گندم؛از خودکفایی تا واردات!/رشد کشاورزی،وعده‌ای مانند دیگر وعده‌ها

سرویس اقتصادی «فردا»: احمدی نزاد در سال 84 با شعار حمایت از اقشار کم درآمد و خصوصا کشاورزان روی کار آمد. مطمئنا هنوز برخی به یاد دارند که محمدرضا اسکندری، وزیر اقتصاد وی در دولت نهم بلافاصله بعد از دریافت رای اعتماد شماره موبایل خود را بصورت علنی اعلام کرد تا کشاورزان و مردم مستقیما مشکلات خود را با وی در میان بگذارند، امری که بعد از مدت بسیار کوتاهی از آن منصرف شد. از آن زمان تا کنون محمود احمدی نزاد و حامیانش همواره ادعا کرده اند که وضع کشاورزان و محصولات کشاورزی در زمان دولت نهم بهتر شده است. مثلا خود احمدی نژاد یک سال پس از آغاز ریاستش اعلام کرد : امسال برای نخستین‌بار دولت توانست پول خرید محصولات مهم کشاورزی از جمله گندم، دانه‌های روغنی، چای، برنج و چغندر را به روز به کشاورزان پرداخت کند در حالی که کشاورزان در سال‌های گذشته مدت‌ها پس از تحویل محصولات خود موفق به دریافت پول آنها می‌شدند، به طوری که برخی از طلب‌های کشاورزان که از سال 79 باقیمانده بود سال گذشته توسط دولت جدید پرداخت شد.

احمدی‌نژاد در آن سال حمایت کامل از کشاورزان و بهبود وضع روستاها را از برنامه‌های مهم دولت برشمرد و افزود: دولت در راستای توجه به روستاییان و تثبیت وضع و آبادانی روستاها برای کمک به پیشرفت کشور، در سال گذشته و در قالب طرح هادی روستایی، 200 هزار واحد مسکونی روستایی را مورد حمایت جهت بازسازی و نوسازی قرار داد.

وعده های احمدی نزاد در آن سالهای نه چندان دور به همین ها ختم نمی شد. اما آیا این وعده ها به سرانجام رسید؟ در زیر مهمترین وعده های دولت و نتایجش را می خوانیم.

گندم: از خود کفایی به واردات

یکی از مهمترین کالاهایی که در داخل کشور مصرف می شود و کمبود آن حتی برای چند روز می تواند کشور را با بحران مواجه کند، گندم است. ایران علیرغم داشتن ظرفیت های کشاورزی فراوان سالها برای رفع نیاز کشور، دست به واردات گندم می زند تا اینکه با تلاش مدیران و مسئولان کشور روز 23 آبان 1383 جشن خودکفايي گندم با حضور رييس جمهور وقت برگزار شد تا ايران از واردات گندم بي‌نياز شود، اما طي 7 سال گذشته که دولت‌هاي نهم و دهم روي کار بوده اند، ميزان واردات گندم به کشور هر سال بيشتر شده است تا خودکفايي در توليد گندم که دستاورد دولت قبلی بود به فراموشی سپرده شود.

این روند معکوس کاملا بر خلاف گفته ها و وعده های دولتیان و خلاف خواسته های مقام معظم رهبری است چرا که ایشان نیز همواره بر حمایت از تولید داخل تاکید داشته اند، اما ضعف مدیریت در دولت کار را به جایی رسانده که در سال حمایت از کار و سرمایه ایرانی و تولید داخلی ، طبق برخی از آمار در هر 40 دقیقه یک کامیون گندم وارد کشور می شود. هنگامی عمق فاجعه مشخص می شود که بدانیم واردات گندم نه تنها نسبت به چند سال قبل و یا دولت قبلی، که تنها نسبت به سال قبل رشدی 100 درصدی داشته است!

