توان خرید خودرو در خانوارهای ایرانی | کدام دهک ها دستشان به خودرو نمی رسد؟

وزارت صنعت، معدن و تجارت پیش‌بینی خود در رابطه با سهم دهک‌های جامعه از بازار خودرو (براساس محاسبه ریالی بازه‌های قیمتی) را اعلام کرد. طبق گزارشی که این وزارتخانه در قالب طرح تحول صنعت خودرو آورده، برای هر یک از ده دهک جامعه یک بازه قیمتی با کف ۱۲۰میلیون تومان تا بالای یک‌میلیارد و ۴۵۰میلیون تومان تعریف شده است. وزارت صمت در این گزارش، سه پیش‌بینی تقاضا شامل «بدبینانه»، «محتمل» و «خوشبینانه» را برای دهک‌های اول تا دهم در نظر گرفته و برای هر یک نیز حد پایین و بالای قیمت ریالی خودروها را لحاظ کرده است. طبق گزارش منتشره، دهک دوم جامعه دارای بیشترین سهم محتمل در بازار خودرو کشور است و کمترین سهم نیز به دهک نهم اختصاص دارد.

آن‌طور که در گزارش وزارت صمت آمده، برای دهک نخست حد ریالی بین ۱۲۰ تا ۱۷۵میلیون تومان در نظر گرفته شده است. این در شرایطی است که در حال حاضر اکثر قریب به اتفاق خودروهای داخلی قیمتی بیشتر از ۱۷۵میلیون تومان دارند و کف قیمت خودروهای صفر در بازار آزاد نیز بیش از ۳۰۰میلیون تومان است. بنابراین با توجه به بازه قیمتی درنظرگرفته‌شده برای دهک نخست، اعضای این دهک به عنوان ضعیف‌ترین قشر جامعه از نظر درآمد، دستشان به خودروی نو نمی‌رسد و ناچارند به سراغ دست‌دوم‌ها بروند. این موضوع البته مطلق نیست، اما رشد قیمت خودرو گویای این واقعیت است که اکثریت اعضای دهک نخست توان خرید خودروی نو چه از بازار و چه از کارخانه را ندارند.

به هر حال در حالت بدبینانه، تقاضا برای این دهک در بازار خودرو حدود ۲۴۵هزار دستگاه در سال است و در حالت خوشبینانه نیز حدودا ۳۵۴هزار دستگاه. در حالت محتمل و میانه اما سهمی حدودا ۲۸۷هزار دستگاهی برای دهک یکم در بازار خودرو برآورد شده است. برای دهک دوم نیز حد ریالی بین ۱۷۵ تا ۲۰۹میلیون تومانی در نظر گرفته شده است. اعضای این گروه با توجه به کف قیمت، می‌توانند نسبت به خرید خودرو از کارخانه اقدام کنند، هرچند انتخاب محدودی خواهند داشت. برای خرید خودروی نو از بازار آزاد اما کار سختی پیش روی اعضای دهک دوم است، چه آنکه فاصله‌ای بیش از ۱۰۰میلیون تومانی بین سقف توان مالی آنها تا کف قیمت در بازار وجود دارد.

 در حالت بدبینانه، پیش‌بینی تقاضا برای این دهک در بازار خودرو حدود ۴۱۷هزار دستگاه در سال است و در حالت خوشبینانه نیز حدودا ۶۰۲هزار دستگاه. در حالت محتمل و میانه سهمی حدودا ۴۸۸هزار دستگاهی برای دهک دوم در بازار خودرو برآورد شده است. بنابراین دهک دوم دارای بیشترین تقاضای محتمل در بازار خودروی کشور است. اما برای دهک سوم نیز حد ریالی ۲۰۹ تا ۲۶۰میلیون تومان در نظر گرفته شده که هرچند قدرت انتخاب خرید از کارخانه را بالا می‌برد، اما خرید در بازار آزاد برای این دهک نیز دشوار است. در حالت بدبینانه، تقاضای این دهک در بازار خودرو حدود ۲۹۳هزار دستگاه در سال است و در حالت خوشبینانه نیز حدودا ۴۲۳هزار دستگاه. در حالت محتمل و میانه اما سهمی حدودا ۳۴۲هزار دستگاهی برای تقاضای دهک سوم در بازار خودرو برآورد شده است.

طبق گزارش منتشره، وزارت صمت برای دهک چهارم نیز حد ریالی ۲۶۰ تا ۳۱۵میلیون تومان را در نظر گرفته است. این دهک می‌تواند انتخاب‌های بیشتری از سبد فروش خودروسازان (با قیمت کارخانه) داشته باشد، اما برای خرید از بازار همچنان مانند دهک‌های قبلی با محدودیت‌هایی مواجه است. در حالت بدبینانه، تقاضای این دهک در بازار خودرو حدود ۱۹۷هزار دستگاه در سال است و در حالت خوشبینانه نیز حدودا ۲۸۴هزار دستگاه. در حالت محتمل و میانه اما سهمی حدودا ۲۳۰هزار دستگاهی برای تقاضای دهک چهارم در بازار خودرو برآورد شده است.

