جزئیات بدهی میلیاردی نفتی چین به ایران

مهر: با ابراز علاقمندی کشورهای غربی برای ورود به اقتصاد ایران و سرمایه گذاری در پروژه‌های ایران، این چین است که به تکاپو افتاده تا روابط خود را با ایران گسترش دهد، کشوری که هم اکنون شریک اول صادراتی و شریک دوم وارداتی کشورمان است. همان چینی که در بحبوحه تحریم ایران، بیشترین تعاملات اقتصادی را با آن برقرار کرد و به یکی از شرکای استراتژیک کشورمان تبدیل شده بود. چین حال اعلام می کند که علاقه‌مند است با ایران روابط خود را گسترش داده و برای جلب نظر این کشور، حاضر است امتیازات زیادی بدهد. مجیدرضا حریری، نایب رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین می گوید که چین حاضر است با شرایط بسیار خوبی، فاینانسور پروژه های ایران باشد. او همچنین می گوید که هیچ پولی از ایران در چین بلوکه نیست و رقم واقعی پول نفت ایران نزد این کشور، 18 میلیارد یورو تقریبا معادل 22 میلیارد دلار است. مجیدرضا حریری در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: ایران هیچ دارایی بلوکه شده ای در چین ندارد و آنچه که هم اکنون در چین از پول نفت ایران وجود دارد، حدود 18 میلیارد یورو تقریبا معادل 22 میلیارد دلار است. نایب رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین افزود: استراتژی برخورد ایران با چین در جریان مذاکرات سفر اخیر هیات ایرانی به این کشور بسیار حرفه ای بود و ایران به چین اعلام کرد که در هر شرایطی، حتی اگر ایران با دنیا رابطه اقتصادی مطلوب تر از شرایط فعلی داشته باشد، جایگاه چین حایگاه در تعاملات با ایران حفظ خواهد شد. وی تصریح کرد: به هرحال، چین جزء پنج شریک تجاری اول ایران به شمار می آید و حتی اگر مشکلاتی نیز بر سر راه ایران وجود نداشت، باز هم چین شریک اول ایران محسوب می شد، چرا که این کشور در منطقه با همسایگان ایران از جمله امارات تعامل دارد. به گفته حریری، از همه مهمتر این که ایران جزء بزرگترین عرضه کنندگان انرژی در دنیا به شمار می رود و چین نیز جزء بزرگترین خریداران انرژی در دنیا است. دلیل دیگر این است که چین هم اکنون بعنوان کارخانه دنیا مطرح است و محصولات، تکنولوژی و ماشین آلات آن به همه جای دنیا صادر می شود و بنابراین ایران نیز نمی تواند از تجارت با این کشور مستثنی باشد. وی اظهار داشت: این که ما در شرایطی هستیم که با غربی ها نمی توانیم معامله کنیم و بنابراین با چین بیشتر معامله می کنیم، حرف درستی است؛ اما به مفهوم این نیست که اگر با غربی ها بتوانیم مبادله داشته باشیم، کمتر از ارقام فعلی با چین مبادله خواهیم داشت. نایب رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین خاطرنشان کرد: ظرفیت های اقتصاد ایران و سهم کشورمان از تجارت جهانی، هم اکنون از 1.4 به کمتر از 0.4 درصد رسیده است که این امر، نشانگر این است که ایران باید سهم خود در تجارت جهانی را حداقل نسبت به امروز سه برابر کند؛ بنابراین چین جایگاه خود را از دست نخواهد داد. وی اظهار داشت: این موضوعی بود که در مذاکرات هیات پارلمانی ایران با چین مدنظر قرار داشت و مطرح شد و چینی ها نیز از این موضع، استقبال کردند. چین شریک اول صادراتی و