توصیه کیهان به دولت: در انجام طرح بازتوزیع بنزین عجله نکنید

به گزارش خبرگزاری تسنیم، طرح بازتوزیع بنزین با هدف اختصاص بنزین یارانه‌ای (1500تومانی) به افراد به‌جای خودروها از ابتدای اسفندماه و به‌صورت آزمایشی در جزیره کیش آغاز شده است، ایده‌ای که بر مبنای توزیع عادلانه یارانه سوخت میان همه مردم و انتفاع دهک‌های مختلف از قیمت ترجیحی بنزین در ایران طرح‌ریزی شده است، و البته از همان ابتدا هم انتقاداتی به‌واسطه ویژگی‌های منحصر به فرد منطقه آزمایشی منتخب آن (جزیره کیش) به‌همراه داشت.

سید احسان خاندوزی، سخنگوی اقتصادی دولت در نشست خبری چهارم مرداد، درخصوص سرنوشت این طرح گفت: «مکرراً عرض می‌کنم دستور کاری برای افزایش قیمت بنزین در سال جاری وجود ندارد. پنج ماه است که طرح آزمایشی بنزین اجرا و در زمان حاضر متوقف شده و قرار است این طرح انجام ‌شده بررسی شود و اگر نیاز به اصلاحات یا توسعه دارد صورت پذیرد و هنوز تصمیماتی اتخاذ نشده است.»

وزیر امور اقتصادی و دارایی از ارائه این طرح و نتایج آن به رئیس‌جمهور خبر داد و گفت: «اگر هر تصمیمی هم گرفته شود، برنامه‌ای برای افزایش قیمت بنزین در سال جاری نداریم‌.»

از این ‌رو، طرح بازتوزیع بنزین و نتایج اجرای پایلوت آن روی میز رئیس‌جمهوری است و بنا بر تأکید وزیر اقتصاد، حتی اگر این طرح در دستور کار قرار گیرد نیز، امسال افزایش قیمت بنزین نخواهیم داشت.

برخی اشکالات طرح بازتوزیع بنزین

بررسی‌ها نشان داد، اجرای طرح بنزینی دولت بر مبنای اختصاص 20 لیتر سهمیه بنزین به هر کد ملی، نیاز به اختصاص سهمیه یارانه‌ای بیشتری به افراد نسبت به وضع کنونی خواهد داشت و همین مسئله نه‌تنها «امنیت انرژی» و «کسری بودجه» ناشی از فروش بیشتر بنزین یارانه‌ای را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، بلکه مخاطرات «درگیرکردن 85 میلیون ایرانی با معاملات بنزینی»، «اتلاف اضافه‌ بنزین یارانه‌ای» توزیع‌شده و «تشدید جریان قاچاق سوخت» را در پی خواهد داشت.

از سوی دیگر، اتکاء به نتایج طرح آن هم در شرایطی که بافت اجتماعی جزیره کیش نمونه مناسبی از کشور نیست و نیز طرح با نواقص اجرایی متعددی به اجرا درآمده است، چندان منطقی به‌نظر نمی‌رسد.

فارغ از ایرادات مطروحه نسبت به گزینش کیش به‌عنوان آزمایشگاه طرح بنزینی دولت، اختصاص بنزین به خودرو و کد ملی برخی خانوارها، عدم واریز سهمیه بنزین به برخی افراد دارای کارت کیشوندی، پیوست ضعیف رسانه‌ای طرح (حتی در منطقه آزمایشگاهی) و سردرگمی ساکنان جزیره در حوزه مبادله سهمیه یارانه‌ای از عمده ضعف‌های اجرایی طرح به‌شمار می‌رود.

اگر چه افشین مهدوی؛ مدیر برنامه‌ریزی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی اظهار داشت که از یکم فروردین ‌ماه سال 1401 تا پایان تیر ماه امسال به‌طور میانگین روزانه 100 میلیون و 900 هزار لیتر بنزین در کشور توزیع شده است و کارشناسان درباره نیازمند شدن کشور به واردات بنزین هشدار می‌دهند اما دولت باید از تصمیم عجولانه خودداری کند.

عجله ممنوع!

یکی از رویکردهای مناسبی که دولت می‌تواند درخصوص این طرح در دستور کار قرار دهد، این است که اگر براساس نتایج اجرای پنج ماهه پایلوت این طرح در جزیره کیش، تصمیم به اجرای این طرح در سطح کشور گرفته شد، پیش از تحقق این امر، یکی دیگر از نقاط جمعیتی کشور که شباهت بیشتری از نظر بافت اجتماعی و شرایط اقتصادی ساکنان آن، با دیگر نقاط کشور (به‌طور متوسط) وجود دارد نیز به‌عنوان نقطه دوم اجرای پایلوت طرح انتخاب شود و نتایج اجرای پایلوت دوم نیز مبنای تصمیم‌گیری جامع باشد؛ چرا که هر نوع تصمیم شتابزده درخصوص تغییر در نحوه عرضه بنزین، می‌تواند چالش‌های متعددی را برای دولت و مردم به‌دنبال داشته باشد.

گفتنی است، اقدامات دولت سیزدهم در حوزه‌های مختلف در یک‌سالی که آغاز به‌کار کرده چند برابر دولت هشت ساله قبل است و تقاضای سرعت بیش از این در انجام امور، پوست خربزه ‌انداختن زیر پای رئیسی و دولت اوست. در این بین اصلاح یارانه کالاهای اساسی، کار پر ریسکی بود که دولت سیزدهم آن را انجام داد و به تازگی اثرات تورمی آن تخلیه شده است و مردم هم تحمل شوک‌های پی‌در‌پی را ندارند. بنابراین، نیاز نیست با عجله مراحل بعدی جراحی اقتصادی انجام شود و بهتر است به سال‌های آینده موکول شود.

منبع: کیهان