پای ژاپنی‌ها به دریاچه ارومیه باز شد

مهر: با وجود اینکه افت سطح آب دریاچه ارومیه به عنوان دومین دریاچه بزرگ آب شور جهان و دومین دریاچه بزرگ کشور از دهه 70 آغاز شده است، اما اعلام وضعیت بحرانی و زنگ خطر حذف این دریاچه از نقشه ایران تنها در یکی دو سال اخیر به صدا درآمده است و می توان گفت پیش از آن چندان که باید این مسئله جدی گرفته نشد و اساسا چنین نگاهی که امکان خشک شدن کامل یک دریاچه را با خود به همراه داشته باشد، وجود نداشته است. هرچند طبق گفته مقامات وزارت نیرو، دریاچه ارومیه تنها تالاب و دریاچه ای نیست که این روزها در حال خشک شدن است، اما مجموعه اقدامات با نام این دریاچه در دولت مطرح می شود. در زمان فعالیت دولت دهم، مجید نامجو وزیر نیروی وقت خبر از تشکیل کمیته ای ویژه به منظور پیگیری مشکل خشکی دریاچه ارومیه داده بود که تقریبا می توان گفت در همین حد تا پایان کار دولت دوم محمود احمدی نژاد باقی ماند و کار خاصی در این بخش صورت نگرفت. تصویب 19 راهکار فوری برای نجات دریاچه ارومیه اما با آغاز به کار دولت تدبیر و امید، رئیس جمهور به وعده انتخاباتی خود به مردم غرب کشور درباره پیگیری معضل خشکی دریاچه ارومیه عمل کرد و این مسئله را در برنامه اولین نشست هیئت دولت یازدهم قرار داد و از آن پس وزارت نیرو مامور شد تا با همکاری دستگاه های دیگر از جمله سازمان حفاظت محیط زیست؛ در اولین فرصت راهکارهای نجات این دریاچه از بحران خشک شدن را پیدا و برای تصمیم گیری نهایی به دولت اعلام کند. این کار اخیرا انجام شد و در پی آن دولت تصمیم گرفت از میان راهکارهای متعدد، 19 راهکار فوری و تقریبا اجرایی با بودجه مناسب را برگزیند و اجرای آن را از وزارت نیرو، سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت جهاد کشاورزی و سایر دستگاه های مسئول بخواهد. حال مدتی از این تصمیم گیری در هیئت وزیران دولت تدبیر و امید گذشته است و حمید چیت چیان؛ وزیر نیرو در اینباره به خبرنگار مهر گفت: اعتبارات در سال 91 بسیار ناچیز بود و مجموعا 10 میلیارد تومان برای این موضوع تخصیص یافت و امسال نیز 24 میلیارد تومان اعتبار جدید برای بررسی احیای دریاچه ارومیه پیش بینی شده بود که تاکنون تنها 8 میلیارد تومان آن پرداخت شد. وزیر نیرو اظهار داشت: با وجود اینکه طبق نظرخواهی از مجامع تخصصی تعداد طرح ها برای نجات دریاچه ارومیه به 43 مورد رسیده بود، در نهایت در دولت از این تعداد طرح 19 مورد که فوریت داشت به تصویب رسید و از این طریق وزارت نیرو، کشاورزی و محیط زیست برای اجرای این راهکارها آماده شدند. وعده معاونت برنامه ریزی برای تامین مالی چیت چیان با اعلام اینکه ستاد احیای دریاچه هم در دولت به تصویب رسیده است افزود: معاونت برنامه ریزی رئیس جمهور وعده داد که منابع کافی برای این کار را در اختیار مجری و وزارت نیرو قرار بدهد. با توجه به این پکه هم اکنون از نیمه سال عبور کرده ایم و قسمت عمده اقدامات از سال 93 به بعد انجام می شود، هم اکنون در حد اعتبارت در این حوزه متمرکز هستیم و مطالعات انتقال آب خزر به دریاچه ارومیه نیز آغاز شد. وی