نظر آیت‌الله صافی درباره مزایده‌‌های اینترنتی

مهر: مرجع تقلید شیعیان در پاسخ به استفتایی نظر خود را در خصوص مزایده‌های اینترنتی بیان کرد. متن استفتا و پاسخ این مرجع تقلید بدین شرح است: محضر مبارک مرجع عالیقدر شیعه حضرت آیت الله العظی صافی گلپایگانی‌ (مدظله العالی) به استحضار می‌رساند اخیراً سایت‌هایی در فضای مجازی با عنوان مزایده اینترنتی مشغول به فعالیت شده‌‌اند. به همین منظور افرادی در این سایت عضو می‌شوند و با پرداخت مبلغی که در سایت معین است حساب کاربری خود را شارژ می‌کنند. شخص با ارسال یک پیامک خالی در مزایده موجود ثبت‌نام می‌کند و بدین ترتیب در این صف به جلو حرکت کرده و در وقت مقتضی به صورت خودکار، پیشنهاد افزایش قیمت کالا را می‌دهد. سپس به انتهای صف منتقل شده تا پس از حرکت دوباره در صف و رسیدن نوبت پیشنهاد دوباره افزایش قیمت، کالا را عرضه کند. این عمل تا جایی که کاربر از اعتبار برخوردار است و کالای مورد نظر به قیمت نهایی نرسیده ادامه می‌یابد. حکم شرع درباره این نوع مزایده چیست؟ البته این نوع مزایده به طرق دیگری هم انجام می‌گیرد که در تمام آنها افزایش قیمت به صورت تدریجی و آرام و همراه با برداشتن مبلغی از حساب شرکت‌کنندگان است. آیت الله لطف الله صافی در پاسخ بیان داشته است: به طور کلی معاملات اینترنتی حکم سایر معاملات را دارد؛ پس اگر موضوع حلال باشد و شرایط معاملات مانند معلوم‌بودن عوض و معوض و غیر اینها رعایت شود و چنانچه به صورت معامله خاصی مانند بیع باشد شرایط آنها مانند احکام نقد و نسیه و سلف را داشته باشد صحیح است، اما مزایده مذکور که برای هر اظهارنظر پول جداگانه باید بپردازند و یک‌باره نتواند قیمت آخر را بیان کند و بدین‌وسیله مبلغ زیادی از مشتریان جمع می‌کنند به نظر اینجانب توجیه صحیح شرعی ندارد. والله العالم