با ارزهای آزاد شده چه باید کرد؟

پول‌های آزاد شده از مسیر کره و در آینده عراق که حدود 10 میلیارد دلار خواهد بود، به زودی در چرخه استفاده قرار خواهد گرفت. چه طبق اخبار آمریکایی از این پول صرفا در مسیر غذا و دارو استفاده شود و چه در مسیرهای خواست ایران، باید پذیرفت که این مبالغ، فشار ارزی به کشور را به شدت کاهش خواهد داد.

چراکه واردات سالانه 8 میلیارد دلاری در عرصه غذا و یک میلیارد دلاری در عرصه دارو با همین مبالغ تامین شده و دلار نفتی ما، خرج مصارف دیگر کشور خواهد شد. یعنی پولی که قبلا برای واردات غذا خرج می‌شده، حالا آزاد خواهد شد. به ویژه آن که سیاست ارز تثبیتی در 28هزارو500 باعث شده بود تا فشار به منابع ارزی بانک مرکزی بیاید و قریب الوقوع بود که بازهم پرش ارزی در بازار آزاد اتفاق بیفتد. ازاین رو اصل آزادسازی این منابع به کل کشور کمک خواهد کرد و مدیریت منابع ارزی را تسهیل خواهد ساخت.

اما مهم مصارف این پول است. درست است که این مبالغ به شدت در حوزه‌ کنترل تورم مواد غذایی موثر خواهد بود و بخشی از آن هم باید برای کمک به قشرهای ضعیف خرج شود. و درست است که دولت روحانی این مبالغ را در حساب خود خرج کرده و پول در واقع متعلق به بانک مرکزی است و نه دولت؛ اما در عین حال باید دقت داشت که اصل پول مربوط به حوزه توسعه است یعنی باید به پروژه‌های توسعه‌ای کشور داده شود. پروژه‌هایی که هرکدام بتوانند چند مشکل را با هم حل کنند. توجه کنید که ما درباره پول‌های فروش نفت در یک سال اخیر سخن می‌گوییم که حالا با آزادسازی پول کره و قطر، فشار از روی آن ها برداشته شود و دیگر برای نیازهای روزمره خرج نمی‌شود.

با همین نگاه در ادامه برخی پیشنهادها را ارائه می‌دهیم که دارای ویژگی حل چند مشکل به صورت همزمان باشند:

1️- تبدیل نیروگاه‌های گازی به سیکل ترکیبی که هم در مصرف گاز صرفه جویی بالایی ایجاد می کند و هم موضوع ناترازی برق را تاحد درخور توجهی حل خواهد کرد. یعنی برای گاز در زمستان صرفه‌جویی می‌کند و برای برق در تابستان تولید را افزایش می‌دهد.

2-گسترش سریع خط ریلی در مسیر شرقیِ شمال به جنوب که هم روسیه را به ایران وابسته می‌سازد و هم می‌تواند در امتیازگیری همزمان از چین و هند موثر واقع شود. به این علت که روسیه از شرق به چین محدود شده و از غرب به ناتو و تنها راه خروجش در وضعیت کنونی، جنوب است. با افتتاح این مسیر و آوردن بار غلات روی آن، می‌توان انتظار داشت که روسیه تاحد درخورتوجهی به ایران نیازمند شود. با همین کار می‌توان امتیازاتی از طرف چین (به عنوان رقیب روسیه در برخی موضوعات) و چین (به عنوان هم‌پیمان اقتصادی روسیه در برخی موضوعات) دریافت کرد.

3- تزریق گاز به میادین نفتی که اگر انجام نشود ممکن است در چند سال آینده به یک معضل بزرگ در عرصه استخراج و در نتیجه فروش نفت کشور تبدیل شود. امری که نیازمند توجه جدی به این پروژه ملی و گسترده است.

4- ایجاد یک بافت جدید شهری چسبیده به تهران که هم فشار مسکن در تهران را کاهش دهد، هم فضایی نوین برای امیدآفرینی باشد. یعنی فضایی که با دانش و ابزارهای روز شهرسازی ساخته شود و در آن عموما بخش خصوصی سازنده باشد و بخش حاکمیتی، زیرساخت‌های لازم را مهیا سازد. این فضا می‌تواند بار قیمتی در بخش متوسط شهر تهران را کاهش دهد و اثر خود را در عرصه ملی نیز بگذارد.

5-گسترش صنایع دانش‌بنیان براساس یک طرح توسعه و مزیت‌های ایران در فرایند یک خط مشخص تولیدی و نه شکلی از دانش‌بنیان‌ها که به صورت منفرد و جزیره‌ای فعالیت کرده اند و در بخش‌های مختلف نیازمند خارج هستند و تحریم‌پذیری شدیدی هم دارند.

هر کدام از این موارد می‌تواند دستمایه‌ افزایش جدی در عرصه تولید ناخالص ملی باشد. از این رو انتظار از دولت محترم این است که مبالغ به دست آمده را برای توسعه کشور و نه گذران روزمره آن خرج کند. تجربه سال‌های 85 تا 89 و نابودی ذخایر بزرگ ارزی آن زمان، پیش‌روی ماست. همچنین باید دانست و فهم کرد که مسیر تا بدین جا آمده دارای انواع عبرت‌ها در عرصه سیاست خارجی و پیگیری منافع ملی برای همه طرف‌های سیاسی بوده که ان شاءا... استفاده خواهد شد تا اشتباهات گذشته تکرار نشود.

خراسان