قيمت بالا مي‌رود كيفيت افت مي‌كند

روزنامه ایران: كمتر از دو ماه از آخرين مصوبه كارگروه تنظيم بازار براي افزايش 8 تا 9 درصدي قيمت فرآورده‌هاي لبني، برخي توليدكنندگان در اقدامي خودسرانه مجدداً قيمت تعدادي از محصولات لبني را افزايش داده‌اند. رئيس سازمان حمايت مصرف‌كنندگان و توليدكنندگان اين افزايش قيمت را غيرقانوني توصيف كرده و مي‌گويد با توليدكنندگان متخلف برخورد تعزيراتي خواهد شد. اوايل بهمن ماه سال گذشته كارگروه كنترل بازار پس از بحث‌هاي كارشناسي ميان نماينده دامداران، كارخانجات لبنيات و سازمان حمايت، قيمت شير خام را 630 تومان تعيين كرد و بر اين اساس توليدكنندگان اجازه يافتند قيمت تمام محصولات لبني را 8 درصد و سه قلم را 9 درصد افزايش دهند. البته تعدادي از كارخانجات پيش از مصوبه مذكور قيمت محصولات خود را افزايش داده‌ بودند و پرونده تخلفات آنها توسط سازمان حمايت به سازمان تعزيرات حكومتي ارجاع شده بود. آن‌گونه كه محمدحسن نكويي‌مهر، رئيس سازمان حمايت مصرف‌كنندگان و توليدكنندگان به مي‌گويد، كارگروه تنظيم بازار از بهمن ماه سال گذشته تاكنون مصوبه جديدي در مورد قيمت شيرخام نداشته است بنابراين اقدام تعدادي از كارخانجات لبني در افزايش خودسرانه قيمت برخي محصولات تخلف است. اقدام تازه كارخانجات در حالي است كه دولت در طول سال گذشته در جهت حمايت از دامداران و كارخانجات لبني سه مرتبه قيمت شيرخام و محصولات لبني را افزايش داد كه براساس آن قيمت شيرخام در مجموع 45 درصد بالا رفت. نخستين افزايش مربوط به خردادماه سال 90 بود كه طي آن با افزايش 10 درصدي قيمت محصولات لبني موافقت شد. در شهريورماه نيز با رشد 15 درصدي قيمت شيرخام، كارخانجات لبني اجازه يافتند قيمت توليدات خود را 6 تا 8 درصد افزايش دهند. در سومين افزايش نيز كه در بهمن ماه سال 90 اتفاق افتاد، با افزايش قيمت شيرخام به 630 تومان، كارخانجات اجازه يافتند قيمت‌هايشان را 8 تا 9 درصد بالا ببرند. نكويي مهر مي‌گويد: كارخانجات لبني در همان بهمن ماه بلافاصله پس از مصوبه كارگروه تنظيم بازار، قيمت محصولات خود را 8 تا 9 درصد افزايش دادند و بنابراين دليلي براي بالا بردن دوباره قيمت وجود ندارد. گزارش‌ها حاكي از آن است برندهاي «ميهن»، «رامك»، «پاژن»، «دايتي» و «كاله» از اواخر اسفند‌ماه سال 90 قيمت تمام محصولاتشان را در برخي استان‌ها افزايش داده‌اند و احتمالاً بزودي دامنه اين گرانفروشي را به استان تهران نيز توسعه خواهند داد. البته توليدكنندگان دلايلي را براي اين افزايش قيمت‌هاي خودسرانه مطرح مي‌كنند. آنها طي يك‌سال گذشته بارها عنوان كرده‌اند قيمتي كه توسط كارگروه كنترل بازار براي شيرخام تعيين مي‌شود، غيرواقعي است و كمتر دامداري حاضر است شير توليدي‌اش را با اين قيمت‌ها به كارخانجات بفروشد، به همين دليل آنها پرداخت جريمه گرانفروشي را به رعايت قيمت‌هاي مصوب ترجيح مي‌دهند. توليدكنندگان: قيمت شير خام غيرواقعي است ادعايي كه كارخانجات لبني درمورد قيمت واقعي شيرخام دارند را تشكل‌هاي دامداري نيز تلويحاً تأييد مي‌كنند. سعيد سلطاني سروسطاني، مديرعامل اتحاديه سراسري دامداران كشور مي‌گويد: با توجه به قيمت نهاده‌هاي دامي، قيمت تمام شده هر كيلوگرم شير خام براي دامداري‌ها بالاي 710 تومان است. او توضيح مي‌دهد: 60 تا 70 درصد قيمت شير به قيمت نهاده‌هاي دامي مربوط مي‌شود و زماني كه قيمت نهاده‌ها افزايش مي‌يابد، تأثير مستقيم بر قيمت تمام شده شيرخام دارد. اين فعال بخش خصوصي البته نكته مهمي را هم يادآوري مي‌كند و مي‌گويد: دامدار شيري كه 4 درصد چربي