عقلانیت بنزینی دولت

دولت نشانه‌هایی از یک برنامه عقلانی در موضوع قیمت بنزین از خود نشان داده است. اکنون یک باک بنزین از پول آبی که در رادیاتور ریخته می‌شود، ارزان‌تر است و تقریباً با قیمت تنظیم باد برابر! به‌نظر می‌رسد اظهارات رئیس‌جمهور و معاون‌اول به‌نوعی آماده‌کردن اذهان عمومی برای یک کار بزرگ است. محمدرضا عارف در جلسه معارفه وزیر نفت همین‌گونه سخن گفت: «کدام عقل سلیمی می‌گوید بنزین را با دلار وارد کنیم و ۱۵۰۰ تومان بفروشیم؟ فعلاً کاری نمی‌خواهیم بکنیم. نگویند عارف گفت فردا می‌خواهیم آزادسازی انجام دهیم. داریم  واقعیت‌ها را می‌گوییم».

اول باید با مردم واقعیت‌ها را گفت. مردم متین و پذیرای واقعیت‌ها هستند. کنش‌گری «صبح جمعه باخبر شدم» یک افتضاح تاریخی بود. می‌توان بنزین وارداتی را از بنزین داخلی جدا و با نرخ متفاوت عرضه کرد. برخی گفته‌اند بنزین سوپر وارد کنید و هرچه می‌خرید همان را حساب کنید. حتی می‌توان همین بنزین سهمیه‌ای را با همین قیمت یا اندکی بیشتر یا دوبرابر کردن حفظ کرد و مصرف بیشتر را که بر گردن پولدار‌ها می‌افتد، با قیمت آزاد محاسبه کرد. چرا کسی که آینه بغل ماشینش ۵۰ میلیون تومان قیمت دارد و در کل سال همیشه در جاده و تفریح است، در مجموع سال یک میلیون هم پول بنزین ندهد؟! باید از روش عاقلانه دولت برای آماده‌کردن افکارعمومی حمایت کرد. 

هم شخص رئیس‌جمهور و هم حالا معاون اول او حرف دل خود را درباره نوع مواجهه غلط با قیمت بنزین زده‌اند. اما رئیس‌جمهور در زمان تبلیغات انتخابات مجبور شد حرف خود را پس بگیرد یا تعدیل کند که حرجی بر این کار او نیست. بعد از انتخابات هم یکی‌دوبار آن حرف دل تازه شد. حالا همان احتیاط را هم معاون‌اول دارد و گفته است که «فعلاً نمی‌خواهیم کاری کنیم»، اما این سخن، خود به این معناست که «بعداً شاید چنین کنیم». یکی از جلوه‌های وفاق باید همراهی  در همین جراحی‌های اقتصادی باشد.

رویکرد نیرو‌های انقلاب نیز باید کاملاً حمایتی و همراهی با این اقدامات اقتصادی دولت باشد. نباید در زمان این کار‌های خطیر، رفتاری جناحی داشت و دولت را در این مسیر تنها گذاشت. کاری که اصلاح‌طلبان فراوان کردند و می‌کنند. مثلاً افزایش نرخ بنزین در دولت روحانی را با تیتر «هزینه جراحی» در ۲۸ آبان ۹۸ حمایت کردند، اما در دولت رئیسی همین رویه‌ها را مورد حمله قرار دادند! نه این رفتار‌های اصلاح‌طلبانه نباید الگوی نیرو‌های انقلاب باشد. باید از بن‌دندان باور داشت که دولت نیاز به جراحی در بخش‌هایی از اقتصاد از جمله بخش انرژی دارد. کار زیاد سختی هم نیست. دیگر از جراحی بزرگ دولت شهید رئیسی در حذف ارز رانتی ۴۲۰۰ تومانی بزرگ‌تر نیست. فایده‌اش را مردم و کشور در بلندمدت بردند، هرچند جریان‌های نابالغ دولت را از رفتار‌ها و گفتار‌های زشت و غیرکارشناسی خود بی‌نصیب نگذاشتند.

اکنون دولت چهاردهم نیز در سر دارد که کار بزرگی بکند و سامانی اصولی و مردم‌پذیر و پرفایده به نرخ انرژی بدهد؛ اقدامی که هم مانع قاچاق میلیارد‌ها دلار سوخت می‌شود، هم ناترازی بنزین را حل می‌کند یا دست‌کم ولخرجی مردم در بنزین را کنترل می‌کند، هم میلیارد‌ها دلار هزینه واردات بنزین را کم می‌کند و شاید حتی ما را به دوران صادرات بنزین بازگرداند، هم درآمد دولت را بهبود می‌بخشد؛ و فواید دیگر که تا عملی نشود، ملموس نخواهد شد. 

در حال‌حاضر وضعیت در کشور ما برعکس همه‌جای دنیاست. یعنی به‌جای اینکه پراید ۳۰ میلیون و بنزین با قیمت بالا باشد، پراید ۴۰۰ میلیون و بنزین مفت و مجانی است. معلوم است که بخشی از این گرانی خودرو برای تأمین درآمد دولت است که از بنزین به دست نمی‌آورد. در همه‌جای دنیا خرید یک خودرو که هم ارضای روانی برای صاحب خودرو دارد و هم یک نیاز بشری در این زمانه است با چند ماه یا نهایت یک‌سال پس‌انداز شدنی است، آن‌هم خودرو با کیفیت که در جاده به هر بهانه‌ای معلق نزند. اما در همان کشور‌ها سوخت این‌طور نیست که هر ارابه‌ای را به چرخ‌زدن طولانی در خیابان‌ها به هوس بیندازد. این رویه باید در کشور ما نیز تغییر کند. بهتر است دولت چهاردهم دست‌کم یک اثر خوب دولت سیزدهم در حذف ارز رانتی را این‌بار در حوزه سوخت شبیه‌سازی کند و قطعاً با وفاق و حمایت همراه خواهد بود.

