تداوم رانت‌پاشی در سامانه یکپارچه | خرید کدام خودرو سود بیشتری دارد؟

دومین طرح فروش خودرو در سامانه یکپارچه از ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ آغاز شد و تا ۲۹ اردیبهشت ادامه دارد. در این طرح ۲۱ خودرو برای فروش عرضه شده‌اند که هنوز چهار خودرو قیمت نهایی ندارند. گرچه خودروسازان اعلام کرده‌اند که قصد دارند به قیمت روز با مشتریان خود تسویه حساب کنند؛ اما با محاسبه قیمت روز این محصولات می‌توان دریافت که از لحاظ سرمایه‌گذاری ثبت‌نام‌کنندگان در این طرح بین ۱۱۵ میلیون تا ۶۹۰ میلیون سود کسب خواهند کرد.

گرچه فونیکس تیگو 8 پرومکس با ثبت اختلاف قیمت 690 میلیون تومان بین بازار و کارخانه، از لحاظ ارزش ریالی سودده‌ترین محصول عرضه‌شده در این طرح است، اما با محاسبات درصدی، این ساینا S است که با اختلاف 53 واحد درصدی، بیشترین سود را نصیب مشتریان می‌کند.

همان‌طور که در جدول زیر هم مشخص است، هنوز سه محصول از خودروهای عرضه‌شده سایپا، یعنی کوییک GX، ساینا GX و  شاهین اتومات قیمت قطعی در کارخانه ندارند؛ علاوه بر این سه مدل، ساینا S اتومات نیز هنوز در بازار کشف قیمت نشده است. از این رو خودروهای مورد اشاره در محاسبات این گزارش جای نمی‌گیرند.

در این بین اختلاف قیمت کارخانه تا بازار کوییک پلاس اتومات 128 میلیون، کوییک R مدل GX حدود 116 میلیون و شاهین، 183 میلیون تومان است.

ساینا S و تیگو 8 پرو؛ جذاب‌ترین خودروهای سامانه یکپارچه

سایپا اطلس که نمونه فیس‌لیفت کوییک شناخته می‌شود، هنوز نه در کارخانه عرضه‌ای داشته و نه به بازار خودرو رسیده که کشف قیمت شود. در این بین ساینا S با ثبت اختلاف قیمت 129 میلیون تومانی، پس از شاهین، دومین خودروی سایپا با بیشترین اختلاف کارخانه و بازار شناخته می‌شود. این محصول با ثبت اختلاف 53.4 درصدی بین تمام خودروهای عرضه‌شده در دومین طرح فروش سامانه یکپارچه بیشترین اختلاف درصدی را به خود اختصاص داده است.

مدیران خودرو یکی از مونتاژکاران اصلی است در دومین طرح فروش سامانه یکپارچه خودرو حضوری فعال دارد. این خودروساز در این نوبت شش محصول خود را عرضه کرده است. در این بین فونیکس تیگو ۸ پرومکس، با ثبت اختلاف ۶۹۰ میلیون تومانی بیشترین سود ریالی را نصیب ثبت‌نام‌کنندگان در این طرح می‌کند.

در بین دیگر محصولات، آریزو 6 پرو  312 میلیون، X55 پرو 243 میلیون، X22 پرو اتوماتیک 234 میلیون و X22 پرو دنده‌ای 285 میلیون تومان اختلاف قیمت را از کارخانه تا بازار ثبت کرده‌اند.

آریزو ۵ توربو، سدان سایز متوسط مدیران خودرو نیز در بازار تا یک میلیارد و ۳۱۲ میلیارد تومان پیش رفته است، فعلاً در کارخانه یک میلیارد و ۵۵ میلیون عرضه می‌شود تا سود ۲۵۷ میلیون تومانی در انتظار خریداران آن باشد.

قیمت محصولات فرداموتورز و کرمان موتور

فردا موتورز و کرمان موتور، دیگر مونتاژکاران خودروهای چینی هستند که در دومین طرح سامانه یکپارچه شرکت کرده‌اند. فرداموتورز سه محصول فردا SX5، فردا T5 و سوبا M4 را عرضه کرده است که در دو خودرو اول به‌ترتیب با اختلاف قیمت 166 میلیون و 451 میلیون تومان عرضه می‌شوند. بدین ترتیب فردا T5 پس از تیگو 8 پرومکس به‌صرفه‌ترین محصول در این طرح لقب دارد.

اما سوبا M4 که هنوز به خیابان‌های ایران نرسیده در بازار قیمت ندارد. بدین ترتیب فردا موتورز در اولین عرضه، قیمت کارخانه‌ای آن را دو میلیارد و 300 میلیون تومان اعلام کرده است.

کرمان‌موتور نیز با سه محصول جک که دو مدل آن مربوط به سری J و یک مدل آن مربوط به سری S است در دومین طرح سامانه یکپارچه شرکت کرده است.

جک J4، جک J7 و جک S3 سه محصول این مونتاژکار هستند که به ترتیب اختلاف قیمت 115 میلیونی، 192 میلیونی و 255 میلیون تومانی را ثبت کرده‌اند. بدین ترتیب در این گروه هم خرید S3 از صرفه بیشتری برخوردار است.

تداوم رانت‌پاشی در سامانه یکپارچه

گرچه اکنون بسیاری از شهروندان به دنبال اخبار مربوط به سامانه یکپارچه هستند و سعی دارند از وضعیت بازار خودرو سودی کسب کنند، اما باید توجه داشت که چنین شیوه فروشی معنایی جز رانت‌پاشی و دلال‌پروری ندارد.

در حالی که دولت و وزارت صمت خود را در خط مقدم مبارزه با فساد و رانت می‌دانند، اما با چنین طرح‌هایی و دخالت مستقیم در بازار مردم را به سمت سرمایه‌ای‌کردن کالاها سوق می‌دهند. بدین ترتیب خودرو که اصولاً کالایی مصرفی شناخته می‌شود، اکنون به یکی از جذاب‌ترین بازارهای سرمایه‌گذاری در ایران تبدیل شده است. تا جایی که برخی کارشناسان یکی از عوامل سقوط شاخص بورس در چند روز گذشته را مربوط به اجرای این طرح می‌دانند.

البته خودروسازان و مونتاژکاران هم رضایت چندانی از این شرایط ندارند و قیمت‌های اعلامی را غیرواقعی می‌دانند. از این رو قیمت‌هایی که در این گزارش به آن‌ها اشاره شده به احتمال فراوان در زمان تسویه نهایی دستخوش تغییر شوند و مشتریان ناچار به پرداخت هزینه بیشتری شوند.

با این حال تجربه نشان داده هر چه قیمت‌ها در کارخانه افزایشی شوند، بلافاصله شوک خود را در بازار هم تخلیه می‌کنند تا مبادا حاشیه سود  دلالان به خطر بیفتد.