افزود: مسائل تالاب های کشور مختص به دریاچه ارومیه نیست و متاسفانه تالاب های دیگری هستند که کم و بی به سرنوشت دریاچه ارومیه دچار شده اند اما دولت و وزارت نیرو با حداکثر توان برای جلوگیری از بروز فاجعه زیست محیطی در کشور تلاش می کند. وزیر نیرو همچنین از مطالعه برای بررسی امکان انتقال آب از دریای خزر به دریاچه ارومیه نیز سخن گفت و بیان داشت: البته این راهکار هنوز به نتایج روشنی نرسیده و باید در اینباره با سازمان حفاظت محیط زیست نیز مذاکره شود. به صورت کلی بدون مجوز این سازمان، امکان انتقال آب از دریای خزر برای نجات دریاچه ارومیه امکانپذیر نخواهد بود. با این حال، مقامات وزارت نیرو و کارشناسان مسائل آبی کشور اعلام کرده اند با وجود خشکسالی های متعدد و افت شدید ذخایر آبی کشور؛ همچنین قرار گرفتن صدها نقطه از کشور در تنش آبی و جدی شدن بحران آب در ایران؛ نمی توان روزهای پُرآبی و روزگار خوش دریاچه ارومیه را بازگرداند و تنها می توان بخش هایی از آن را دست کم در کوتاه مدت احیاء کرد. در کنار این، یکی از مسائل بسیار حائز اهمیت در کنار نابودی احتمالی بخش های وسیعی از کشاورزی در غرب کشور پس از نابودی دریاچه ارومیه؛ وقوع طوفان های نمکی و احتمال بروز بیماری های ناشی از آن در حوضه آبریز دریاچه ارومیه است. این مسئله تاکنون در تاکیدات مسئولان محیط زیست نمود بیشتری داشته است. خطر بروز فاجعه در غرب کشور سیزدهم آبان ماه امسال وزیر نیرو گفته بود با وجود پیشنهاد همکاری یک شرکت بین المللی در زمینه نجات دریاچه ارومیه، بزودی مشاور این طرح را نیز معرفی خواهند کرد. حال چیت چیان اعلام کرده است كارشناسان ژاپني براي حل مشكل درياچه اروميه به ايران مي آيند. وزير نيرو گفت: قرار شده است بزودي يک گروه كارشناسي از كشور ژاپن به ايران سفر كنند تا در مورد معضلات درياچه اروميه همكاري فني صورت گيرد. این موضوع در دیدار وزیر نیرو با "كوجي هانه دا" سفير تام الاختیار ژاپن در ایران مطرح شد. چيت چيان اظهار داشت: در ملاقاتي كه سران دو کشور يعني دکترحسن روحانی رئيس جمهور كشورمان با "شینزو آبه" نخست وزیر ژاپن در حاشیه نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل داشتند، توافق شد تا به طور خاص در خصوص دو موضوع مهم مسائل محيط زيست و آب همكاري هاي جديدي بين اين دو كشور صورت گيرد. وی گفت: بين دو كشور ايران و ژاپن تاكنون در زمينه صنعت آب و برق همكاري هاي اقتصادي ديرينه اي وجود داشته است ولي متاسفانه در چند سال اخير به جز همكاري فني با موسسه جايكا، كمي اين ارتباطات كاهش يافته است. چيت چيان ادامه داد: طي سفري كه در چند روز گذشته "فوميو كيشيدا" وزیر خارجه ژاپن به تهران داشت نيز قرار شد تا اين دو كشور همكاري هاي گسترده اي را آغاز كنند كه در همين راستا با "كوجي هانه دا" سفير تام الاختیار ژاپن مذاكرات لازم انجام شد. وزير نيرو افزود: در جلسه مقرر شد تا در خصوص موضوعاتي از جمله مديريت تقاضاي آب، مديريت تقاضاي انرژي، انرژي هاي نو و همچنين در خصوص درياچه اروميه همكاري هاي لازم بين اين دو كشور ایران و ژاپن صورت گيرد.