برنامه دولت برای حذف یارانه نقدی پردرآمدها |چه کسانی مشمول حذف یارانه می شوند؟

سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها به استناد جزء۶ تبصره۸ قانون بودجه۱۴۰۳ موظف است با همکاری وزارت «تعاون، کار و رفاه اجتماعی» در مورد افرادی که یارانه آن‌ها حذف شده است و همچنین نسبت به حذف یارانه خانوار‌های غیرمشمول حمایت دولت، تجدیدنظر کند، البته با درنظر گرفتن آیین‌نامه‌ای که با همکاری وزارت «تعاون، کار و رفاه اجتماعی»، «سازمان برنامه و بودجه کشور» و «سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها» بعد از یک ماه از لازم‌الاجراشدن قانون بودجه به‌تصویب هیئت وزیران می‌رسد. به همین منظور از ابتدای سال کارگروه‌های مشترکی بین این سه دستگاه، تشکیل و جلسات مختلفی برگزار شد تا به این جمع‌بندی برسند که در نهایت یارانه چه کسانی باید حذف شود و خانوار‌های غیرمشمول چه کسانی هستند. همان موقع آیین‌نامه این موضوع برای تصویب به هیئت وزیران فرستاده شد که متأسفانه رئیس فقید دولت سیزدهم در راه خدمت به مردم شهید شد و روزگار تیم جدیدی را مسئول مدیریت اجرایی کرد و در نهایت هیئت وزیران آن را مصوب نکرد!

طبق آخرین اخبار و اطلاعات کسب‌شده، شناسایی خانوار‌های پردرآمد در کشور به عهده وزارت «تعاون، کار و رفاه اجتماعی» گذاشته شده است و این وزارتخانه باید این افراد را شناسایی و به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها معرفی و این سازمان اقدام به حذف یارانه آن‌ها کند. تمام دستگاه‌های دولتی ذیل قانون هدفمند‌سازی یارانه‌ها، موظف هستند اطلاعات را به طور کامل در اختیار وزارت «تعاون، کار و رفاه اجتماعی» قرار دهند، اما مسئله جدید در آیین‌نامه یادشده این است که افرادی که شناسایی می‌شوند، قرار نیست دهک‌بندی شوند و اینطور نیست که در کل کشور ملک و دارایی و درآمد افراد را شناسایی کنند و دهک‌بندی شوند، بلکه قرار است گروه‌بندی شکل بگیرد و سه گروه را تعیین کنند. گروه یک همان افراد پردرآمد هستند، اما شاخصی که هیئت دولت مصوب کرده بوده و در آیین‌نامه عنوان کرده، این است: افرادی با داشتن ملک خاص (بالاتر از مبلغ عرف رایج)، افرادی با داشتن خودروی خاص (خودروی لوکس) و افرادی با درآمد خاص (بالاتر از سقف درآمدی تعیین شده) جز گروه اول و پردرآمد قرار می‌گیرند و این گروه از گرفتن یارانه حذف می‌شوند. 

تمامی افرادی که این شروط را ندارند و قبلاً جزو پردرآمد‌ها بودند به جمع یارانه‌بگیران برمی‌گردند و کسانی که یارانه‌گیر بودند و براساس اطلاعاتی که درست نبوده و در جمع یارانه‌گیران قرار داشتند، از این جمع حذف می‌شوند. حال این سؤال مطرح می‌شود که این موارد و افرادی که سفر‌های خارجی دارند و مقیم خارج از کشور هستند، چطور شناسایی می‌شوند؟ باید دید بعد از ابلاغ این آیین‌نامه وزارت «تعاون، کار و رفاه اجتماعی» چه سازوکاری را در پیش خواهد گرفت و چگونه شاخص‌های ذکرشده در آیین‌نامه را احصا می‌کند. 

اما موضوع مهم این است که پایگاه اطلاعاتی مالیاتی کشور باید کامل شود تا براساس آن تمامی درآمد‌ها و مصارف افراد قابل شناسایی باشد. تا الان پایگاه رفاه ایرانیان محل استناد بود که پایگاه دهک‌بندی است و در آن پایگاه برخی دستگاه‌های متولی اطلاعات را ارائه نمی‌دادند یا دیر ارائه می‌دادند و مهم‌ترین شاخص‌ها درآمد و تراکنش مالی بوده و مصارف افراد و مانده منابع پس از کسر مصارف برای خانوار‌ها در نظر گرفته نمی‌شده است. اگر بحث بانک اطلاعات مالیاتی و اجرای مالیات بر درآمد افراد «PIT» به صورت کامل انجام شود، تمامی درآمد‌ها احصا و مصارف مشخص می‌شود و افراد برخوردار و ضعیف شناسایی می‌شوند، اما تا بخواهد پایگاه اطلاعاتی مالیاتی گسترش پیدا کند، آیین‌نامه جدید می‌تواند عادلانه‌تر از دهک‌بندی وزارت رفاه باشد. 

قانونگذار در لایحه بودجه۱۴۰۴ در مورد دهک‌بندی سکوت کرده است. با توجه به بررسی‌های تخصصی و کارشناسی که دستگاه‌های متولی امر پرداخت یارانه انجام داده‌اند، مجلس می‌تواند همین آیین‌نامه را به سال جدید هم تعمیم دهد. به این صورت که سازوکار شناسایی خانوار‌های پردرآمد بر اساس این آیین‌نامه مصوب هیئت وزیران باشد و دیگر مشکلات دهک‌بندی و نبود اطلاعات متقن برای حذف یارانه افراد و دهک‌بندی نادرست و تعمیم دهک‌بندی افراد به تمامی خدمات اجتماعی و حمایتی صورت نپذیرد. حال باید منتظر ماند و دید که آیا این آیین‌نامه به جنجال دهک‌بندی خانوار‌های ایرانی پایان می‌دهد؟

منبع: روزنامه جوان