محکوم به ساخت مسکن هستیم/ باید برای نوسانات احتمالی بازار مسکن برنامه داشت

سرویس اقتصادی «فردا»: نوسانات ارزی و گرانی‌ها بر همه چیز تأثیر گذاشته است. از ماست و شیر و پنیر گرفته تا خانه و خودرو! مصاحبه‌ای ترتیب دادیم با مصطفی قلی خسروی ـ رئیس اتحادیه کشوری صنف مشاوران املاک ـ تا قدری درباره وضعیت فعلی بازار مسکن و عوامل تأثیرگذار همچنین آینده آن با او گفتگو کنیم. این گفتگو در دفتر او و در میان سیل مراجعین انجام شد پاسخ‌هایی رئیس اتحادیه املاک را به پرسش های «فردا» می‌خوانید: :: در روزها و ماه‌ها گذشته، نوسانات شدیدی در بازار ارز به وجود آمد و تأثیرات مختلف و زیادی را در قیمت کالاها و در دیگر بازارها گذاشت. در این شرایط، بازار مسکن را چطور ارزیابی می‌کنید؟ ما همیشه نوسانات قیمت را در بازار داشتیم و اصولاً یک بازار زنده باید همیشه نوسانات خود را داشته باشد. لذا بازار مسکن هم همیشه نوسانات قیمتی خود را دارد. اما ما و تمام مسئولین محترم، باید جلوی جهش‌های قیمتی را بگیریم. در این مسائل اخیر ـ یعنی ارز و تحریم و این برنامه‌ها ـ برخی انسان‌های فرصت‌طلب آشکار شدند. ببینید، ما 80درصد مصالح ساختمانی‌مان تولید داخل است، ولی امروز می‌بینیم که قیمت‌ها جهشی بالا رفته است. اگر دلار ثباتی پیدا نکند، شما هیچ ثباتی را در مسکن مشاهده نخواهید کرد. ما باید حتماً دلارمان را به یک ثبات قیمتی برسانیم تا مسکن هم تأثیر بپذیرد. اگر ثبات ارز به آن نقطه برسد و احتمال بدهیم که این نوسانات شدید وارد بازار مسکن می‌شود، طبیعی است که بازار مسکن هم با مشکل روبرو می‌شود. زمانی که ما جلوی سرمایه‌های سرگردان را نگیریم و این سرمایه به طور مداوم بزرگ می‌شود، حالا باید به دنبال خرید چیز برزگ‌تری هم باشد. ما باید مردم را به آرامش دعوت کنیم. جنگ خاموشی که ما الآن داریم نیاز به صبر و مقاومت دارد. تأسف و تأثر من این است که به محض اینکه در کشور ما می‌گویند چیزی نیست، همه هجوم می‌آورند و می‌خواهند بخرند. بازار ارز را ببینید. الان چه دلیلی دارد که مردم همه ارز داشته باشند؟ ارز یا باید پیش مسافر باشد یا تاجر. در حالی که امروز همه می‌خواهند بروند سهمی از بازار ارز کسب کنند. این‌ها مشکلات فرهنگی است که باید توجه کرد. یک عامل دیگر که ایجاد بی ثباتی می‌کند، مصاحبه‌های تند بعضی از مسئولین است. اگر می‌خواهیم حرکت مثبتی انجام دهیم باید ابتدا کار کارشناسی انجام شود و از مصاحبه‌های جتجال‌برانگیز حذر کنیم. :: با این اوصاف، تأثیرات طرح‌های دولتی نظیر مسکن مهر را چگونه می‌بینید؟ همیشه در گذشته و حال، تلاش مسئولین بر این بوده است که مسأله مسکن را حل کنند. در دولت‌های گذشته، شهرک‌های غرب، اکباتان و واوان ساخته شد. شهرک غرب برای متمولین، شهرک اکباتان برای متوسطین و شهرک واوان برای ضعفا و کم‌درآمدها بوده است. اما در دولت نهم و دهم مسکن مهر و طرح‌های مربوط به آن شکل گرفت و این واقعا در قیمت مسکن تأثیر گذاشت، یعنی اگر مسکن مهر نبود، شاید الان در میانه شهر، قیمت حدود 10 میلیون تومان شده بود. در ابتدا که مسکن مهر 99ساله مطرح شد، قیمت‌های بالای شهر تهران از 9میلیون به 5 میلیون یا 4.5 