"بانك مركزی تجربه شكست‌خورده را تكرار نكند"

فارس: عضو كميسيون اقتصادي مجلس با بيان اينكه افزايش نرخ ارز رسمي موجب تكرار تجربه شكست خورده نرخ ارز در دوران مرحوم نوربخش شد، سياست‌هاي پولي و بانكي را عامل اصلي وضعيت موجود دانست و گفت:‌ بهتر است بانك مركزي با تدابير منطقي تقاضاي واقعي بازار را پاسخ دهد. غلامرضا مصباحي مقدم درباره وضعيت موجود بازار ارز و ريشه‌يابي مشكلات به وجود آمده در اين بازار اظهار داشت: بانك‌ها و بازار سرمايه بايد جاذبه لازم براي جذب نقدينگي در دست مردم را فراهم كنند چراكه در صورت انجام اين فرآيند ديگر التهابي در بازار ارز و سكه روي نخواهد داد. * اگر شوراي پول و اعتبار به تغييرات رأي مي‌داد، بازار آرام مي‌شد وي با اشاره به سياست‌هاي پولي و بانكي سال 90 افزود:‌ به دليل اينكه در آغاز سال، شوراي پول و اعتبار نرخ‌هايي را براي سود سپرده‌ها در نظر گرفت و نسبت اين نرخ‌ها را در قياس با سال گذشته كاهش داد مردم انگيزه سپرده‌گذاري در بانك‌ها را از دست دادند و به طور كلي جاذبه سپرده‌گذاري در سيستم بانكي كاهش يافت. اين عضو كميسيون اقتصادي مجلس گفت: كاهش نرخ‌ سود سپرده‌هاي بانكي و ساير مواد بسته سياستي - نظارتي اثر خود را در بازار گذاشت و التهاب در بازار سكه و ارز ناشي از اجراي اين سياست‌هاي پولي است. مصباحي‌مقدم درباره تأثير تغيير در بسته پولي و بانكي بر بازار ارز و سكه، بيان كرد:‌ البته شوراي پول و اعتبار زير بار پيشنهاد جديد نرفت ولي اگر قبول مي‌كردند كه تغيير اندكي در بسته انجام دهند آرامشي به بازار پولي برمي‌گشت. به اعتقاد وي، تغييرجزئي در نرخ‌هاي سود سپرده‌هاي بانكي مصوب در بسته بانكي سال جاري نيز مي‌توانست بازار را آرام كند. * تقاضاي كاذب در بازار و سياست تكراري بانك مركزي مصباحي مقدم در ادامه اين سخنان به اجراي سياست افزايش نرخ ارز رسمي با هدف تك‌نرخي كردن ارز در بازار اشاره و تصريح كرد:‌ اين سياست كه بانك مركزي هفته گذشته اجرا كرد در زمان مرحوم نوربخش نيز اتفاق افتاد، در آن مقطع نيز همزمان با افزايش ارز رسمي نرخ ارز آزاد نيز افزايش مي‌يافت و عملاً سياست بي‌تأثير ماند. وي ادامه داد:‌ البته سياست مذكور در زمان آقاي نوربخش درحالي اجرا شد كه ذخاير ارزي وقت چندان قوي نبود اما واكنش بازار دقيقاً مشابه بازار فعلي بود. مصباحي‌مقدم با بيان اينكه در مقطع مرحوم نوربخش نيز مانند دوران فعلي دلالان احساس مي‌كردند كه نرخ ارز گرانتر خواهد شد و اجازه واقعي شدن نرخ‌ها را نمي‌دادند، اضافه كرد:‌ هم‌اكنون نيز تقاضايي كه در بازار وجود دارد و نرخ ارز را افزايش مي‌دهد تقاضاي كاذب است. * وجوه نقدي ارزي، هدف اصلي دلالان بازار اين استاد دانشگاه با تأكيد براينكه تقاضاي موجود در بازار ارز تقاضاي دلالي است، تصريح كرد: اگر بانك مركزي تقاضاي واقعي بازار را از طريق اختصاص ارز تأمين مالي كند اين مسائلي كه هم‌اكنون به‏وجود آمده ديگر روي نمي‌داد. وي گفت: بنده معتقدم كه ذخاير ارزي بانك مركزي ذخاير غني و قوي‌‌‌اي است و فقط براي وجوه نقد ارزي مقداري تأمل وجود دارد كه اين مورد البته به تأييد بانك مركزي هم رسيد. مصباحي‌مقدم با بيان اينكه دلالان بيشتر دنبال وجوه نقد ارزي هستند، تصريح كرد: اين نكته از آنجا حائز اهميت مي‌شود كه اگر توليدكنندگان ارز بخواهند بايد از طريق بانك مركزي و به صورت گشايش LC اقدام كنند. اين عضو كميسيون اقتصادي مجلس در همين ارتباط به طرح اشكالي براي گشايش LC ناشي از تحريم‌ها اشاره و تصريح كرد: البته اين اشكال به معناي عدم انجام اين طرح نيست بلكه با پيچيدگي‌هايي گشايش LC انجام مي‌شود. اين استاد دانشگاه با اشاره به تحريم‌هاي ارزي، گفت: بانك مركزي ايران اين قابليت را داشته و دارد كه تحريم‌هاي دلاري امريكا را دور زند چراكه اين تحريم‌ها مخصوص دلار است. * علاقه‌مندان افزايش نرخ ارز وضعيت بازار را مشاهده كنند مصباحي‌مقدم ادامه داد:‌ اگر با تدابير درست و منطقي تقاضاي واقعي بازار ارز از محل‌هاي ديگري پاسخ داده شود دلالان نمي‌توانند در بازار فعال شوند و بيهوده قيمت‌ها را بالا ببرند. اين عضو كميسيون اقتصادي در همين خصوص