صالح آبادی: رمز ریال یا ریال دیجیتال جایگزین اسکناس ریال است

علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی در برنامه صف اول در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه بانک مرکزی با پدیده رمزارزها چگونه برخورد کرده است، اظهار داشت: هنوز کشورهای مختلف دنیا رمزارزها را به رسمیت نشناخته اند و در برخی کشورها نیز مثل چین ممنوع است. سال ۹۹ دولت آئین‌نامه‌ای را تصویب کرده تا افراد با مجوز قانونی امکان استخراج رمزارز استخراج داشته باشند و رمزارز برای واردات استفاده شود.

وی افزود: خرید و فروش یا مبادله رمزارزها و سرمایه‌گذاری ممنوع است اما استخراج و استفاده برای واردات کالا ممکن است. مقرراتی آماده کردیم تا با هماهنگی وزارت صمت از رمزارزها برای واردات بهره‌برداری شود که هفته آینده اعلام می‌شود.

رئیس کل بانک مرکزی در رابطه با رمز ارز ملی گفت: رمز ریال یا ریال دیجیتال جایگزین اسکناس ریال است و کارهای آن در بانک مرکزی انجام شده است. طبق وعده به صورت آزمایشی در شهریور ماه اجرایی می‌شود. ناشر ریال دیجیتال بانک مرکزی است و مردم می‌توانند بجای اسکناس از آن استفاده کنند. در چین چنین اقدامی انجام شده و ۷۵ میلیون نفر از یوآن دیجیتال استفاده می‌کنند.

صالح آبادی به وضعیت ساماندهی کارتخوان ها اشاره کرد و ادامه داد: قانون پایانه‌های فروشگاهی بیش از ۲ سال است که در مجلس تصویب شده روی زمین مانده بود و اتصال کارتخوان‌ها به سامانه مالیاتی برقرار نشده بود.در دولت سیزدهم این کار شروع شد.

وی افزود: اکنون بیش از ۸ میلیون کارت‌خوان ساماندهی شد و این پروژه شب گذشته به اتمام رسید. الان کارتخوانی که پرونده مالیاتی نداشته باشد در کشور وجود ندارد. ساماندهی کارتخوان ها اکنون دیگر در اختیار سازمان مالیاتی است که باید مراحل بعدی را پیگیری و اجرایی کند.

رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرد: در طول سالیان گذشته اقتصاد ایران نفتی بوده و دولت‌ها عموماً از درآمدهای نفتی استفاده می‌کردند و نقش مالیات در بودجه دولت کمرنگ بود. مقام معظم رهبری از ۳۰ سال قبل به جایگزینی درآمدهای غیرنفتی به جای نفتی تاکید داشته‌اند. برای تحقق این امر باید نسبت درآمدهای مالیاتی در بودجه دولت افزایش پیدا کند که نیاز به زیرساخت دارد.

صالح آبادی ادامه داد: بخشی زیرساخت‌های بانکی و فناوری محور یا قانونی است طرح مالیات بر عایدی سرمایه که در مجلس مطرح شده به این منظور بوده است. فرارهای مالیاتی با شفافیت در حوزه پولی و اقداماتی مثل اجرای پایانه‌های فروشگاهی جلوگیری می‌شود. هرچه شفافیت بیشتر باشد نه در حق دولت ظلم می‌شود و نه در حق مودی مالیاتی.

وی عنوان کرد: به مرور دولت می‌تواند درآمدها را از طریق مالیات افزایش دهد و نقش نفت در بودجه کشور کمرنگ‌تر شود. درآمدهای نفتی صرف سرمایه گذاری در حوزه‌های زیرساختی کشور شود. این کار حجم صادرات نفت و گاز و پتروشیمی را می‌تواند افزایش دهد. در این شرایط علی رغم محدودیت‌ها ارز کشور تأمین شده و الان وضعیت خوب است تا پایان تیرماه بیش از ۱۴ میلیارد دلار تأمین ارز برای واردات کالاها در سامانه نیما انجام شده که بیش از ۸۰ درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته است.

رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد: باید جهت گیری به این سمت باشد درآمدهای دیگری جایگزین درآمد نفت شود. در گذشته مقرراتی نبود تا اسامی ابربدهکاران به مردم گفته شود. الان بر اساس قانون بودجه ۱۴۰۱ اسامی ابربدهکاران بانکی با بدهی بالای ۱۰۰ میلیارد تومان در سایت بانک مرکزی در هر فصل منتشر می‌شود.

