واکنش روسها به‌کشف بزرگ گازی ایران

مهر: همزمان با کشف بزرگ گازی ایران در دریای عمان و قوت گرفتن احتمال کشف ذخایر کریستال‌های گاز در آبهای حاکمیتی ایران در دریای خزر، گازپروم روسیه هم از کشف ذخایر عظیم نامتعارف گاز در قطب شمال و سیبری خبر داد. در حال حاضر روسیه با 46 تریلیون متر مکعب و ایران با 33.9 تریلیون مترمکعب بزرگترین دارندگان ذخایر گاز طبیعی متعارف جهان هستند. با این وجود در چند سال گذشته برخی از کشورهای بزرگ واردکننده گاز جهان همچون آمریکا با دستیابی به یک تکنولوژی جدید موفق با استخراج، انتقال و پالایش گاز از ذخایر نامتعارف گاز طبیعی شده و نه تنها واردات گاز این کشور متوقف شده که به یکی از صادرکنندگان گاز هم تبدیل شده است. پس از کشف بزرگ گازی آمریکایی‌ها، برخی از کشورهای اروپایی همچون لهستان، فراسنه، لیتوانی و یا کشورهایی همچون هند و چین هم برای استفاده از ذخایر نامتعارف گاز سیاست‌های جدیدی را تعریف کرده اند که به دلیل تکنولوژی پیچیده هنوز به موفق به استخراج گاز از ذخایر نامتعارف نشده‌اند. بر این اساس شرکت ملی نفت ایران هم اخیرا مطالعاتی را در سطح دریای عمان و دریای خزر انجام داده است که نتایج مقدماتی این مطالعات نشان می دهد که ایران در دریای خزر و دریای عمان ارای ذخایر عظیم هیدارات گاز، شیل گس و اویل گس است. در همین حال مجمود زیرکچیان‌زاده مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره با اشاره به وجود ذخایر شیل گس و هیدرات‌های گازی در دریای عمان و دریای خزر گفت: به منظور کشف حجم دقیق این ذخایر انجام فعالیت‌های گسترده اکتشافی در دستور کار شرکت ملی نفت قرار خواهد گرفت. وی با تاکید بر اینکه در کنار توسعه میادین نفت و گاز طبیعی، مطالعه، اکتشاف و توسعه ذخایر شیل گس و گس هیدارات (کریستال‌های گازی) در آبهای دریای عمان و دریای خزر ضروری به نظر می رسد، اظهار داشت: مطالعات ابتدایی انجام شده در سطح شرکت ملی نفت از وجود ذخایر شیل گس و هیدارات‌های گازی در دریای عمان و دریای خزر حکایت دارد. وی با یادآوری اینکه به طور معمول کریستال‌های گازی در اعماق بیش از 500 متر از سطح دریای ایجاد می شوند، تاکید کرد: به منظور کشف حجم دقیق این ذخایر انجام فعالیت‌های گسترده اکتشافی در دستور کار شرکت نفت قرار خواهد گرفت. ناصر کشاورز مجری طرح اکتشاف منابع هیدرات گازی دریای عمان هم اخیرا با بیان اینکه حجم این منابع نامتعارف گاز (هیدرات گاز) معادل کل ذخایر متعارف نفت و گاز کشور است، بیان کرد: هدف اجرای این طرح در فاز اول، شناسایی منابع جدید و بررسی میزان گستردگی و حجم ذخیره آنها با استفاده از روش‌های لرزه‌نگاری بوده است. به گفته این مقام مسئول هر متر مکعب از هیدرات گازی پس از استخراج معادل 164 مترمکعب دارای ارزش حرارتی است. واکنش روسها به کشف بزرگ گازی ایران به گزارش مهر، بدون شک ایران یکی از رقبای اصلی روسیه تا چند دهه آینده در صنایع گاز جهان خواهد بود و اگرچه در شرایط فعلی به دلیل تحریم‌های خصمانه غرب سهم ایران در تجارت جهانی کمتر از 2 درصد است اما قطعا با توجه به افزایش تقاضای جهان این سهم تا چند دهه آینده با افزایش قابل توجه رویرو می شود. جدا از حجم عظیم ذخایر گاز طبیعی، موقعیت ژئوپولیتیکی و ژئو انرژی ایران هم یک مزیت نسبی بریا حضور در بازارهای جهانی LNG و خط لوله گاز خواهد بود و روسیه به خوبی از این پتانسیل های بالقوه ایران آگاهی دارد. از این رو با گذشته چند روز از اعلام رسمی کشف ذخایر عظیم گازی نامتعارف در ایران، روسها به این کشف بزرگ گازی واکنش نشان داده و تاکید می کنند: روسیه 680 تریلیون مترمکعب ذخایر نامتعارف گاز دارد. ویکتور اسکوروبوگاتوف مدیر مرکز منابع گازی گازپروم روسیه با بیان اینکه حجم ذخایر نامتعارف گاز روسیه 21.2 برابر بیشتر از ذخایر متعارف گازی این کشور است، تصریح کرد: احتمالا روسیه حدود 680 تریلیون مترمکعب ذخایر نامتعارف گازی دارد که این گازها شامل شیل گس (گازهای رسی)، سنگ ماسه‌ای (sandstone) و تولید گاز از زغالسنگ (coal beds) است. به گفته این مقام روس حدود 250 تریلیون مترمکعب از 600 تا 650 تریلیون مترمکعب ذخایر متعارف گاز جهان به روسیه اختصاص دارد. وی، افزود: هیدرات‌ها حدود 75 درصد (500 تریلیون مترمکعب)، گازهای سخت 110 تریلیون مترمکعب و تولید گاز از زغال سنگ 50 تریلیون مترمکعب از از کل ذخایر نامتعارف گاز روسیه را تشکیل می دهد. یکی از نکات قابل توجه در کشف ذخایر نامتعارف روسیه ان است که بر خلاف ایران هزینه استخراج این ذخایر به دلیل قرار گرفتن در مناطق سردسیر قطب شمال، سیبری و اورال بسیار بالا است. از سوی دیگر روسیه هنوز موفق به دستیابی به تکنولوژی استخراج، انتقال و پالایش گاز از ذخایر نامتعارف نشده است و حتی در صورت دستیابی به این فنآوری نوین، هزینه تولید با احتساب قیمت‌های فعلی بازار جهانی گاز فاقد توجیه اقتصادی و فنی است.