شریک دوم وارداتی ایران به گفته حریری، همین امروز که ایران در گیر و دار تحریم دنیا است، چینی ها بزرگترین خریدار نفت ایران هستند و بزرگترین کشور هدف صادراتی غیرنفتی ما به شمار می روند، ضمن اینکه در واردات نیز، چین شریک دوم ایران است و 19 درصد از واردات ما را به خود اختصاص می دهد. وی افزود: در صادرات غیرنفتی نیز، 21 درصد کل صادرات ایران در 7 ماهه اول امسال با چین بوده است و این کشور، شریک اول تجاری ما است. یعنی ما 3.7 میلیارد دلار به چین کالا فروخته ایم و 4.6 میلیارد دلار از چین کالا وارد کرده ایم. حریری اضافه کرد: در نفت و گاز نیز، چین بزرگترین خریدار نفت و گاز ما است و در شرایطی که همه دنیا با ما رفتار اقتصادی خوبی نداشتند، چین بهترین رفتار را داشته است و اگرچه این، در شرایط عادی بهترین رفتاری نبوده که می توانست با ما داشته باشد، اما این بهترین رفتاری بوده است که چین با ما در شرایط تحریم دارد؛ بنابراین سوال اینجا است که جو ضد چینی از کجا نشات می گیرد. به اعتقاد وی، این جو را می توان ناشی از احساس و نه تعقل دانست، چراکه در این شرایط، کشورهایی در دنیا خریدار نفت ایران هستند، اما نه کالا به ایران می فروشند و نه ایران می تواند پول نفت خود را از این کشورها جابجا کند؛ در حالیکه چینی ها هم به ما کالا می فروشند و هم بخشی از پول نفت ما را جابجا می کنند. فاینانس پروژه ها با پول های بلااستفاده ایران در چین نایب رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین خاطرنشان کرد: ایران در حال حاضر، با سپرده ای که در چین با پول نفت خود دارد، می تواند بخش هایی از طرحهای خود را از طریق فاینانس چینی اجرایی کند. وی اظهار داشت: هم اکنون چینی ها پذیرفتند که بخشی از پول نفت ایران که قابلیت جابجایی ندارد را بعنوان تضمین قراردادهای فاینانس بپذیرند و تا سه برابر آن مبلغ، پروژه های ایران را فاینانس کنند؛ بنابراین هر یک دلار ایران در چین، تا سه دلار می تواند فاینانس روی پروژه ها را به همراه داشته باشد، اما اینکه ما پروژه به اندازه کافی نداریم و یا اگر نمی توانیم هزینه ریالی سهم خود را در این پروژه ها تامین کنیم، مشکل، چینی ها نیستند. شرایط سهل چینی ها برای فاینانس پروژه های ایران حریری از توافق دیگر ایران و چین برای فاینانس پروژه ها خبرداد و گفت: چینی ها پذیرفتند که در اجرای پروژه‌هایی که فاینانس می کنند، سهم 50-50 را اجرایی کنند، یعنی 50 درصد پروژه ها ساخت ایران باشند و 50 درصد از چین وارد شود. وی ادامه داد: در شرایط عادی نیز فاینانسورهای بین المللی به راحتی این شرط را نمی پذیرند و اگر قرار است که به رابطه ایران و چین نگاه شود، خوب است با اطلاعات کامل نگاه شود که قضاوتها بر اساس اطلاعات درست باشد. به اعتقاد حریری، اگر به موقع تامین مالی پروژه ها را صورت دهیم، این فضا وجود دارد که این نسبت 50-50 به نفع ساخت داخل افزایش یابد و این ظرفیت وجود دارد که البته بستگی به مذاکره کنندگان، نوع پروژه ها و شرایط ایران دارد. کاهش سهم تامین مالی ایران در پروژه های با فاینانس چینی وی با بیان اینکه برای تامین مالی پروژه هایی که فاینانس می شود، باید 15 درصد سهم متقاضی و 85 درصد