برنامه سه ساله برای ارتقای تولید ملی/ سفره‌های مردم اولویت امروز ماست/ جریان انحرافی دنبال حاشیه سازی است

آقای بیاتیان توضیح می دهید که طرح حمایت از تولید ملی چرا و چگونه آماده شد. اصلا قرار است این طرح چه مشکلی را حل کند؟

طرح حمایت از تولید ملی طرحی است که بیش از 20 بار ویرایش شده است. مرکز پژوهش ها، اتاق بازرگانی اتاق صنعت و معدن، کمیسیون صنایع و معادن، کمیسیون اصل 44 و وزارتخانه ها نشسته اند و مشکلاتی که برای تولید ملی وجود داشته را مشخص کرده اند و به این رسیده اند که یکسری قوانین باید تصویب شود. این طرح در حقیقت برنامه ای سه ساله است که در آن راهکارهایی در بخش مالیات، بیمه، وام ها، سرمایه در گردش، قوانین تشویقی صادرات و ممنوعیت واردات و ... مد نظر قرار گرفته و به صورت پیش نویس درآمده است. در کمیسیون بحث شده و نظرهای مختلف داده شده و فکر می کنم برای یکی دو هفته دیگر برای بررسی و تصویب به صحن علنی بیاید.

نکته مهم این است که برای این طرح ظرف زمانی سه ساله گذاشته اند که در طول این سه سال و با اجرای این طرح در صورت تصویب، وضعیت صنعت و تولید از شرایط و مشکلات فعلی بیرون بیاید و منجر به ارتقای کیفیت و ارتقای شاخص هایی مثل اشتغال شود. نگاه کلی حاکم نگاه حمایتی از تولید ملی است.

ظاهرا بخش خصوصی و اتاق بازرگانی هم در تدوین این طرح همکاری اشته اند. این به معنای آن است که نظرات تولید گران و صنعت گران بخش خصوصی را هم داشته اید؟

بله همین طور است. اتاق بازرگانی و اتاق صنایع و معادن و بخش های مختلف بخش خصوصی در تدوین طرح حضور داشته اند. از ابتدای مجلس نهم ما جلسات مختلفی با تولید کنندگان بخش خصوصی داشته ایم چه در حوزه صنعت و چه در حوزه بازرگانی و غیره. در این جلسات مشکلات صنعت و تولید را شنیده ایم . کما اینکه در تدوین این پیش نویس هم اینها آمدند و نظر دادند. به نظر من طرح حمایت از تولید یک طرح پخته ای است.

برایند این جلساتی که با بخش خصوصی و تولید گران داشته اید معطوف به آسیب شناسی موانع تولید در کشور چیست؟ مهمترین موانع موجود بر سر راه تولید که در این طرح هم اشاره شده چیست؟ آیا در قانون گذاری مشکل داریم، در ساختارها با مشکلاتی مواجه هستیم یا در اجرا دچار کوتاهی ها و نواقصی هستیم؟

ما در بحث قانون گذاری مشکلی نداریم. مخصوصا در بودجه سالیانه که یکسری تکالیف را مجلس برای دولت مشخص می کند. متاسفانه این تکالیف مورد غفلت قرار می گیرد و دولت از پرداختن به اینها سر باز می زند. در کنار این، مشکل دیگر این است که تولید کننده ما امکان رقابت ندارد. قبل از افزایش قیمت ارز تولیدات بی کیفیت خارجی وارد می شد و در رقابت با تولیدات داخلی به خاطر قیمت پایین تر، محصولات داخلی را کنار می زد. در کنار آن بحث سرمایه در گردش و مشوق هایی که برای تولید لازم است هم وجود دارد. مثلا یکی از چیزهایی که در همین پیش نویس دیده شده این است که اگر تولید 10 درصد افزایش یابد، 2 درصد مالیاتشان بخشوده خواهد شد. اگر در این سه سال ضمن اینکه رقابت ایجاد می کنیم بین تولید کنندگان، بتوانیم یک فضای تنفسی برای آنها ایجاد کنیم و کمکی به آنها بکنیم و به تعبیر عامیانه بتوانیم زیر بغل تولید ملی را بگیریم، تولید کنندگانمان هم در عرصه داخلی و هم در بازارهای خارجی حرفی برای گفتن خواهند داشت. به شرطی که بحث نظارت بر کیفیت تولید هم به خوبی انجام شود. کیفیت تولیدات ما باید ارتقا یابد و با استانداردهای جهانی رقابت کند.

