کاهش قدرت خرید مسکن مردم | وام 2 میلیاردی برای خرید خانه یا اجاره؟

به تازگی گزارشی توسط مرکز آمار ایران از بازار مسکن تهران منتشر شده که طبق آن، متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در شهریور ماه امسال، حدوداً ۸۱ میلیون تومان عنوان شده است که طبق آخرین آمار بانک مرکزی ایران قیمت هر مترمربع مسکن در مهر ماه ۱۴۰۲ نیز ۷۶ میلیون و ۶۰ هزار تومان عنوان شده است. در راستای اجرای قانون «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت»، بانک مسکن نیز اعلام کرد که سقف تسهیلات خرید و تعمیر مسکن از محل اوراق ممتاز به‌ازای حداکثر ۴ فرزند زیر ۲۰ سال را افزایش داده است.

سقف تسهیلات قابل استفاده زوجین در شهر تهران از محل اوراق ممتاز برای خرید مسکن یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان و جعاله مسکن ۳۲۰ میلیون تومان است که جمعاً یک میلیارد و ۹۲۰ میلیون تومان می‌شود که باید بررسی با این مبلغ یک خانواده ۶ نفری چه متراژی می‌تواند خریداری کند.

این در حالی است که بر اساس ضوابط و دستورالعمل‌های شهرداری تهران، سرانه سکونت به ازای هر نفر ۱۷.۵ متر مربع است که بر اساس این فرضیه یعنی یک خانواده ۶ نفر حداقل باید در یک خانه ۱۰۵ متری زندگی کند که اگر این متراژ را در عدد ۷۶ میلیون تومان بانک مرکزی ضرب کنیم، برای خرید خانه مسکونی در تهران با حداقل متراژ، باید مبلغی معادل هفت میلیارد و ۹۸۰ میلیون تومان هزینه کرد و ماهی ۳۵ میلیون تومان نیز قسط داد.

این روزها نظرات متعددی برای رونق بازار مسکن و افزایش قدرت خرید مردم از طریق مجلس، دولت یا بخش خصوصی مطرح می‌شود که به نظر می‌رسد همگی آن‌ها، راه‌حل‌های موقت و مقطعی باشند که معضلات مسکن باید ریشه‌ای حل شود.

یکی از مباحثی که این روزها بسیار سر زبان‌ها افتاده، ساخت خانه‌های ۲۵ متری است که مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران می‌گوید: هیچ برنامه‌ای برای ساخت‌وساز مسکن با متراژ ۲۵ متر مربعی نداریم. حال می‌خواهیم بدانیم در شرایط فعلی، به فرض ساخته شدن خانه‌های ۲۵ متر مربعی، چه مبلغی برای خرید آن‌ها باید پرداخت؟

با یک حساب سرانگشتی متوجه خواهیم شد برای خرید حداقل متراژ ۲۵ متری که این روزها از طرف مدیرعامل اتحادیه تعاون‌های عمرانی تهران مطرح شده و تمامی سازمان‌های دولتی آن را تکذیب کرده‌اند؛ بر اساس قیمت اعلامی بانک مرکزی، باید یک میلیارد و نهصد میلیون تومان پرداخت کرد.

این در حالی است که خشایار باقرپور طراح مسکن اقتصادی مدعی شده، خانه‌های ۲۵ متری را تماماً مبله و با قیمت یک میلیارد تومان تحویل خواهد داد. حال این سوال در ذهن اکثر افراد جامعه ایجاد خواهد شد که چرا دولت با توجه به آمار بالای تورم مسکن، افزایش قیمت‌ها و کم شدن قدرت خرید مردم با این طرح که می‌تواند نیاز بخشی از مردم را تأمین کند و تأثیر بسزایی در رونق ازدواج جوانان داشته باشد، مخالف است و از طرفی این طرح برای خانواده‌هایی با جمعیت دو نفر و در جهت تسهیل ازدواج جوانان مطرح شده که پس از ازدواج، زوجین بتوانند زندگی خود را در آن آغاز کنند.

با وام ۲ میلیارد تومانی حتی نمی‌توان خانه ۲۵ متری خرید

لازم به ذکر است که برخی تمهیدات همچون تخصیص وام ۲ میلیاردی این روزها توجه بسیاری را به خود جلب کرده است، بسیاری از منتقدان می‌گویند برای دریافت این وام ابتدا باید ۳۴۸۰ برگه اوراق حق تقدم مسکن خریداری کرد که با نرخ امروز (حدود ۱۰۲ هزار تومان) متقاضیان واجد شرایط که دارای ۴ فرزند زیر ۲۰ سال هستند، حدود مبلغی معادل ۳۹۱ میلیون تومان می‌شود.

پس از ۱۰ ماه، آمارهای تحولات بازار مسکن که برای ۱۰ ماه انتشار آن متوقف شده بود، دوباره به روز شده است. بر اساس داده‌های جدید، رشد نقطه‌ای قیمت مسکن از مهر سال گذشته وارد یک روند صعودی شد تا جایی که در اردیبهشت ۱۴۰۲ به بالاترین سطح ۳۰ ماهه خود رسید. البته این روند صعودی دوام نداشت و از خرداد ماه رشد نقطه به نقطه قیمت مسکن در پایتخت کاهش یافت و کاهشی که می‌توان گفت در مهر ۱۴۰۲ از سرعت آن کاسته شده است.

بررسی تعداد معاملات مسکن در پایتخت نیز نشان می‌دهد که در یک سال گذشته، تنها در مرداد ۱۴۰۲ رشد نقطه‌ای معاملات مسکن تهران به بالای ۱۵ درصد رسیده است. به بیان دیگر، به نظر می‌رسد افزایش قیمت مسکن در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ و دو ماه ابتدایی ۱۴۰۲ بازار مسکن را وارد رکود کرده است. گزارش تحولات بازار مسکن که انتشار آن توسط بانک مرکزی از آذر ۱۴۰۱ متوقف شده بود، دوباره منتشر شده و آمارهای قیمت و تعداد معاملات مسکن تهران را به روز کرده است.

قدرت خرید مسکن مردم افزایش نخواهد یافت

فرهاد بیضایی کارشناس مسکن در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه وام یک میلیارد و ۹۲۰ میلیون تومانی قدرت خرید مسکن مردم جامعه را افزایش نمی‌دهد، گفت: برای دریافت این وام شرایط سختی در نظر گرفته شده و بیشتر جنبه فعالیت‌های رسانه‌ای برای سیاست‌های دولت در راستای اجرای طرح جوان‌سازی جمعیت است و هر خانواری که ۴ فرزند به بالا داشته باشد می‌توانند از این وام استفاده کنند.

این کارشناس مسکن در ادامه تاکید کرد: شرایط اعطای چنین تسهیلاتی محدود است و تعداد مخاطبی که طرفدار چنین اقساطی هستند اندک هستند و قطعاً تأثیر بسزایی در بازار مسکن نخواهد داشت. در حوزه تسهیلات خرید با توجه به بالا بودن نرخ اقساط و سود تسهیلاتی که خریداری در نظر گرفته شده است موجب می‌شود تا افراد جامعه از این نوع وام استقبال نکنند در نتیجه قدرت خرید مسکن مردم تغییری نخواهد کرد.

مهر