شایعه نامرغوبی کالاهای ایرانی جنجال رقباست
برخي از تجار ايراني در رابطه با صادرات کالا به كشورهاي منطقه مانند عراق، افغانستان و كشورهاي حوزه آسياي ميانه و قفقاز برداشت نادرستي دارند و گمان می‌کنند كه سطح استانداردهاي زندگي در اين كشورها به گونه‌اي است كه می‌توانند هر كالايي را به آنها صادر كنند؛ متاسفانه اين تجار به بازار و صادرات كالاهاي ايراني صدمه زده‌اند و به رقباي ما كمك کرده‌اند تا با كالاهاي با‌كيفيت‌تر وارد صحنه شوند و بازار عراق را به تصاحب خود درآورند
سرویس اقتصادی «فردا»: می‌گوید برخی به دنبال فتنه‌انگيزي در روابط تجاری ايران و عراق و سوء‌استفاده از شرايط موجود با هدف خدشه وارد كردن بر مناسبات اقتصادي دو کشور هستند اما در عین حال حضور کالاهای بی‌کیفیت و نامرغوب ایرانی در بازارهای عراق را نیز رد نمی‌کند. به جنجال‌سازی‌هایی که در روزگار نه‌چندان دور علیه پسته ایرانی به راه افتاده بود، اشاره می‌کند و اظهار می‌دارد نباید اجازه دهیم تجربه تلخ گذشته تکرار شود.
سیدعباس عراقچی، سخنگوی دستگاه سیاست خارجی کشورمان در گفت‌و‌گو با تجارت فردا خاطرنشان می‌کند: «برخي از تجار ايراني در رابطه با صادرات کالا به كشورهاي منطقه مانند عراق، افغانستان و كشورهاي حوزه آسياي ميانه و قفقاز برداشت نادرستي دارند و گمان می‌کنند كه سطح استانداردهاي زندگي در اين كشورها به گونه‌اي است كه می‌توانند هر كالايي را به آنها صادر كنند؛ متاسفانه اين تجار به بازار و صادرات كالاهاي ايراني صدمه زده‌اند و به رقباي ما كمك کرده‌اند تا با كالاهاي با‌كيفيت‌تر وارد صحنه شوند و بازار عراق را به تصاحب خود درآورند.» او ابراز امیدواری می‌کند که شركت‌های سرمایه‌گذار ایرانی خود به اين موضوع توجه داشته باشند كه به دست آوردن يك بازار بین‌المللی حتی در عراق كار بسيار دشواري است و باقي ماندن در اين بازار از آن نيز دشوارتر.
***
ایران نخستین کشوری بود که با سقوط رژیم بعثی عراق حمایت خود را از دولت جدید این کشور اعلام کرد. در طول سال‌های گذشته نیز هر دو کشور روابط شایان توجهی در همه زمینه‌ها داشته‌اند. به طور مثال ما در مذاکرات هسته‌ای خود با 1+5 بغداد را به عنوان یکی از گزینه‌های مورد نظر تهران مطرح کردیم. اما به نظر می‌رسد آنقدر که ما مشتاق رابطه با عراقی‌ها هستیم در طرف مقابل این خواست و تمایل وجود ندارد.
این‌طور نیست. رابطه ايران و عراق رابطه‌ای مبتني بر احترام متقابل و تامین منافع دوجانبه است. که حوزه‌هاي گسترده سياسي، اقتصادي، فرهنگي و امنيتي را در‌بر می‌گیرد. در مناسبات سياسي ما با دولت عراق رابطه بسيار دوستانه‌اي داريم و همواره مشورت‌هايي در مسائل مختلف دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی انجام می‌دهیم. ایران همیشه از حفظ وحدت و انسجام ملي در عراق حمایت کرده است و خواستار همكاري همه طرف‌هاي در‌گیر در این کشور برای حفظ آرامش و ثبات در عراق شده است چراکه به اعتقاد ما اين آرامش و ثبات در کل منطقه تاثیرگذار است.
اما به نظر می‌رسد که روابط خوب سیاسی دو کشور نتوانسته است بر مناسبات اقتصادی ایران و عراق تاثیرگذار باشد. عراقی‌ها ترجیح می‌دهند بازارهای خود را در اختیار تجار دیگری به غیر از ایرانی‌ها قرار دهند. چندي پيش نیز خبري در برخی از رسانه‌ها درج شد مبني بر اینکه كالاهاي ايرانی مورد تحريم تجار عراقي قرار گرفته است. البته دلیل این امر کیفیت نامناسب کالاهای ایرانی ذکر شده بود.
