ماجرای بنزین 27 سنتی و 4 سوال از وزارت نفت

حدود یک‌هفته پیش بود که خبرگزاری رسمی دولت به نقل از آمار گمرک اعلام کرد "ایران در فروردین ماه سال جاری 116 میلیون لیتر بنزین معادل 32 میلیون دلار صادر کرده است." با توجه به این آمار، بنزین صادراتی ایران در فروردین ماه به طور متوسط 27.6 سنت در لیتر قیمت داشت.

بعد از آن، یکی از کارشناسان اقتصادی فعال در سازمان برنامه‌وبودجه در توییتی اعلام کرد که متوسط قیمت بنزین صادراتی ایران در سه‌ماهه بهار 1401 معادل 27 سنت دلار در هر لیتر بوده است.

رسانه‌های مختلف با استناد به آمار سازمان‌هایی چون گمرک، اخباری مشابه از صادرات بنزین 27 سنتی در بهار منتشر کردند، درحالی‌که قیمت بنزین در منطقه در بهار امسال براساس داده‌های نشریه پلتس، حدود 80 سنت دلار در لیتر بود و شائبه ارزان فروشی بنزین در شرایطی که ایران در آستانه واردات بنزین به‌خاطر پیشی گرفتن مصرف از تولید قرار دارد، مطرح شد.

وزارت نفت با انتشار خبری اعلام کرد که بنزین 27 سنتی توسط وزارت نفت صادر نشده و کار بخش خصوصی بوده است. انتشار این خبر از سوی وزارت نفت، سوالات جدیدی به دنبال داشت.

طبق مصوبه هیئت وزیران در آبان‌ماه سال 97، "صادرات فرآورده‌های اصلی (نفت‌کوره، بنزین، نفت‌گاز، گاز مایع، نفت سفید و سوخت هوایی) فقط از طریق شرکت ملی نفت ایران مجاز است."

در ذیل این بند قانونی، تبصره‌ای آمده که برمبنای آن "صادرات فرآورده‌های اصلی به هر شکل توسط شرکت‌ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران و پالایشگاه‌های کوچک، منوط به کسب مجوز از وزارت نفت است."

از اینرو، طبق آنچه وزارت نفت در اطلاعیه‌ای که یازدهم مردادماه سال جاری منتشر شده اعلام کرده، این وزارتخانه سوخت باارزش میعانات گازی را به قیمت 95 درصد نرخ فوب، به پالایشگاه‌هایی کوچک فروخته و این پالایشگاه‌ها، میعانات گازی را به بنزینی بی‌کیفیت که حتی امکان استفاده از آن در داخل کشور فراهم نیست تبدیل کرده‌اند و به‌دلیل بی‌کیفیت بودن و غیراستاندارد بودن این سوخت، آن را ارزان‌تر از قیمت منطقه صادر کرده‌اند.

این‌موضوع درحالی است که طبق اعلام سخنگوی گمرک، ایران از ابتدای سال تا پایان تیرماه، 366هزار تن بنزین به ارزش 133میلیون دلار به چهار کشور صادر کرده است. بر اساس این آمار، متوسط قیمت بنزین صادراتی ایران در 4 ماه نخست سال نیز حدود 27 سنت در لیتر (26.9 سنت) بوده است.

در سال جاری تنها محموله‌ بنزینی که به صورت رسمی در بورس انرژی ایران عرضه شده، در تاریخ 24 فروردین ماه سال جاری بوده که هر لیتر آن به قیمت 70 سنت فروخته شده است.

حال چند سوال ساده از وزارت نفت باقی می‌ماند:

1. چرا سوخت با ارزش میعانات گازی، تحویل پالایشگاه‌های کوچکی می‌شود که این سوخت باارزش را تبدیل به بنزینی بی‌کیفیت و غیراستاندارد کنند؟ این اقدام که بر اساس اطلاعیه وزارت نفت و اظهارات سخنگوی گمرک درخصوص آمار چهارماهه صادرات بنزین، در طول سال جاری ادامه دار بوده، با چه هدفی صورت می‌گیرد؟

2. چرا وزارت نفت به پالایشگاه‌هایی که نمی‌توانند از یک سوخت باکیفیت، بنزینی باکیفیت تولید کنند، مجوز تخصیص خوراک و صادرات بنزین داده است؟

3. در سال 99 اعلام شده بود که پالایشگاه ستاره خلیج فارس با دریافت خوراک روزانه 420 هزار بشکه درحال فعالیت است و قرار است خوراک این پالایشگاه میعانات گازی به 480 هزار بشکه در روز برسد. در حالی که در این پالایشگاه 60 درصد خوراک دریافتی میعانات گازی به بنزین با کیفیت یورو 5 تبدیل می‌شود، قرار بود با افزایش ظرفیت دریافت خوراک، تولید بنزین این پالایشگاه از 45 میلیون لیتر در روز به 54 میلیون لیتر در روز برسد. وزارت نفت رسما اعلام کند ظرفیت فعلی دریافت خوراک و تولید بنزین پالایشگاه ستاره خلیج فارس چقدر است؟ در واقع، چرا وزارت نفت به‌جای تخصیص خوراک بیشتر به این پالایشگاه و تولید بنزین یورو 5، آن را به پالایشگاه‌های کوچکی می‌دهد که بنزینی بدون استاندارد تولید کنند؟

4. سرنوشت طرح فراگیر پالایشی سیراف که قرار بود 8 پالایشگاه 60 هزار بشکه‌ای میعانات گازی احداث شود، چه شد؟ آیا پس از تأخیرات متعدد در اجرای این طرح در دولت گذشته، اجرای آن در دولت فعلی نیز از دستور کار خارج شده؟ که عملا تولید بنزین بی‌کیفیت در پالایشگاه‌های کوچک، جایگزین هدف تولید بنزین باکیفیت در طرح سیراف شده است.

پس از ماجرای بنزین 27 سنتی و تأیید و تکذیب‌های متعدد در پی آن، این چند سوال ساده را مطرح کرده‌ایم تا وزارت نفت و شرکـت‌های زیرمجموعه آن، در صورت عدم تمایل به گفتگو، حداقل در قالب ارسال جوابیه یا صدور اطلاعیه، به این سوالات پاسخ دهند.

منبع: تسنیم