صادرات خرمای سيستان به نام پاكستان

مهر: خرماي سيستان و بلوچستان طلاي نابي است كه نام و نشاني از خود ندارد و درخشش و سود سرشارش نصيب دلالان پاكستاني مي‌شود. استاني كه از نظر سطح زير كشت خرما رتبه اول و از لحاظ ميزان توليد رتبه دوم كشور را داراست، در اين زمينه از داشتن نام و نشان در اذهان مردم ايران و جهان بي‌بهره است. سيستان و بلوچستان يكي از مناطق مهم و استراتژيك توليد خرماي كشور محسوب مي‌شود اما با وجود داشتن بيشترين سطح زير كشت و دومين توليد‌كننده اين محصول در ايران به علت عدم سرمايه‌گذاري مناسب براي بسته‌بندي و فرآوري با نام ديگر استان‌ها بسته‌بندي و به بازارهاي مصرف داخلي و خارجي صادر مي‌شود. خرما به لحاظ تجاري يكي از اقلام صادراتي مهم كشور به شمار مي‌رود كه به سبب محدوديت مناطق توليد خرما در جهان، امكان رقابت با اين محصول خيلي كمتر از ساير محصولات صادراتي است. وضعيت نامناسب حاكم بر صادرات خرماي توليدي اين استان موجب شده هويت توليد‌كنندگان واقعي اين محصول ناشناخته بماند و ارزش افزوده حاصل از زحمت مردان زحمتكش اين منطقه در جيب ديگران قرار گيرد. براساس مستندات موجود كشت خرما در سيستان و بلوچستان از سابقه دوهزار ساله برخوردار است چنانكه نخستين درختان خرمايي كه در تاريخ بلوچستان از آن نام برده شده، 327 سال قبل از ميلاد مسيح توسط سپاه اسكندر مقدوني به اين منطقه وارد شده است. كارشناسان تاكيد دارند كه نوع خرماي ربي سراوان در استان سيستان و بلوچستان در جهان نظير ندارد. پرورش و توليد خرما در استان با توجه به قابليت رشد و مقاومت آن در برابر كم‌آبي، شوري، گرما و همچنين كشت توأم با مركبات، سبزيجات و ساير محصولات كشاورزي در بين نخلستان‌ها، نقش اساسي را در اقتصاد كشاورزان و ساكنان منطقه برعهده دارد. رييس سازمان جهادكشاورزي سيستان و بلوچستان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: سطح زير كشت خرما در سيستان و بلوچستان 44هزارو190هكتار است كه از اين ميزان 34هزارو803هكتار بارور و 9هزارو378هكتار به صورت نهال است و در حال حاضر غيربارور مي‌باشد. محمد كيخا افزود: اين استان دومين استان خرماخيز كشور است و شهرستان سراوان اولين منطقه توليد انواع و اقسام خرما در سيستان‌و‌بلوچستان است كه خرماي ربي آن در دنيا انحصاري و خرماي مضافتي آن از نظر وزن، كيفيت و مرغوبيت در دنيا بي‌نظير است. وي گفت: بيش از 70رقم خرما در مناطق مختلف اين استان كشت و برداشت مي‌شود كه مهم‌ترين آنها شامل هليله، ربي، مضافتي، نيكديمي، شكري، بيگم، جنگي، كوتومي و دشتاري، مولس، تورگي شكنك، سبزو، ماكيلي، چكردي، راسكويي، پوپو، سنگ شكن، خشكيج، شريفه، چرپان و بارشاهي است. مهم‌ترين خرما ربي و مضافتي است و توليد‌كنندگان اين محصول مي‌گويند وزن خرماي مضافتي شهرستان سراوان دو برابر خرماي توليدي در كشورهاي خرماخيز دنيا همچون عراق است كه يكي از علل پرطرفدار بودن مصرف‌كنندگان آن همين است. يكي از كشاورزان سراواني مي‌گويد: بخشي از خرماي مضافتي اين شهرستان توسط تجار و دلالان خريداري و به سردخانه‌هاي شهرستان بم تحويل شده و پس از بسته‌بندي با مارك‌ها و نام‌هاي غير از سيستان‌ و بلوچستان به خارج صادر مي‌شود. محمد‌رحيم حسين‌بر افزود: در حالي‌كه در اين منطقه مرزي مرغوب‌ترين خرماي دنيا توليد مي‌شود اما همين محصول در اكثر نقاط دنيا با مارك‌هاي گوناگون از جمله مارك پاكستان و شهرستان بم و به قيمت بسيار بالايي به فروش مي‌رسد ولي نخل‌كاران اين منطقه فقيرترين مردم بوده و هميشه به واسطه‌ها، دلالان و تجار پاكستاني و ايراني بدهكار هستند. تعدادي از نخل‌كاران سيستان‌و‌بلوچستان گفتند: تاجران پاكستاني در زمان توليد خرما وارد ايران مي‌شوند و خرما را به صورت فله‌اي در گوني‌هاي 40 تا 50 كيلويي خريداري و به صورت قاچاق از مرز خارج و در كشور خود بسته‌بندي و با مارك كشورشان به ساير نقاط دنيا صادر و از اين بابت هر سال پول كلاني دريافت مي‌كنند. محمد كيخا، رييس سازمان جهاد كشاورزي استان گفت: در حال حاضر 13واحد بسته‌بندي خرما متعلق به بخش خصوصي در استان وجود دارد اما متاسفانه به سبب نداشتن كيفيت مناسب و نبود واحدهاي فرآوري اين نوع محصول در استان، بخشي از خرما با نام استان‌هاي ديگر از طريق استان كرمان به كشورهاي آسياي ميانه صادر مي‌شود. يك كارشناس كشاورزي در زاهدان مي‌گويد: يكي از ظرفيت‌هاي خالي و بزرگ در استان، نبود صنايع تبديلي و تكميلي مناسب است كه از مسايل و مشكلات پيش روي نخل‌كاران سيستان و بلوچستاني است. در استان 44هزار هكتار نخلستان وجود دارد كه در اين نخلستان‌ها 170هزار تن خرما از 70 نوع توليد مي‌شود.