معتقدم که روابط حسنه سياسي هميشه می‌تواند زمينه‌ساز روابط خوب اقتصادي باشد و فضا را براي يك رابطه همه‌جانبه تجاري در بخش‌های مختلف دولتي و خصوصي مهيا سازد. اين موضوع در روابط ايران و عراق نيز صادق است. روابط دو کشور در سال‌های پس از سقوط صدام و حمايتي كه ما از دولت قانوني عراق داشتيم زمينه‌ساز گسترش همكاری اقتصادي دوجانبه بود. در حوزه‌های انرژي، راه و ترابري، تجارت و امور زيربنايي كه روز‌به‌روز هم در حال گسترش است. البته با وجود مناسبات شایان توجه اقتصادی ایران و عراق خبری شنیده شد مبنی بر اینکه بعضي از تجار عراقی می‌خواهند کالاهای ایرانی را تحریم کنند. همزمانی انتشار این خبر با اعمال برخی از تحریم‌های یکجانبه کشورهای غربی اين برداشت را به وجود آورد كه شايد تحریم کالاهای ایرانی از سوی عراقی‌ها، برای اعمال خواسته کشورهای اروپایی و آمریکا بوده است که خوشبختانه باید گفت هیچ ارتباطی میان این دو موضوع وجود ندارد. تحریم کالاهای ایرانی از سوی تجار عراقی بحث کاملاً فني است كه به دليل كيفيت بعضاً نامناسب كالاهاي ايراني اعمال شده است. متاسفانه بايد به اين حقيقت اذعان داشت كه برخي از تجار ايراني در رابطه با صادرات
کالا به كشورهای منطقه مانند عراق، افغانستان و كشورهاي حوزه آسياي ميانه و قفقاز برداشت نادرستي دارند و گمان می‌کنند كه سطح استانداردهای زندگي در اين كشورها به گونه‌اي است كه می‌توانند هر كالايي را به اين كشورها صادر كنند. متاسفانه اين تجار به بازار و صادرات كالاهاي ايراني صدمه زده‌اند و به رقباي ما كمك کرده‌اند تا با كالاهاي با‌كيفيت‌تر وارد صحنه شوند و بازار عراق را به تصاحب خود درآورند. شكوه و گلايه از عملکرد تجار ايراني در رابطه با ساير كشورهاي منطقه نيز مطرح شده است که امیدوارم شركت‌های سرمایه‌گذار خود به اين موضوع توجه داشته باشند كه به دست آوردن يك بازار بین‌المللی حتی در عراق كار بسيار دشواري است و باقي ماندن در اين بازار از آن نيز دشوارتر.
بنابراين جنابعالي انتقاداتی را که نسبت به کیفیت نامناسب کالاهای ایرانی در عراق مطرح می‌شود، تاييد می‌کنید؟
بله، بنده تاييد می‌کنم كه گلايه‌هايی از سوي مسوولان اقتصادي عراق نسبت به كيفيت برخي از كالاهاي ايراني مطرح شده است اما اينكه به صورت عام بگوييم تمام کالاهای ایرانی را در‌بر می‌گیرد اين‌طور نيست. شايد بالواقع ابراز گلايه‌هایی نسبت به مرغوبیت محصولات صادراتی صورت گرفته باشد اما هنوز تحريمي مشاهده نشده است. تجار ایرانی باید بدانند بی‌توجهی نسبت به این انتقادات تجار عراقي را متوجه محصولات کشورهای دیگر می‌کند.
سفير عراق چندي پيش در گفت‌و‌گويي اعلام كرد ما می‌خواهیم در مبادي ورودي عراق اقدام به كنترل كيفي كالاهاي ايراني كنيم تا از ورود كالاهاي بي‌كيفيت به خاك كشورمان جلوگيري كرده باشيم. آيا در اين رابطه گفت‌وگویی با مسوولان مربوطه ایرانی صورت گرفته است؟
ما درك می‌کنیم كه كشورهای ديگر براي كنترل كيفيت كالاهايي كه به خاك كشورشان وارد می‌شود مقرراتي را اعمال كنند كما‌اينكه ما نيز خود اين اقدامات را انجام می‌دهیم تا از ورود كالاهاي بي‌كيفيت و خارج از استاندارد جلوگيري كرده باشيم. بنابراین اينكه دولت عراق نيز بخواهد با حساسیت از ورود کالاهای نامرغوب به خاک کشورش جلوگیری کند را امری پذیرفته‌شده می‌دانیم. از سوي ديگر اطمينان داريم كه اين كار با اغراض خاص سياسي صورت نمی‌گیرد و مقامات عراقي آگاه هستند که برخی به دنبال فتنه‌انگيزي ميان دولت‌هاي ايران و عراق و سوء‌استفاده از شرايط موجود با هدف خدشه وارد كردن بر روابط اقتصادي دوجانبه هستند. به هر حال در بازار رقابت بايد مراقب اين قبيل دسيسه‌چيني‌ها بود اما در هر صورت مجدداً معتقدم که پیش از همه ما خود بايد مراقب كيفيت كالاهايمان باشيم تا كسي نتواند بهانه‌سازي كند.