گفت:‌ بنده از آنهايي كه فكر مي‌كنند اگر قيمت ارز بالا رود صادرات تقويت خواهد شد، تقاضا مي‌كنم الان نگاهي به بازار داشته باشند و ببينند كه اين امر بيش از آنچه بخواهد در بخش صادرات اثر داشته باشد در افزايش قيمت‌ها اثر داشته و بيش از آنكه بخواهد براي حمايت توليد باشد بر ضد توليد اثر گذاشته است. وي تصريح كرد:‌ به همين دليل تأكيد مي‌شود كه بانك مركزي تقاضاي اساسي بازار كه تقاضاي واردات مواد خام، ماشين‌آلات و كالاهاي ضروري را جوابگو باشد. مصباحي‌مقدم با اشاره به نقش وزارت بازرگاني در مديريت واردات، گفت: همان‏طور كه مقام معظم رهبري تأكيد كرده‌اند بايد واردات كنترل و وزارت بازرگاني مانع از واردات هر كالايي به كشور شود چراكه تحقق اين برنامه تقاضاي بازار را مهار مي‌كند. * توصيه مصباحي‌مقدم به بانك مركزي در خصوص سياست فعلي بازار ارز اين استاد دانشگاه امام صادق عليه السّلام ضمن اينكه مهار تقاضاي ارز در بازار را مهمترين برنامه ممكن براي حل مشكل وضعيت موجود بازار ارز عنوان كرد، افزود: بانك مركزي طي ماه‌هاي اخير ارز زيادي به بازار تزريق كرد و نشان داد كه مي‌تواند تقاضاي بازار را تأمين كند. وي ادامه داد:‌ اما ارز تزريقي بانك مركزي به بازار به جاي اينكه در اختيار متقاضيان قرار گيرد به دست دلالان مي‌رسد و اين گروه نيز دنبال افزايش نرخ ارز هستند تا از سود بادآورده از اين طريق استفاده كنند. اين عضو كميسيون اقتصادي مجلس همچنين در بخش ديگري از اين گفت‌وگو درباره سياست بانك مركزي مبني بر افزايش نرخ ارز رسمي در بازار طي هفته گذشته و نقش اين سياست در افزايش نرخ ارز آزاد، بيان كرد:‌ اين كاري كه بانك مركزي كرد كاري تكراري بود كه قبلاً تجربه شده بود و البته اين تجربه موفقي هم نبود. مصباحي‌مقدم در همين رابطه به بانك مركزي توصيه كرد كه از شيوه مذكور استفاده نكند چراكه ممكن است دچار همان مشكلي شوند كه در دوران مرحوم آقاي نوربخش اتفاق افتاد. * قبول ندارم افزايش نرخ ارز با هدف تأمين كسري دولت باشد خبرنگار فارس گفت: در روزهاي اخير استدلال‌هايي از اين قبيل مطرح مي‌شود كه بانك مركزي و دولت با هدف تأمين كسري بودجه و منابع حاصل از هدفمندي يارانه‌ها سياست‌هاي فعلي در بازار ارز را اجرا مي‌كنند؛ از ديد شما تا چه اندازه اين مسائل صحت دارد؟ اين عضو كميسيون اقتصادي مجلس در پاسخ با تأكيد براينكه اين استدلال مورد قبول نيست، گفت: بانك مركزي سياست مستقلي را براي ارزش پول ملي و تنظيم قيمت ارز دنبال مي‌كند و اين‏طور نيست كه تحت تأثير سياست دولت براي تأمين منابع مالي دولت وارد اين بازار شود. مصباحي‌مقدم با بيان اينكه اجراي اين سياست با هدف كسب سود از سوي دولت و بانك مركزي خلاف قانون است، ادامه داد: هرگز تصور نمي‌شود كه بانك مركزي دنبال افزايش سود از محل افزايش نرخ ارز باشد. وي اضافه كرد:‌ افزايش قيمت ارز به منظور كسب درآمد ممكن است اين فايده را داشته باشد ولي اجراي اين سياست 100 ضرر بدتر از يك فايده دارد كه به خاطر اين ضررها دولت و بانك مركزي در صورت انجام رفتار عقلايي اين كار را نمي‌كنند. * تأثير سخنان رئيس‌كل بانك مركزي بر بازار خبرنگار فارس گفت: بارها مقامات دولتي به خصوص رئيس جمهور و رئيس كل بانك مركزي در سخنان خود تأكيد كرده‌اند كه دولت به هيچ وجه دنبال افزايش نرخ ارز نيست و به صورت جدي در تلاش براي كاهش اين نرخ و حتي تك‌نرخي كردن ارز هستند اما همزمان با بيان اين سخنان بازار ارز آشفته‌تر از گذشته مي‌شود و نرخ دلار در بازار آزاد به شدت بالا مي‌رود اين حركت صعودي نرخ‌ها در بازار دقيقاً عكس برنامه‌هاي دولت است و همين امر موجب تضعيف اعتماد مردم و كارشناسان اقتصادي به برنامه‌هاي اعلام شده از سوي دولت مي‌شود. اين عضو كميسيون اقتصادي مجلس تأكيد كرد: اصولاً رؤساي بانك‌هاي مركزي جهان كمتر مصاحبه مي‌كنند و اين موضوع را خدمت آقاي بهمني نيز گفته بودم و ايشان نيز گفتند: چشم عمل مي‌كنم، اما متأسفانه عمل نكرد. وي افزود: سخنان رئيس كل بانك مركزي اثر منفي روي بازار مي‌گذارد، به همين دليل معتقدم بانك مركزي به جاي اينكه حرف بزند بايد در عمل برنامه‌هاي خود را نشان دهد.