ایران دومین واردکننده قاچاق در خاورمیانه

مهر: موضوع قاچاق امروز گریبانگیر بیشتر کشورهاست و این پدیده هر روز روند افزایشی خود را بدون وقفه طی کرده و دامنه آن در حال گسترش است.

زمانی قاچاق تنها به موضوع موادمخدر یا کالاهایی در همین زمینه خلاصه می شد اما با فراگیری و گسترش این پدیده امروز نه تنها شاهد قاچاق کالاهای مختلف از لباس و کفش و موادغذایی و آرایشی و .... هستیم بلکه قاچاق انسان و اعضای بدن انسان نیز به جرگه کالاهای قاچاق پیوسته است.

قاچاق همواره با انگیزه های گوناگون انجام می شود و افراد و گروه های مختلف کار سازماندهی آن را بر عهده دارند و در بسیاری موارد اهداف سیاسی و امنیتی در کنار اهداف اقتصادی خودنمایی می کند.

البته نمی توان منکر انگیزه های فرهنگی قاچاق شد و این امر به ویژه در قاچاق لباس و لوازم آرایش و کالاهایی از این دست به خوبی قابل مشاهده است.

با وجود تلاشهایی که طی سالهای گذشته برای جلوگیری از این پدیده صورت گرفته اما هنوز شکل خاصی برای مبارزه با این معضل پیدا نشده و به نظر می رسد فرهنگ سازی و اطلاع رسانی بتواند در این زمینه نقش اساسی ایفا کند.

این پدیده همیشه توسط گروه ها به صورت سازماندهی شده انجام نمی شود و در برخی موارد شاهد گسترش و انجام آن توسط مردم کاملا عادی هستیم که البته بدون آگاهی و به صرف ارزانی اقدام به خرید انبوه و استفاده از کالاهای قاچاق می کنند و به طور مستقیم و غیرمستقیم عرصه را برای فعالیت قاچاقچیان حرفه ای فراهم می کنند و خود نیز بدون اینکه مطلع باشند، به یک قاچاقچی خرده با تبدیل می شوند.

معضل قاچاق به ویژه در جزایر و بنادر آزاد و استانهای مرزی به وفور به چشم می خورد و در بسیاری مناطق قاچاق بی رویه کالا سبب شده قیمت برخی اجناس در مقایسه با کالاهای مجاز به نصف برسد که این امر استقبال مردم را از کالاهای قاچاق دو چندان می کند.

به دلیل عدم فرهنگ سازی و ناآگاهی مردم و شاید در برخی موارد فقر اقتصادی، بسیاری از مردمی که به بنادر تجاری، استانهای مرزی و ... سفر می کنند، نشانی بازارهای عرضه کالاهای قاچاق را جستجو می کنند و این امر بدون هیچ واهمه و هراسی به صورت یک امر عادی در بسیاری از نقاط اتفاق می افتد.

در این بازارها، کیفیت کالا به هیچ وجه مدنظر نیست و صرف ارزانی کالا برخی مردم را به طمع خرید می اندازد.

وقتی راجع به کیفیت بسیار پایین برخی اجناس قاچاق اشاره می شود، پاسخ بسیاری از مردم شنیدنی است. خریداران و مصرف کنندگان کالاهای قاچاق در حالی که به عنوان مثال فلش مموری 12 هزار تومانی را دو هزار تومان می خرند یا مثلا پیراهن 15 هزار تومانی را چهار هزار تومان می خرند، معتقدند که حداقل یک ماه که می توانند از آن استفاده کنند.

ارزش پول به قدری پایین و قیمت کالاهای مجاز به قدری بالاست که خریداران کالاهای قاچاق را کاملا نزد وجدانشان بی حساب می کند.

این ارزانی ها در حوزه لباس و پوشاک و کفش و ... شاید فقط به اقتصاد کشور ضربه وارد کند و به شکلهای مستقیم و غیرمستقیم سبب بیکاری، رکورد اقتصادی و ... واحدهای صنعتی شود اما برخی اجناس نیز به طور مستقیم با سلامت مردم در ارتباط هستند.

برخی موادغذایی و تنقلات از گروه داروها، شکلاتها، سس ها، کنسروها، ترشی و مرباها، پودرهای شربت، گوشت، برنج و صدها نوع کالای خوراکی دیگر به طور مستقیم با سلامت مردم در ارتباط است.

شرایط نگهداری کالاهای قاچاق مناسب نیست

بسیاری از این مواد غذایی روزهای متمادی در کانتیرنها یا روی عرشه کشتی ها در معرض آفتاب قرار می گیرند و به مرحله فساد می رسند و از آنجا که به صورت قاچاق وارد می شوند و مورد سنجش قرار نمی گیرند، جان بسیاری از مردم را با خطر مواجه می کنند.

در اکثر موارد شرایط نگهداری این کالاهای استاندارد نیست و قاچاقچیان آنها بی توجه به موضوع سلامت مردم، تنها به فکر سود کلان اقتصادی خود هستند و مردم نیز با خریدهای خود، عرصه را برای جولان آنها و تهدید سلامتی خود فراهم می کنند.