اشاره کردید که طرح یاد شده در حقیقت یک برنامه سه ساله است. نگرانی که به ذهن می رسد، مشکل اجرای این برنامه است. شما هم می دانید که ما عموما بیش از آنچه مشکل قانون یا برنامه داشته باشیم، مشکل اجرا داریم. آیا در خود این طرح تضمینی برای اجرای آن توسط نهادهای مربوطه و مشخصا دولت اندیشیده شده است؟

پیش نویس اگر تصویب و تبدیل به قانون شود، در قانون بودجه گنجانده می شود. یعنی همزمان یا حتی قبل از قانون بودجه این طرح در مجلس مطرح می شود و در صورت تصویب در قانون بودجه می آید. وقتی در قانون بودجه بیاید دولت باید انجام دهد. اگر انجام ندهد باید به نهادهای نظارتی پاسخگو باشد. من فکر می کنم اجرای این طرح و قوانین مترتب بر آن برای دولت الزام آور است. مطمئن هستم خود دولت هم دنبال راهکارهایی برای حمایت از تولید ملی است. ما در قانون بودجه سال 91 ماده 29 را قرار دادیم بحث بخشودگی جرایم وام ها و یک تنفس و استمحال. ولی بیشترین فایده را چه کسانی بردند؟ کسانی که وام گرفتند، در حوزه تولید هم نیاوردند و بردند جاهای دیگر سرمایه گاری کردند یا حتی خارج از کشور بردند. اینهاست که اقتصاد ما را خراب می کند. اگر نظارت باشد مطمئنا از این وضعیت بیرون می آییم. دولت و مجلس اگر همدل و همراه باشند مشکلات قابل رفع است. نگاه سیاسی باید از اقتصاد ما بدور باشد.

مثلا در شرایطی که همه اذعان دارند اولویت اول کشور مشکلات اقتصادی و معیشتی است و به طبع انتظار دارند اگر تغییر و تحولی در دولت قرار است انجام شود، این تغییرات باید در حوزه اقتصادی باشد بخصوص بانک مرکزی، دولت برخی مدیران و وزرا را جابجا می کند که ربطی به موضوع اصلی ندارد. مثلا به نظر شما این جابجایی ها اخیر مشکلات کدام بخش از مدیریت کشور را قرار است حل و فصل کند؟

من فکر می کنم شما باید از این زاویه نگاه کنید که جریان انحرافی که در دل دولت است یا جریان های انحرافی که ممکن است در سایر جاها و دستگاهها باشند، دنبال حاشیه هستند. اگر مجلس به این تغییرات و جابجایی ها نگاه سیاسی داشت و می آمد واکنش سریع و صریح سیاسی نشان می داد، مطمئن باشید مطابق خواست جریان انحرافی و دشمنان نظام عمل کرده بود. بنابر این من فکر می کنم الان اولویت ما این نیست که کی رفته و کی آمده است. اولویت ما مسایل اقتصادی است. مدیریت اقتصادی ما بیمار است باید با تعامل و وحدت و بدون حاشیه سازی اینها را حل کرد. بنابر این فرمایش شما درست است انتظار داشتیم جابجایی ها در حوزه اقتصاد صورت بگیرد منتها در جای دیگر اتفاق نیفتاده. آنچه مهم است اینکه ما نباید اسیر این حاشیه سازی ها و سیاسی بازی ها شویم. امروز اولویت، سفره مردم است که باید به آن بپردازیم.

