، در صدر جدول قرار دارد. رتبه های اول تا چهارم جدول تغییری نیافته است اما سابیک عربستان توانسته از رده ششم به جایگاه پنجم ارتقاء یابد. شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران (NPC) با درآمد فروش حدود 9 میلیارد دلار در سال 2012 در جایگاه پنجاهم شرکت‌های برتر جهان قرار گرفته این در حالی است که مجموع درآمد صنعت پتروشیمی ایران در این سال به حدود 21 میلیارد دلار رسیده و از این رو جایگاه واقعی پتروشیمی ایران رتبه سیزدهم جهان است.