همین ناآگاهی ها و فقر فرهنگی در مورد کالاهای قاچاق سبب شده تا ایران دومین واردکننده کالا در خاورمیانه باشد که البته با کمی بررسی به سرعت به این نتیجه خواهیم رسید که ایران اولین وارد کننده کالاست.

عربستان در خاورمیانه به عنوان اولین وارد کننده کالاهای بی کیفیت چینی معرفی شده و پس از آن ایران در رتبه دوم این جدول قرار دارد اما با کمی دقت می بینیم که ایرانیها عمده ترین و اصلی ترین خریداران کالاهای وارداتی عربستان هستند به همین دلیل ایران را می توان نخستین وارد کننده کالا اعلام کرد.

در میان این کالاها، لوازم آرایشی قاچاق در صدر واردات قرار دارد و بر اساس آمار سالانه 9 هزار میلیارد لوازم آرایشی قاچاق می شود.

خبرنگار مهر در مورد علل گرایش به خرید کالاهای قاچاق و راهکارهای جلوگیری از قاچاق و پیامدهای این پدیده در جامعه گفتگویی با جانشین رئیس کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان یزد داشته است.

غلامحسین دشتی با اشاره به پیامدهای قاچاق در جامعه اظهار داشت: یکی از دغدغه های اصلی ما در زمینه قاچاق، بحث سلامت مردم است زیرا بخش قابل توجهی از کالاهای قاچاق در حوزه غذایی، آرایشی و بهداشتی است که لازم است مسئولان و رسانه ها در این زمینه روشنگریهای لازم را داشته باشند.

وی از مهمترین پیامدهای قاچاق پس از تهدید سلامتی مردم را کاهش اشتغال، کاهش تولید ناخالص داخلی، ایجاد اختلال در نظام برنامه ریزی اقتصادی و اختلال در امنیت همچنین به هم ریختن توازن صادرات و واردات برشمرد.

دشتی با اشاره به راهکارهای جلوگیری از گسترش قاچاق عنوان کرد: باید به جای توجه صرف به مجرم (قاچاقچی)، توجه به سمت زمینه های وقوع جرم برود و این زمینه ها با تدابیر ویژه یکی پس از دیگری از بین برود.

وی ادامه داد: امروز مجموعه رویکردها در حوزه قانون و قانونگذاری به سمت این است که زمینه های وقوع جرم را در جامعه کاهش دهیم.

حرام باید به یک پدیده منفور در جامعه تبدیل شود/ معرفی قاچاق به عنوان یک اقدام حرام

دشتی یادآور شد: ایجاد اشتغال به ویژه در شهرهای مرزی، وحدت رویه در دستگاه ها، معرفی قاچاق به عنوان یک اقدام حرام و ایجاد تنفر اجتماعی نسبت به یک پدیده حرام، از بین بردن تنگناها در قوانین و حرکت در مسیر بازدارندگی قوانین در این حوزه،‌ اطلاع رسانی و فرهنگ سازی با استفاده از برنامه های تلویزیونی، فعال کردن تشکلهای مردمی و ... می تواند از جمله راهکارهای بازدارنده در بحث قاچاق کالا باشد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به وضعیت قاچاق در استان یزد طی سال گذشته اظهار داشت: در سال گذشته پوشاک، کفش، تجهیزات دریافت از ماهواره، برنج، پارچه، مشروبات الکلی و ... به ترتیب در صدر کالاهای قاچاق کشف شده در استان یزد بوده است.

دشتی میزان جرائم صورت گرفته در سال گذشته برای قاچاقچیان کالا را 22 میلیارد و 700 میلیون تومان اعلام کرد..

وی با اشاره به گسترش قاچاق به سمت قاچاق انسان و اعضای بدن بیان داشت: در استان یزد در زمینه قاچاق اعضای بدن هیچ گزارش رسمی نداریم امام قاچاق انسان همین جابجایی غیرمجاز افاغنه است که آمار آن به طور مرتب از سوی دستگاه قضایی اعلام می شود.

با توجه به آمارهایی که هر روز از سوی مراجع قضایی و انتظامی ارائه می شود، قاچاق در عرصه های مختلف هر روز در حال افزایش است و لازم است راهکارهای اساسی در این زمینه هرچه سریعتر اندیشیده و اجرایی شود.

تاکنون تنها مبارزه در این امر صورت گرفته اما به طور قطع چنانچه مشاهده می شود، مبارزه صرف نمی تواند پاسخگوی حجم عظیم قاچاقی که امروز شاهد آن هستیم، باشد.

فرهنگ سازی برای مردم و مصرف کنندگان کالاهای قاچاق، ایجاد شغل، کاهش قیمت کالاهای مجاز و ... از جمله راهکارهایی است که می تواند در کنار مبارزه با قاچاق کالا و ارز موثر واقع شود.