می‌توانیم مشتریان راهبردی انتخاب کنیم

دکتر محمدرضا عارف صبح دیروز در مراسم تکریم و معارفه وزرای نفت با طرح این پرسش که آیا ما در ارائه کالا‌هایی با راندمان پایین و مصرف سوخت بالا به مردم نقشی نداریم، افزود: ناترازی گاز طبیعی و فرآورده‌های نفتی مسئله کشور بوده است که در حال حاضر میزان تولید بنزین ۱۱۰میلیون لیتر و اوج مصرف آن در روز‌های گذشته به ۱۴۰میلیون لیتر رسیده است. 

معاون اول رئیس‌جمهور با تأکید بر ضرورت اجرای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی با راهبرد اصلی مقاوم‌سازی کشور نسبت به حوادث و تکانه‌های خارجی و مشخصاً تحریم‌های ظالمانه غرب و به ویژه امریکا تصریح کرد: راهبرد‌های بسیار خوبی در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نسبت به بخش نفت و گاز دیده شده که در این راستا مقابله با ضربه‌پذیری درآمد‌های حاصل از نفت و گاز اولویت دارد. در سالیان گذشته ناپایداری‌هایی در درآمد‌های نفتی و گازی کشور وجود داشته است و الان کشور در شرایطی است که می‌تواند مشتریان راهبردی انتخاب کند. عارف با اشاره به تجارب خوب سالیان گذشته در ایجاد تنوع در روش‌های فروش نفت تأکید کرد: باید جمع‌بندی از شیوه‌های عمل شده در گذشته داشته باشیم که در این راستا مشارکت بخش خصوصی در فروش نفت اهمیت اساسی دارد. 

وی با تأکید بر اینکه باید در تنوع روش‌های فروش نفت، نگاه و رویکرد به سمت بخش خصوصی برود، تصریح کرد: تا جایی که سیاست‌های اصل ۴۴ اجازه می‌دهد باید بخش خصوصی مشارکت داشته باشد، اما در سالیان گذشته انحصارطلبی و نگاه دولتی در بین مدیران با توجیه اصل ۴۴ بود، اما از زمان تأیید این سیاست‌ها توسط مقام معظم رهبری و تصویب قانونی، مسیر برای مشارکت بخش خصوصی باز شده است و مادون بخش‌های حاکمیتی منعی برای مشارکت بخش خصوصی نیست. 

دکتر عارف با اشاره به اهمیت افزایش صادرات نفت و گاز و همچنین فرآورده‌های نفتی و میعانات گازی ادامه داد: سوآپ گاز در سالیان گذشته راهبرد کشور شده است که به قرار گرفتن جمهوری اسلامی ایران به عنوان هاب انرژی منطقه می‌تواند کمک نماید و در کنار آن صادرات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی مزیت دیگری است که در توسعه، رفع نیاز‌ها و اشتغالزایی نقش مهمی دارد. 

در حوزه هک سامانه سوخت غفلت شد

دکتر عارف با اشاره به حملات سایبری به جایگاه‌های سوخت کشور تأکید کرد: در دو سال متوالی سیستم توزیع بنزین دچار حملات سایبری شد که حمله سال دوم مشابه سال اول بود که در این زمینه غفلت جدی شده است و باید دید که چه کسی پاسخگوی رخ دادن چنین حملاتی است و با توجه به ظرفیت‌های بالای کشور و همکاری و تعامل با بخش‌های ذی‌ربط، جلوگیری از چنین حملاتی در آینده حل شدنی است. وی با اشاره به اهمیت افزایش تولید نفت خام ادامه داد: در شورای اقتصاد مجوز ۴۰۰ هزار بشکه در روز تا پایان سال مطرح شد که البته می‌توان به هدف ۵۰۰ هزار بشکه‌ای در روز نیز رسید و باید در پایان برنامه هفتم توسعه به تولید ۴میلیون و ۵۸۰هزار بشکه‌ای در روز برسیم که با برنامه‌ریزی و اتخاذ اقدامات مناسب این میزان تولید می‌تواند به ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه نیز برسد. 

عارف عبور از خام‌فروشی، توسعه زنجیره پایین‌دستی نفت و گاز و پتروشیمی، ارتقای جایگاه پیمانکاران و سازنده‌های ایرانی به ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان، خنثی‌سازی کامل تحریم‌های بین‌المللی با استمرار وضعیت فروش نفت و درآمد پایدار نفتی، هوشمند‌سازی شبکه توزیع گاز به ویژه با اولویت مشترکان پرمصرف و ایجاد مشوق‌ها برای تولید فرآورده‌های میانی و خوراک‌های پتروشیمی و تأمین سوخت پایدار مصارف صنعتی و کشاورزی را از دیگر خواسته‌های دولت چهاردهم از وزارت نفت برشمرد. 

دیپلماسی انرژی با اولویت کشور‌های منطقه

معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به اهمیت تقویت دیپلماسی انرژی به ویژه با توجه به موقعیت جغرافیایی و سیاسی کشور گفت: مطمئناً دیپلماسی انرژی از اولویت‌های کشور است که باید در چارچوب اجرای تفاهمنامه‌ها و قرارداد‌ها به ویژه با اولویت کشور‌های همسایه و منطقه پیگیری شود. وی اصلاح ساختار شرکت‌های تابعه وزارت نفت را یکی دیگر از نیاز‌های جدی این وزارتخانه دانست و گفت: نگاه انحصارطلبی دولت در همه بخش‌ها باید اصلاح شود تا منافع دولت و حاکمیت تأمین شود.

منبع: روزنامه جوان