سهم فاینانسور باشد، در حالیکه به تازگی ایران با چین به توافق رسیده است که سهم تامین مالی ایران به 7.5 درصد کاهش یابد و این توفیقی بزرگ است. حریری افزود: خوشبختانه با موافقتی که مجلس صورت داده می توان با استفاده از منابع صندوق توسعه ملی، بخشی از این تامین مالی را صورت داد و از این فرصت فاینانس به نفع اجرای پروژه های مترو و فولادی استفاده شود و در کوتاه مدت بتوان این پروژه ها را راه اندازی کرد که این کمک بزرگی به موضوع اصلی اقتصاد ما که اشتغال است، صورت می دهد. وی اظهار داشت: بعد از این شرایط بحرانی، فضا به طور کلی برای چینی ها در خصوص سرمایه گذاری مستقیم در ایران فراهم شده است و سرمایه گذاران چینی بسیاری، برای حضور در ایران ابراز علاقمندی کرده اند و این بستگی به ایران دارد که چه شرایطی را برای این سرمایه گذاران فراهم می کند. بنابراین حتما می بایست پروژه هایی داشته باشیم که یک سرمایه گذار خارجی بفهمد که برایش اقتصادی و سودآور است. سفر ماندگار هیات پارلمانی ایران به چین حریری در ادامه حضور هیات پارلمانی ایران در نوع خود بی نظیر دانست و گفت: در هیات پارلمانی که به چین سفر کرده برای اولین بار یک گروه رسمی از بخش خصوصی، از جلسات مقدماتی قبل از سفر، حضور داشت و در جریان سفر نیز، جزء هیات رسمی محسوب می شد و در کنار 5 نفری که از مجلس شورای اسلامی حضور داشتند، یک نفر از وزارت صنعت، معدن و تجارت، یک نفر از وزارت نفت، یک نفر از بانک مرکزی و قائم مقام مترو حضور داشتند و دو نفر هم از بخش خصوصی آنها را همراهی می کردند. وی اظهار داشت: از نظر تشریفات، بخش خصوصی همانند دیگر اعضای هیات، در تمام مراسمی که هیات حضور داشت، بودند و حتی در ملاقاتی که هیات با رئیس جمهور چین صورت داد نیز، دو نفر بخش خصوصی حضور داشتند که این موضوع نادری بود و مشخص شد که منهای تمام خط و خطوط فکری، بخش خصوصی جایگاه ویژه ای دارد. به گفته حریری، حداقل بعد از سفر آقای خاتمی، رئیس جمهور به چین، هیچگاه در این سطح، هیاتی که از سران سه قوه به کشور چین سفر نکرده و با استقبال بی نظیر چینی ها مواجه نشده بودند. این در حالی است که سطح تشریفات و معناهایی که پروتکل‌ها دارند، به خوبی نشان داد که چین علاقمند به گسترش روابط با ایران است. وی خاطرنشان کرد: در کشور چین، رئیس مجلس یک کشور نمی تواند به راحتی رئیس جمهور چین را ببیند؛ چراکه رئیس جمهور چین جز افراد غیرقابل دستیابی است؛ در حالیکه رئیس مجلس ایران در این سفر، با رئیس جمهور چین، رئیس کنگره خلق چین و دبیر شورای امنیت ملی چین که جز 5 نفر اصلی تصمیم گیری در چین هستند، ملاقات کرد و این اتفاقی نادر است و از نظر پروتکل این سطح بالایی است و هر رئیس کشوری نیز چنین شرایطی را در چین نخواهد داشت. استقبال بی‌نظیر رئیس جمهور چین از ایرانی ها نایب رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین، گفت: رئیس جمهور چین معمولا همراه با یک فرد بلندمرتبه از یک کشور، 5 تا 7 نفر را برای ملاقات می پذیرد، درحالیکه رئیس جمهور چین در این سفر تمام افراد گروه ما که 14 نفر بود را پذیرفت و این علامت بزرگی است. وی افزود: در این ملاقات، رئیس جمهور چین برای استقبال از