دارد را به قيمت 680 تومان مي‌فروشد و صنايع لبني چربي همين شير را پس از خريداري جدا كرده و به فرآورده‌هايي مثل خامه تبديل مي‌كنند كه از فروش آن نيز سود بيشتري به‌دست مي‌آورند. اسماعيل خاتمي مقدم، رئيس انجمن صنايع همگن غذايي و دارويي مازندران نيز با بيان اين‌كه 70 تا 75 درصد قيمت تمام شده محصولات لبني را قيمت شيرخام تشكيل مي‌دهد، مي‌گويد: دامداران حاضر نيستند شير توليدي را با قيمت‌هاي مصوب دولت به كارخانجات لبني بدهند چرا كه اين قيمت‌ها باعث زيان آنها مي‌شود. او با بيان اين‌كه افزايش قيمت براي هيچ برند لبني مطلوب نيست، توضيح مي‌دهد: دولت تا پيش از تك نرخي شدن شير در سال گذشته، سالانه 500ميليارد تومان اعتبار براي توزيع شير، يارانه اختصاص مي‌داد كه چنانچه اين رقم هم‌اكنون به صورت هدفمند در جهت حمايت از دامداران و كارخانجات پرداخت شود، شرايط بهتر خواهد شد. به گفته او، طبق مقررات سازمان حمايت، سهم سود كارخانه‌ها 17 درصد، سهم بنكدار 5 درصد و سهم مغازه‌دار 15 درصد است كه اين ميزان سود به اضافه قيمت تمام شده محصول باعث مي‌شود قيمت فعلي محصولات لبني خيلي بالا برود اما كارخانجات لبني در سال‌هاي اخير هرگز سود بيشتر از 5 درصد را در سبد لبنيات نديده‌اند. قيمت بالا مي‌رود كيفيت افت مي‌كند اما در سوي ديگر ماجرا، مردم نيز از قيمت و كيفيت محصولات لبني گلايه‌مندند و مي‌گويند در شرايطي كه قيمت‌ها هر از گاهي به صورت خودسرانه يا بامصوبه دولت افزايش مي‌يابد، كيفيت محصولات افت مي‌كند. نگين هاشمي كه براي خريد مايحتاج روزانه به يك فروشگاه مراجعه كرده، مي‌گويد: شير 3 درصد چربي را هر هفته با 100 يا 200 تومان افزايش قيمت خريداري مي‌كنيم اما مزه آب مي‌دهد و معلوم نيست چيزي كه به اسم شير دست مردم مي‌دهند، چيست. او توضيح مي‌دهد: قيمت ماست، پنير، بستني و كره پارسال به دفعات بالا رفت و مسئولان دولتي هم مي‌گفتند اين افزايش‌ها غيرقانوني است اما ديديم كه هيچ اتفاقي نيفتاد و كسي با كارخانه‌هاي متخلف برخورد نكرد. پرونده‌ها به تعزيرات رفته است محمد قبله، معاون كالاهاي مصرفي سازمان حمايت در پاسخ به ادعاي توليدكنندگان در مورد غيرواقعي بودن قيمت شير خام تعيين شده از سوي دولت به مي‌گويد: براساس مصوبه دولت، وزارت جهاد كشاورزي مسئول تنظيم بازار شير است و در استان‌ها نيز قيمت شيرخام در كارگروهي كه مسئوليت آن را استانداران بر عهده دارند، تعيين مي‌شود. وي توضيح مي‌دهد: كارگروه تنظيم بازار پس از شنيدن استدلال‌ نماينده دامداران، نماينده كارخانجات لبني و سازمان حمايت قيمت شيرخام را 630تومان تعيين كرده و بديهي است با توجه به موافقت نماينده كارخانجات و توافقي كه انجمن صنايع لبني با سازمان حمايت انجام داده، كارخانجات موظف هستند سقف قيمت‌هاي مصوب را رعايت كنند و چنانچه درخواست جديدي براي افزايش قيمت شير خام دارند بايد درخواست‌شان را به سازمان حمايت ارائه دهند تا بررسي شود. محمدحسن نكويي‌مهر، رئيس سازمان حمايت نيز به مي‌گويد: پرونده تخلفات گرانفروشي برخي كارخانه‌هاي لبني در سال گذشته به تعزيرات ارسال شد و چنانچه مورد تازه‌اي از گرانفروشي در سال جاري به بازرسان ما گزارش شود، پس از طي مراحل، پرونده تشكيل شده و به تعزيرات ارجاع مي‌شود. سخنان نكويي‌مهر در حالي است كه مشخص نيست پرونده‌هاي ارجاع‌شده چه سرانجامي يافته‌اند و اگر به سرانجام رسيده‌اند، چرا بازدارندگي لازم را نداشته و برخي كارخانجات لبني همچنان به تخلفات خود ادامه مي‌دهند. شايد وقت آن رسيده دولت با مداقه بيشتري درمورد قيمت شير خام تصميم‌گيري كند.