جنابعالي به فتنه‌انگیزي‌هاي دولت‌هاي ثالث اشاره كرديد. آیا اين فتنه‌انگيزي را متوجه كشور يا جريان خاصي می‌دانید؟
اصولاً اقتصاد عرصه رقابت ميان شركت‌های مختلف و بنگاه‌های تجاري است كه هر كدام به دنبال افزايش سهم خود از بازار هستند. طبعاً عراق نيز به دليل شرايط خاص خود مورد توجه و رقابت بنگاه‌هاي اقتصادي مختلف است. اين موضوع لزوماً به معناي دخالت نيروهاي سياسي نيست. فتنه‌انگیزی در روابط تجاری ایران و عراق می‌تواند با اغراض کاملاً اقتصادي صورت گرفته باشد اما به دليل حضور برخي از دولت‌هاي بزرگ در عراق ممكن است با چاشني‌هاي سياسي نيز همراه باشد. موضوعی مانند كيفيت كالاهاي ايراني نیز از جمله مواردی است که احتمال سوء‌استفاده قدرت‌های بزرگ از آن بعید نیست.
مثلاً کدام قدرت‌ها یا کشورها؟
در موضعي نيستم كه بخواهم به نامی اشاره کنم.
اين امكان وجود دارد كه كشورهاي ثالث بخواهند با واردات كالاهاي بي‌كيفيت به نام ايران، بازار محصولات كشورمان در عراق را خراب كنند؟
هر احتمالی وجود دارد اما در مورد موضوعي كه شما به آن اشاره كرديد بايد گفت احتمال آن بسيار ناچیز است. قویاً معتقدم که در مرحله نخست ما باید شرایطی را به وجود آوریم که كالاهای بي‌كيفيت را وارد عراق نکنیم و پس از آن از احتمالات سخن بگوییم. اگر نهادهاي ذی‌ربط در دستگاه‌های مربوطه ترتيباتي اتخاذ كنند كه كالاهاي ايراني با كيفيت مناسب وارد عراق شود در آن زمان می‌توانیم با دسيسه‌هايي كه وجود دارد مقابله كنيم. من بيشتر اين دسيسه‌ها را تبلیغاتی می‌دانم که در حوزه رسانه‌ای کشورهای دیگر ساماندهی می‌شود.
يعني تبليغات سوء در جريان است تا كالاهاي ايراني بدنام شود؟
اگر خاطرتان باشد چند سال پیش نیز نسبت به پسته ايراني و وجود ماده سمي آفلاتوکسین در آن تبليغات بسيار زيادي به راه انداخته شد. البته ميزان بسيار كمي از اين تبليغات صحت داشت اما سهم بيشتر این جار و جنجال‌ها غرض‌ورزی بود که هم به دلايل سياسي و هم به جهت مباحث اقتصادي صورت گرفت. دلیل سیاسی این تبلیغات که به دلیل ماهیت روابط ایران و آمریکا کاملاً روشن است، در رابطه با مباحث اقتصادی نیز می‌خواستند بازار پسته کالیفرنیا را جایگزین بازار پسته ايران در جهان کنند. هرچند که چندان موفق نبودند. متاسفانه آن دسته از كشورهايي كه دسترسي به رسانه‌هاي قوي دارند از امکانات خود براي ايجاد تشويش نسبت به كالاهاي ايراني استفاده می‌کنند.
در مورد بازار كالاهاي ايراني در عراق نيز مورد مشابهي از اقدامات غرض‌ورزانه وجود دارد که بخواهيد به آن اشاره كنيد؟
نمی‌توانم از مورد مشابهي یاد کنم. اما اين احتمال وجود دارد كه بسياري از ترديدهايي كه نسبت به كالاهاي ايراني ابراز می‌شود ناشي از تبليغات غرض‌ورزانه باشد که بنده بهترين راهكار براي مقابله با اين تبليغات سوء را افزایش کیفیت کالاهای ایرانی می‌دانم.
این ضرورت وجود ندارد تا مسوولان وزارت خارجه با مقامات وزارت بازرگاني نشست‌هایی را به منظور بررسی کیفیت کالاهای صادراتی کشور برگزار کنند؟
بخش‌هاي مختلف وزارت خارجه شامل ادارات کل دستگاه سیاست خارجی کشور و به علاوه دستيار ويژه اقتصادي وزير در حال رصد كردن وضعيت بازار هستند و با ارگان‌هاي مختلف دولتي، اتاق‌هاي بازرگاني و همچنين گمرک نیز تماس‌هایی برقرارکرده‌اند تا برای بهبود شرایط چاره‌انديشي شود.
دیدگاه تان را بنویسید