این خبر را رییس کمیته واردات اتاق ایران در ماه قبل اعلام کرد. مجید رضا حریری در 287 دی ماه گفت: در ۹ ماه ابتدایی سال ۹۰ ، ۵۲ هزار تن گندم به ارزش ۱۵ میلیون دلار وارد شده که این رقم در ۹ ماهه ابتدایی سال ۹۱ به ۵ میلیون تن گندم معادل یک میلیارد و ۸۸۲ میلیون دلار افزایش یافته است. توجه به این امار و ارقام نشان می دهد که واردات گندم تنها طی یک سال بیش از صد درصد افزایش داشته و در این شرایط باید پرسید این مسئله چگونه با ادعای حمایت از تولید داخلی و کشاورزان همخوانی دارد؟ در این شرایط کشاورزان چه شرایطی دارند؟

حمایت از کشاورزان: وعده ای مانند دیگر وعده ها

محمود احمدی نژاد کم وعده نداده است. قبلا در چند مطب وعده های او در مورد حل مشکل مسکن، تورم، اشتغال و .. را بررسی کرده و نتیجه آنها را دیدیم. اما آیا وعده دولت در حمایت از کشاورزان محقق شده است؟ یک نمونه بارز و مهم ار نتایج این دعده ها و آنچه که در عمل رخ داده است را در بالا دیدیم. علاوه بر واردات بی رویه گندم، دولت دست به واردات دیگر محصولات کشاورزی نیز در طی این سالها زده که به نابودی تولید داخلی انجامیده است. این وضعیت باعث شد تا نمایندگان مجلس شورای اسلامی در مرداد ماه امسال طرح تحقیق و تفحص از وزرات جهاد کشاورزی را تصویب کنند و همچنین با به مجلس کشاندن وزرای بازرگانی و جهاد کشاورزی خواستار پاسخگویی آنها شوند. در مرداد ماه سال جاری عای اصغر یوسف نژاد، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس و نماینده مردم ساری ، استراتژی دولت در قبال حمایت تولیدات محصولات کشاورزی را نامشخص ارزیابی و تصریح کرد: برای مشخص شدن چگونگی حمایت دولت از کشاورزی این دو وزیر به مجلس دعوت شده‌اند. او همچنین از پیگیری‌ها در کمیسیون‌های تخصصی مجلس در باره عدم واردات بی‌رویه محصولات کشاورزی گفت و افزود: با وجود اقدام‌های انجام شده در کمیسیون‌های مجلس، اما واردات این محصولات همچنان ادامه داشته است تا جایی که نمایندگان تصمیم گرفتند از دو وزیر جهاد کشاورزی و بازرگانی در صحن علنی مجلس سئوال کنند.

علاوه بر اقدام نمایندگان مجلس که خود بخوبی نشان دهنده افراط دولت در واردات محصولات کشاورزی است، نماینده مردم بندر عباس در مجلس شورای اسلامی نیز در اردیبهشت امسال با انتقاد از دولت بخاطر عملی نکرده وعده هایش گفت: کشاورزان زیر بار وام‌ها کمرشان شکسته است و الان وام ۲۲ درصد به کشاورزان می‌دهند آقای ریئس جمهور قول دادند که این مشکلات را حل می‌کنیم پس چه شد؟ نماینده بندرعباس با اشاره به اینکه امسال سال تولید ملی است، گفت: بروید در بازار و انبوه کالاهای خارجی را ببینید. واقعا کشاورزی از بین رفته است و دولت می‌خواهد پیاز را هم از چین وارد کند و پیاز مردم را که هر کیلو ۳۰۰ تومان هزینه تولید آن بوده است، می‌خواهد کیلویی ۱۰۰ تومان خریداری کنند این ظلم در حق کشاورز است. وی ادامه داد: نباید وعده بدهیم و عمل نکنیم و به مسئولین می‌گویم که باید قدر این مردم را بدانید.نماینده بندر عباس تصریح کرد: متاسفانه دولت اعلام می‌کند که می‌خواهد ۲۰ میلیارد واردات انجام دهد!

بهمن محمد یاری، نماینده مردم تالش نیز در مورد واردات بی رویه می گوید: واردات بی‌رویه محصولات کشاورزی بزرگترین آسیب را به بخش کشاورزی و تولید کشور وارد کرده است.

وی افزود: واردات محصولات کشاورزی بر اساس قانون منوط به صدور مجوز از سوی وزارت کشاورزی بوده اما در سال‌های اخیر و در دولت دهم محصولات زیادی همزمان با فصل برداشت محصولات داخلی از خارج وارد شده است.