میلیون تومان رسید. بنابراین، مسکن مهر خیلی تأثیر گذاشت و واقعاً الان خودش را نشان داده است. بعضی‌ها در این زمینه نظرتنگ هستند و به خاطر مسائل سیاسی مخالفت می‌کنند. در حالی که ما اثر مسکن مهر را کاملا احساس می‌کنیم. از طرف دیگر باید بگوییم که شهرداری هم انصافاً در زمینه مسکن خوب فعالیت کرده و در بحث بافت‌های فرسوده، خیلی به تقویت‌سازی کمک نموده است. اگرچه در بحث بافت‌های فرسوده مشکلات زیادی وجود دارد، اما شهرداری موفق عمل کرده است و توانسته با تجمیعاتی که انجام می‌دهد در این زمینه پیشرفت داشته باشد که یک محله فرسوده را به یک محله با بافت اقتصادی و تجاری و مسکونی مطلوب تبدیل کند. :: روند مسکن مهر و طرح‌های مشابه کافی است؟ الان عرضه و تقاضا با هم می‌خواند؟ تمام این‌ها هنوز کافی نیست؛ چراکه ما محکوم به ساخت هستیم. ما باید حتما ساختمان‌سازی را در اولویت نخست قرار دهیم؛ به ويژه با فرمایشی که مقام معظم رهبری فرمودند که ما باید جمعیت‌مان به 150 میلیون برسد. پس ببینید که ما باید چقدر ساختمان بسازیم و آماده کنیم. ما باید به تقویت ساخت و ساز روی آوریم. الان عده‌ای معتقدند که خانه‌هایی که در شرایط کنونی وجود دارد، کافی است. بله درست است، چون عرضه و تقاضا الآن با هم متوازن شده است. پس ما الآن مشکل عرضه نداریم، اما باید جلوی سوداگری را بگیریم که مثلا ما با ایجاد کد رهگیری توانستیم این کار را انجام دهیم. :: الآن می‌توانید از آینده مسکن و املاک، پیش‌بینی انجام دهید؟ پیش‌بینی در شرایط کنونی بسیار دشوار است. چراکه نوسانات ارزی وجود دارد. الان یک رکود انتظاری در خرید و فروش مسکن حاکم شده است و معاملات به سختی انجام می‌شود. ما در دی و بهمن و اسفند، روزی 15600 معامله داشتیم اما الان به روزی حدود 5000 تا 7000 رسیده است. بنابراین چنین رکودی وجود دارد. :: راهکار برون‌رفت از وضعیت فعلی رکودی چیست؟ یعنی می‌توان تهدیدهای کنونی را به فرصت تبدیل کرد؟ ما باید صنعت اجاره را فعال کنیم. همان‌طور که قبلا هم در کارگروه مسکن وزارت راه و شهرسازی این مطلب را گفته‌ام. در کشورهای پیشرفته، 70 درصد مردم مستأجرند، در حالی که در کشور ما کمتر از 30 درصد مستأجرند. ما باید در هر محله‌ای تجمیع‌سازی کنیم و بدین صورت با توجه به بافت هر محله‌ تنظیم بازار کنیم و قانون مالک و مستأجر را هم بازنگری نماییم. دقیقا؛ الآن زمان فرهنگ‌سازی است و باید این تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم. ما نیاز داریم که دولت وارد شود و در این زمینه‌ها اقدام کند. :: آقای خسروی، دید مردم به صنف خودتان در شرایط کنونی مثبت می‌بینید؟ ببینید، در همین کار ما، می‌بینید که فیلم دنیا را ساختند، فیلم صابر را ساختند، در نشریه‌ها و مطبوعات نام مشاور املاک را به بدی بردند ولی دست آخر می‌بینید که مردم فوج فوج می‌آیند و به مشاور املاک مراجعه می‌کنند. پس نباید خلاف جهت آب حرکت کنیم. نباید به موازی‌کاری روی بیاوریم. اگر اتحادیه درست کرده‌ایم دیگر انجمن برای چیست؟ پس باید تلاش کنیم که این نواقص را رفع کنیم و در نظامی که داریم به صورت اعتقادی در آن عمل می‌کنیم، از ظرفیت‌ها درست استفاده نماییم.