هیات ایرانی، از دفتر خود بیرون آمد و بیرون از این دفتر، گروه را پذیرفت و این علامت بزرگی است. اینکه یک رئیس جمهور در دفتر خود بنشید و هیات را بپذیرد، یا بایستد و هیات را بپذیرد یا بیرون از دفتر خود هیات را بپذیرد، علامتهایی متفاوت هستند و نشان از میزان علاقه‌مندی دارد. به گفته حریری، زمان ملاقات هیات ایرانی با رئیس جمهور چین، نیم ساعت طراحی شده بود که در جریان این ملاقات، به دو برابر افزایش یافت. وی تصریح کرد: همین طور در ملاقات با رئیس کنگره خلق چین، چهار معاون وزیر دولتی چین نیز حضور داشتند، در حالیکه مرسوم نیست در چین که ملاقات پارلمان نشینان این کشور با حضور مسئولان دولتی آن همراه باشد. حریری ادامه داد: در سه ملاقاتی که هیات ایرانی در پکن انجام دادند، اعلام شد که چین می خواهد رابطه خود را با ایران افزایش دهد، در حالی که در دولت قبل، اگرچه ایران ابراز علاقمندی شدیدی داشت، اما چینی ها عکس العمل نشان نمی دادند، اما هم اکنون در جریان این سفر، با وجود اینکه ایران رقمی را برای گسترش سطح روابط تجاری خود با چین بیان نمی کرد، چینی ها در تمام ملاقاتهای خود با رئیس مجلس، اعلام کردند که ایران را شریک استراتژیک خود می داند. حریری در خصوص رویکرد دولت برای گسترش روابط با چین گفت: در تمام جریانات یک سفر خارجی، محور مذاکرات و استراتژی مذاکره را وزارت امور خارجه به عنوان رویکرد دولت پیگیری می کند؛ بنابراین علیرغم اینکه این هیات از پارلمان اعزام شده بود، اما به طور قطع دولت نیز دخیل بوده است. وی اظهار داشت: هم اکنون پتانسیل های مشترکی برای گسترش روابط اقتصادی در فضای تحریم و غیرتحریم با چین وجود دارد، البته ما نیز اعتقاد داریم که در برخی از پروژه ها مثل نفت و گاز که تکنولوژیک هستند، باید چینی ها نیز در فضای رقابتی با شرکتهای صاحب تکنولوژی بالا وارد شوند؛ اما در بسیاری از فضاها هم چون فولاد چینی ها درجه یک هستند. به گفته حریری، در معادن و صنایع معدنی و ماشین آلات، چینی ها می توانند به ما کمک کنند. تشکیل کارگروه ویژه ایران و چین در سازمان توسعه تجارت وی اظهار داشت: ما به عنوان اتاق ایران و چین در حال طراحی کارگروه ویژه ایران و چین با سازمان توسعه تجارت هستیم، ضمن اینکه از 6 سال قبل مطالعات صادراتی خود را شروع کرده ایم و بازار فروش فرش دستباف را به عنوان اولین اقدام به سرانجام رسانده ایم و هم اکنون موضوع ما صیانت از بازار فرش چین است. حریری ادامه داد: بر این اساس، با مرکز ملی فرش میز کشوری چین را تشکیل داده ایم که جلسات منظم هفتگی داریم. ساخت مرکز تجاری ایران در چین به گفته وی، با مذاکره ای که با سازمان توسعه تجارت ایران صورت داده ایم، قصد داریم مرکز تجاری بسیار آبرومندی را در چین با کمک دولت و نظارت تشکل ها و اتاق بازرگانی راه اندازی کنیم تا از محل سپرده هایی که در بانکهای چینی داریم، وام هایی را دریافت و ساختمان مناسبی را برای ایران بسازیم. نایب رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین ادامه داد: بر این اساس، هر فردی که در رابطه با تجارت ایران اطلاعات و یا محصولات اورجینال با گواهی های مربوطه را نیاز دارد، می تواند به این مرکز مراجعه کند.