امسال به نام حمایت از تولید ملی و سرمایه و کار ایرانی نام گذاری شد. مجلس عملکرد خود در این راستا را در قالب همین طرح حمایت از تولید دارد نشان می دهد هر چند کمی دیرهنگام. به نظر شما آیا جهت گیری ها و برنامه ریزی های دولت هم در راستای حمایت از تولید ملی بوده است؟

می توانیم از این زاویه نگاه کنیم که در سال حمایت از تولید ملی الان کجای کار هستیم. از 10- 15 روز بعد از شروع مجلس نهم غربی ها تحریم های به قول خودشان هوشمند را تصویب کردند و الان هم ادامه دارد. در یک مقطعی که بلبشو و نابسمانی در بازار ارز بوجود آمد مجموعه تصمیم گیران ما قوه مجریه و وزارت خانه های اقتصادی دچار یک سردرگمی شدند و عقب ماندند. توپ آمد توی زمینشان و نتوانستند توپ را از دروازه دور کنند. ولی بعد از مدتی به نظر من اینها کم کم خودشان را پیدا کردند و تحریم ها را شناسایی نمودند. امروز داریم به سمتی حرکت می کنیم که در راستای شعار سال یک موفقیت هایی داشته ایم. یکسری قوانین و بخش نامه هایی تصویب شده که به تولید ملی کمک می کند. در یک مقطعی دچار مشکل شدیم. خیلی از نیروها تعدیل شدند برخی جاها تعطیل شدند. ولی بتدریج داریم به حالت اولی برمی گردیم.

البته همین الان هم وضعیت خیلی قابل دفاع نیست. روند تعدیل و تعطیل الان هم به نوعی وجود دارد. گرانی ها همچنان هست. قیمت ارز هم خیلی پایین نیامده و الان هم بالای 2700 تا 3000 تومان بالا و پایین می رود. منتها چیزی که محسوس است به نظر می رسد فضای روانی حاکم بر بازار شکسته شده است.

همانطور که شما اشاره کردید، بیشترین تاثیر تحریم ها در بازار ارز تاثیر روانی بود. دوستی می گفت مگر خوراک دام ما را به دلار می خرند که قیمت لبنیات همپای ارز بالا رفته است. اینها تاثیرات روانی بود. دولت در این مقطع نتوانست مدیریت کند. اگر پیش بینی می داشت و تدبیر می داشت دچار این وضعیت نمی شدیم. در بخش هدفمندی یکسری پیش بینی هایی شد و آنچنانکه پیش بینی می شد دچار خسران و زیان دهی نشدیم. در این مقطع هم اگر بتوانیم این جو روانی را به حالت اولیه برگردانیم وضعیت بهتر خواهد شد.

البته در بحث هدفمندی هم کم دچار خسران نشدیم. بیش از آنچه پیش بینی می شد دچار خسران شدیم. مثلا در مورد همین تولید که موضوع بحث ماست، بیشترین ضرر را تولید کنندگان ما از ناحیه همین قانون متحمل شدند.

بله اگر دولت تعهدات خود در بخش تولید و صنعت را پرداخت می کرد دچار مشکل نمی شدیم.

با این توصیف شما پیش بینی می کنید که طرح حمایت از تولید ملی در صورت تصویب می تواند به صورت نظام مند موانع حمایت از تولید را برطرف کند؟

فکر می کنم اگر این پیش نویس طرح حمایت از تولید ملی تصویب و در قالب بودجه بیاید و تکالیفش کامل به دولت دیکته شود و دولت هم آن را اجرا کند، کمک بسیار شایانی به تولید ملی خواهد شد به گونه ای که در آینده در بسیاری از حوزه ها خودکفا و بی نیاز از کالاهای خارجی شویم و حتی در بازارهای جهانی هم حرفی برای گفتن خواهیم داشت. کما اینکه قبلا هم وضعیت مناسبی را تا حدودی داشتیم ولی اقتصاد وارداتی فضا را از ما گرفت و باز با وضع قوانین و یکسری تکالیف این فضا را برای تولید کننده داخلی ایجاد کنیم.