برای دهک پنجم حد ریالی ۳۱۵ تا ۴۹۵میلیون تومان در نظر گرفته شده است، با این حساب اعضای این دهک توان خرید خودروی صفر در بازار را دارند و می‌توانند محصولات مدل بالاتری را نیز در قالب خودروی دست‌دوم خریداری کنند. در حالت بدبینانه، تقاضای این دهک در بازار خودرو حدود ۴۷هزار دستگاه در سال است و در حالت خوشبینانه نیز حدودا ۶۸هزار دستگاه. در حالت محتمل و میانه سهمی حدودا ۵۵هزار دستگاهی برای تقاضای دهک پنجم در بازار خودرو برآورد شده است.

صمتی‌ها برای دهک ششم نیز حد ریالی ۴۹۵ تا ۷۹۹میلیون تومانی را لحاظ کرده‌اند. این محدوده قیمتی به اعضای دهک موردنظر اجازه می‌دهد خودروهای با‌کیفیت‌تر و مجهزتری در مقایسه با دهک‌های قبلی خریداری کنند. در حالت بدبینانه، تقاضای این دهک در بازار خودرو حدود ۹۶هزار دستگاه در سال است و در حالت خوشبینانه نیز حدودا ۱۳۹هزار دستگاه. در حالت محتمل و میانه تقاضایی حدودا ۱۱۳هزار دستگاهی برای دهک ششم در بازار خودرو برآورد شده است.

برای دهک هفتم نیز حد ریالی ۷۹۹ تا ۹۴۱میلیون تومان در نظر گرفته شده است. با توجه به این بازه قیمتی، اعضای دهک هفتم می‌توانند علاوه بر خرید خودروهای داخلی از کارخانه و بازار، نیم‌نگاهی به خودروهای خارجی کارکرده نیز داشته باشند. البته با توجه به قیمت نجومی خودروهای وارداتی، دهک هفتم گزینه‌های محدودی در این بازار خواهد داشت و باید به سراغ خودروهای با عمر طولانی برود. به هر حال در حالت بدبینانه، تقاضای این دهک در بازار خودرو حدود ۲۱هزار دستگاه در سال است و در حالت خوشبینانه حدودا ۳۱هزار دستگاه. در حالت محتمل و میانه نیز تقاضایی حدودا ۲۵هزار دستگاهی برای دهک هفتم در بازار خودرو برآورد شده است.

برای دهک هشتم نیز صمتی‌ها حد ریالی ۹۴۱میلیون تومان تا یک‌میلیارد و ۹۵میلیون تومان را در نظر گرفته‌اند. در حالت بدبینانه، تقاضای این دهک در بازار خودرو حدود ۱۸هزار دستگاه در سال است و در حالت خوشبینانه حدودا ۲۶هزار دستگاه. در حالت محتمل و میانه تقاضایی حدودا ۲۱هزار دستگاهی برای دهک هشتم در بازار خودرو برآورد شده است. اعضای دهک هشتم توانایی بیشتری برای خرید خودروهای کارکرده خارجی دارند، اما آنها نیز با سبد محدودی از این خودروها مواجه هستند.

این در حالی است که دهک نهم دستش برای خرید خودروهای نسبتا کم‌کارکرد خارجی بازتر است. برای این دهک حد ریالی یک‌میلیارد و ۹۵میلیون تومان تا یک‌میلیارد و ۴۵۰میلیون تومان لحاظ شده است. در حالت بدبینانه، تقاضای این دهک در بازار خودرو حدود شش‌هزار دستگاه در سال است و در حالت خوشبینانه حدودا هشت‌هزار دستگاه. در حالت محتمل و میانه نیز تقاضایی حدودا شش‌هزار و ۵۰۰ دستگاهی برای دهک نهم در بازار خودرو برآورد شده است.

در نهایت برای دهک دهم نیز حد ریالی یک‌میلیارد و ۴۵۰میلیون تومان به بالا در نظر گرفته شده است، بنابراین بیشتر اعضای این دهک توان مالی لازم برای خرید هر خودرویی در بازار کشور دارند. این دهک به احتمال فراوان بیشتر مشتری خودروهای وارداتی یا نهایتا مونتاژی است. در حالت بدبینانه، تقاضای این دهک در بازار خودرو حدود ۱۳هزار دستگاه در سال است و در حالت خوشبینانه کمتر از ۱۹هزار دستگاه. در حالت محتمل و میانه تقاضایی بیش از ۱۵هزار دستگاهی برای دهک دهم در بازار خودرو برآورد شده است.

دنیای اقتصاد