صالح آبادی ادامه داد: طبق تعاریف بانک مرکزی اقساط عقب افتاده تا ۶ ماه در طبقه سررسید گذشته، از ۶ تا ۱۸ ماه در طبقه معوق و از ۱۸ ماه به بعد در طبقه مشکوک الوصول قرار می‌گیرد که اسامی همه آن‌ها به تفکیک در سایت بانک مرکزی منتشر می‌شود. اگر یک شرکت تولیدی است و دلایل موجه داشته باشد بانک‌ها همراهی و امهال می‌کنند اما کسانی که اینگونه نیستند و بدهی خود را پرداخت نمی‌کنند پیگیری و با آن‌ها برخورد می‌شود.

وی افزود: افشای اسامی ابربدهکاران بانکی و ایجاد شفافیت در این بخش باعث شد در وصول مطالبات اقدام مؤثر و قابل توجهی انجام شود. یکی از موضوعات اصلاح نظام بانکی همین است که بخشی از اموال و دارایی‌های بانک‌ها منجمد تلقی می‌شود که باید از حالت انجماد خارج شود. تا بانک بتواند فرآیند تسهیلات دهی را دنبال کند.

رئیس کل بانک مرکزی در رابطه با وضعیت نقدینگی کشور توضیح داد: یکی از دلایل افزایش نقدینگی، پایه پولی است که عناصری دارد. یکی از آنها خالص دارایی‌های خارجی (ارز حاصل از نفت، فرآورده و…) است. خالص دارایی‌های خارجی که در پایه پولی اثرگذار است تا پایان تیرماه نسبت به سال گذشته منفی بوده است؛ یعنی هر ارزی که از دولت گرفته ایم به فروش رسیده و ریال جمع شده است.

صالح آبادی اظهار کرد: عنصر دیگر بدهی دولت به بانک مرکزی است که در وضعیت مناسبی قرار دارد و دولت حداقل استفاده را (نزدیک به صفر) از تنخواه داشته است. عنصر دیگر اوراق منتشر شده دولت است که می‌تواند در پایه پولی مؤثر باشد، این بخش هم به خوبی تحت کنترل قرار گرفته است. بانک مرکزی از ابتدای سال تا کنون بیش از ۳۰ همت اوراق دولتی واگذار کرده و ریال را از بازار جمع کرده است. مقوله دیگر بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی است که کنترل شده است. بخشی به اصلاح نظام بانکی بر می‌گردد.

وی گفت: اصلاح نظام بانکی در کنترل نقدینگی بسیار مهم است و برنامه‌های متنوعی برای آن داریم. رشد ترازنامه بانک‌ها، کفایت سرمایه بانک‌ها و معوقات بانکی کنترل می‌شود. شاخص‌های سلامت تمام بانک‌های کشور ارزیابی شده و در هرشاخص به خود بانک اعلام کردیم تا آن بانک برای اصلاحات خودش به بانک مرکزی برنامه دهد.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: هر بانک باید برنامه را به کمیته اصلاح نظام بانکی بانک مرکزی اعلام کند در آن کمیته مصوب شود و طبق زمان‌بندی اصلاحات را انجام دهد. مسیر اصلاح نظام بانکی پیش می‌رود. انضباط بانک‌ها مهم است و اینکه اجازه اضافه برداشت مخرب نیز به بانک‌ها داده نمی‌شود. در واقع اصلاحات نظام بانکی با همکاری و همراهی خود بانک‌ها دنبال می‌شود و مسیر اصلاح نظام بانکی در بخش‌های مختلف پیش می‌رود. کمیته پایه پولی کمیته نقدنگی در بانک مرکزی داریم که مرتب این شاخص‌ها را رصد می‌کنند.

صالح آبادی عنوان کرد: در شورای پول و اعتبار مصوب شد بانکی که این شاخص‌ها را رعایت نمی‌کند سپرده قانونی بانک متخلف تا ۱۵ درصد قابل افزایش است. و بانک مرکزی بر اساس سازو کاری که دارد این سپرده قانونی را از آن بانک دریافت می‌کند.

