جزئیات واردات برنج در ۱۲ سال گذشته/ چرا قیمت برنج ایرانی به 150 هزار تومان رسید؟

مسیح کشاورز دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم درباره نیاز واقعی به واردات برنج و کسری تولید در کشور اظهار داشت: میانگین واردات سالانه برنج در دوازده سال گذشته یک‌میلیون و 350هزار تن بوده است.

وی افزود: میزان واردات برنج در سال گذشته یک‌میلیون و 783هزار تن بوده که عمده آن نیز از کشورهای هند و پاکستان به کشور وارد شده است؛ این رقم در سال 1400 نیز یک‌میلیون و 473هزار تن بوده است.

حتی یک کیلوگرم برنج سنواتی در 12 سال اخیر نداشته‌ایم

دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران ادامه داد: برنجی که به کشور وارد می‌شود بر اساس کسری تولید است و در صورتی که واردات مازاد یا تولید مکفی داشته باشیم، هرساله باید عددی معادل 16.2 میلیون تن باشد، در حالی که طی این سال‌ها حتی یک کیلوگرم برنج سنواتی در انبار‌ها باقی نمانده است.

وی تصریح کرد: میانگین نیاز کشور به برنج وارداتی سالانه حدود 1.4 میلیون تن است و اگر در یک سال واردات کمتر یا بیشتر بوده، سال بعد مازاد یا کسری واردات جبران شده است و این اتفاق ریشه در استراتژی بازار بخش خصوصی کشور دارد که باهوش عمل می‌کند و سرمایه خود را در خطر نمی‌اندازد.

دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران اظهار داشت: برنج کالایی نیست که بتوان با شرایط اقتصادی کنونی و نرخ ارز آزاد به صورت قاچاق و از مبادی غیررسمی وارد کرد و وقتی صحبت از وجود فساد و رانت در این حوزه می‌شود، سازمان‌ها و نهادهای متعددی چون وزارتخانه‌های کشاورزی، صمت، اقتصاد و بهداشت مخاطب این اتهام قرار می‌گیرند.

وی اظهار داشت وقوع چالش میان تولید و واردات برنج بیش از یک دهه می‌گذرد و با روش آزمون و خطا با این موضوع برخورد می‌شود در حالی که اطلاعات دقیقی در این باره موجود است.

کشاورز گفت: اینکه بگویم واردات یک میلیون و 779 هزار تن برنج در سال 1401 را عامل انباشت و فروخته نشدن بخشی از برنج شهرهای شمالی کشور است طرح این موضوع به رفع مشکلات کشاورزان کمکی نمی کند اما برای رفع این مشکل خرید توافقی برنج کشاورزان در کشور با همکاری دولت و این انجمن آغاز شده است.

وی یادآور کرد: در استان‌های گیلان و مازندران به منظور رفع مشکل برنج‌های باقیمانده در دست کشاورزان قبل از ورود دولت، بخش خصوصی خرید برنج را شروع کرد که همچنان ادامه دارد و شاهد هستیم با منطقی شدن قیمت، برنج ایرانی به سفره مردم بازگشته است.

وی ادامه داد: در سال 1399 با اعمال محدودیت پیش روی واردات مجموعا 857 هزار تن برنج وارد کشور شد و سال بعد از آن یعنی در سال 1400 مجموع واردات برنج کشور به عدد یک میلیون و 473 هزار تن رسید که با در نظر گرفتن میانگین 1.35 میلیون تن نیاز به واردات کشور، با حدود 370 هزار تن کسری روبرو شدیم.

 وی اظهار داشت: در سال 1400 بازرگانی دولتی در مقطع ممنوعیت فصلی واردات و مقاطعی بعد از آن، از محل ذخیره احتیاطی کسری برنج مورد نیاز کشور را تأمین کرد، که حدود 400 هزار تن برنج وارد شده در سال 1401 برای جایگزینی ذخیره احتیاطی مصرف شده کشور انجام شده است و در واقع افزایش نسبی واردات در سال 1401 با هدف جبران خلاء‌های پیش آمده بوده و هیچگونه واردات مازادی انجام نشده است.

وی با یادآوری شرایط بازار گفت: ممنوعیت واردات برنج در سال 1400 منجر به جهش قیمت برنج ایرانی منتهی شد و به دنبال ممنوعیت واردات تقاضا به طرف برنج داخلی هدایت و افزایش قیمت کلید خورد و این روند به اوج رسید و برنج ایرانی قیمت 150 هزار تومان برای هر کیلوگرم را تجربه کرد.

دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران ادامه داد: در سال 1401 روند واردات به مسیر عادی برگشته بود، اما برخی فعالان بازار برنج ایرانی بالاخص واسطه‌ها و دلال‌ها به طمع تکرار تجربه سال 1400 و تحصیل سود بالا از عرضه برنج به بازار خودداری کردند.

وی با اشاره به اینکه از یک طرف قیمت بالا تقاضا را کاهش داده بود و از طرفی با واردات برنج خلاء پیش آمده رفع شده بود، تصریح کرد: واردات عامل انباشت برنج شهرهای شمالی نبود، بلکه طمع تحصیل سود بیشتر موجب بروز این شرایط شده است.

دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران متذکر شد: موضع‌گیری به‌نفع تولید یا واردات بدون استناد به واقعیت‌ها و مستندات موجب بر هم خوردن تعادل بازار و متضرر شدن مصرف‌کننده می‌شود و از کمیسیون‌های تخصصی مجلس توقع می‌رود به این موضوع توجه داشته باشند.

تسنیم