محمد یاری که یکی از طراحان طرح تحقیق و تفحص از واردات محصولات کشاورزی بود آمار تکان دهنده نیز ارائه کرد: به طور مثال در سال‌های گذشته ما به جای اینکه ۸۰۰ هزار تن برنج خارجی را برای تأمین مابه التفاوت تولید و مصرف‌، از خارج از کشور وارد کنیم، بیش از یک میلیون تن واردات برنج داشته‌ایم.

محمدیاری ادامه داد: بیشترین حجم نیاز کشور را ما از خارج وارد می‌کنیم لذا باید به این موضوع توجه داشته باشیم که این کار به اشتغال کشور لطمه وارد می‌کند.

این حجم از واردات محصولات کشاورزی که نمایانگر عدم حمایت دولت از تولید داخلی و کشاورزان است کار را به جایی رسانده که برخی رسما اعلام کنند از حمایت و توان دولت برای حل مشکلات کشاورزان نا امیدند! بعنوان مثال عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس در 29 دی ماه گذشته، با اشاره به اینکه دغدغه مالی کشاورزان در این دولت حل نمی‌شود گفت: با وضعیت فعلی اقتصاد کشور خبری از پرداخت سهم ۱۰ درصدی بخش کشاورزی از صندوق توسعه ملی نیست.

او همچنین گفت: با روند فعلی وضعیت بخش کشاورزی امکان پذیر نیست به جایگاه ترسیم شده برای بخش کشاورزی در افق ۱۴۰۴ دست یابیم ، مگراینکه حرکت جدی در سال های آینده برای توسعه بخش کشاورزی رخ بدهد.

بزرگواری ادامه داد:تامین منابع مالی یکی از دغدغه های کشاورزان است که متاسفانه کشاورزان هنوز تسهیلات و امکاناتی را که باید دولت در اختیارشان قرار دهد هنوز به وعده خود عمل نکرده است.

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس تامین منابع مالی کشاورزان را یکی از دغدغه‌های آنها عنوان کرد و ادامه داد: خواسته ما این است که باید در جهت تامین منابع مالی کشاورزان به جایی برسیم که کشاورز دیگر دغدغه امکانات و تسهیلات نداشته باشد.

وی در پاسخ به این سوال که چه زمانی دغدغه مالی کشاورزان برطرف خواهد شد؟ تصریح کرد: این دولت که در حال اتمام است باید منتظر دولت بعدی باشیم.

در کنار همه اینها، عباس رجایی رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس در ماه گذشته طی سخنانی در مجلس وضعیت کشاورزی و کشاورزان را اصلا مطلوب ندانست و گفت: متاسفانه داریم بخش کشاورزی را نابود می کنیم. از یک سو 8 میلیون تن گندم خریداری کردیم اما گندم از روستایی خود نخریدیم و مجبور شدند گندم ها را از مرزها به صورت دیگری خارج کنند.

وی همچنین با اشاره به تاثیر طرح هدفمند کردن یارانه بر بخش کشاورزی گفت: ما اصلاً مخالف هدفمندی در حوزه کشاورزی نیستیم اما باید مدلش اصلاح شود چرا که اکنون در وضعیت فعلی قیمت نهاده های کشاورزی آنقدر بالا رفته که حدود 5 باربر افزایش قیمت در این اقلام داریم. کودها و سم های شیمیایی همه افزایش قیمت زیادی داشته است، قیمت ماشین آلات کشاورزی حداقل دو برابر افزایش پیدا کرده است و هزینه تولید بخش کشاورزی پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها افزایش زیادی داشته است.

حال با توجه به همه این اظهارات و آمارها باید پرسید دولت چگونه شعار حمایت از کشاورزان را سر می دهد و ادعا دارد که وضعیت انها بهتر شده است؟ حتی احمدی نژاد ادعا کرد که وضعیت کشاورزان بهتر شده و دولت از آنها حمایت می کند و به شیوه های گوناگون به آنها تسهیلات می دهد. نگاهی به وضعیت کشاورزان که از زبان نمایندگان مجلس بیان شده نشان میدهد که بخش کشاورزی در کشور حال و روز مساعدی ندارد و با واردات بی رویه این روند را تسریع می کند.