وی تاکید کرد: استقراض از بانک مرکزی خط قرمز دولت است. درآمدهای دولت ماهیانه پایش می‌شود و اموال منجمد دولت نیز فروخته خواهد شد تا به منابع بانک مرکزی دست‌اندازی نشود. دولت به خوبی برای مدیریت درآمدها و هزینه‌ها برنامه‌ریزی می‌کند و انضباط مالی را رویکرد اصلی خود قرار داده است. اصلاح رابطه بانک مرکزی و بانک‌ها به خوبی انجام شده است.

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: گام بعدی اصلاح رابطه بانک‌ها و مشتریان است که اقداماتی همچون احرازهویت الکترونیک، امضای الکترونیک و سفته الکترونیک در شبکه بانکی اجرایی شده است. سهولت دسترسی مردم به خدمات بانکی و تسهیلات بانکی انجام شده است.

صالح آبادی گفت: تکالیف بانک‌ها باید متناسب با توان بانک‌ها باشد. تسهیلات اولویت دار به بانک‌ها اعلام می‌شود، مثلاً در تسهیلات خرد، تسهیلات ازدواج و فرزندآوری اولویت دارد که به بانک‌ها ابلاغ شده است. اوایل امسال بسته تسهیلات خرد را به شبکه بانکی ابلاغ کردیم. تأمین سرمایه در گردش بنگاه‌ها تأمین مواد اولیه در اولیوت تسهیلات کلان بانک‌ها قرار دارد.

وی عنوان کرد: بسته تسهیلات و دسترسی‌های خرد مردم به شبکه بانکی را تصویب کردیم. در بخش تسهیلات خرد دستورالعملی به بانک‌ها داده ایم. وثایق و تضامین بانکی به قدری تسهیل شده است که اگر مشتری خوش حساب باشد و رتبه اعتباری مناسب داشته باشد صرفاً با یک قرارداد یا نهایتاً یک ضامن هم بتواند تسهیلات را دریافت کند. اگر بانکی بیش از یک ضامن معتبر را درخواست کند خلاف قانون بودجه است و اگر کسی شکایتی در این خصوص دارد مطرح کند.

بانک مرکزی چه امکانی برای شرکت‌های دانش بنیان فراهم کرده اند؟

رئیس کل بانک مرکزی در رابطه با تسهیلات اعطایی به شرکت‌های دانش بنیان گفت: یکی از مهمترین ضروریات امروز کشور حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان است. جوانان نخبه ما در میادین مختلف می‌درخشند و باید از آن‌ها حمایت لازم صورت بگیرد. مانده تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان تا پایان تیرماه ۷۹ همت است که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۰ درصد بیشتر شده است. حمایت از دانش‌بنیان‌ها در شبکه بانکی ادامه خواهد داشت. به ۱۷۱۵ شرکت دانش بنیان تسهیلات (۲۷ همت) پرداخت شده است که نسبت به دوره مشابه سال قبل بیش از ۸۰ درصد رشد داشته است.

صالح آبادی ادامه داد: روند پرداخت تسهیلات تکلیفی مطلوب است. از ابتدای سال تا پایان تیرماه ۳۴۳ هزار فقره تسهیلات ازدواج به مبلغ ۴۷ همت در کشور پرداخت شده است. تسهیلات فرزندآوری نیز ۲۴۱ هزار فقره به مبلغ ۹,۶۰۰ میلیارد تومان پرداخت شده که روند بسیار خوبی است. تا پایان سال حتماً نسبه به سال قبل رشد مناسبی خواهد داشت.

وی تصریح کرد: ارزهای توافقی بر مبنای عرضه و تقاضا در شبکه بانکی عرضه می‌شود. حجم معاملات ارز توافقی به طور قابل توجهی درحال افزایش و تعمیق است به گونه‌ای که امروز در بازار اثرگذار است. امروز ارز توافقی در بازار ارز کشور آرامش ایجاد کرده است و عرضه ارز همواره بیشتر از تقاضا شده است. امروز در مسیر حکمرانی ریال و شفافیت حداکثری حرکت می‌کنیم و در جلوگیری از فرارهای مالیاتی و پولشویی بسیار اثرگذار است.

رئیس کل بانک مرکزی در رابطه با تخصیص ارز اربعین خاطرنشان کرد: در خصوص تخصیص ارز به زائرین تلاش می‌کنیم نسبت به سال‌های گذشته خدمات خوبی به مردم برای زیارت اربعین ارائه کنیم. برخی به دینار نیاز دارند که تدابیر لازم صورت خواهد گرفت و به مردم اعلام خواهد شد./مهر