کالابرگ لبنیات در راه است/سهمیه لبنیات خانوار چقدر؟

سرانه فعلی مصرف لبنیات در کشور ما سالانه 50 تا 70 کیلوگرم برای هر فرد، یعنی چیزی حدود نصف میانگین سرانه جهان است و پیش بینی می شود در صورت غفلت از آن در کالابرگ های الکترونیک، پایین تر از این هم خواهد آمد و تبعاتش دامن گیر نظام سلامت و بهداشت و درمان خواهد شد.

وعده دولت؛ قرار گرفتن لبنیات در کالابرگ

آن طور که مسئولان دولتی وعده داده اند، لبنیات یکی از کالاهایی است که در کالابرگ الکترونیکی در حال طراحی قرار داده خواهد شد. حجت عبدالملکی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این باره گفته است: «مرغ، تخم مرغ، روغن و لبنیات، چهار کالایی هستند که به محض آماده سازی کالابرگ الکترونیکی، سهمیه های مناسبی برای مردم در چهار قلم ذکر شده اختصاص پیدا خواهد کرد». این وعده وزیر رفاه و تعدادی دیگر از متولیان را به فال نیک می گیریم اما نمی توانیم این سوال را نادیده بگیریم که «سهمیه مناسب» ذکر شده، چه متر و معیاری دارد؟

سرانه رو به افول مصرف لبنیات

بهمن سال گذشته بود که روزنامه دولت، در گزارشی تفصیلی به چرایی کاهش مصرف لبنیات در کشور طی یک دهه اخیر پرداخت و به نقل از مسئولان و کارشناسان این حوزه، آمارهای نگران کننده ای را منتشر کرد، از جمله:

کاهش 30 درصدی مصرف طی دو سال کرونایی

* شیوع کرونا و افزایش قیمت لبنیات در دو سال اخیر سبب شد 30 درصد از مصرف شیر در کشور کاسته شود و با توجه به افزایش قیمت 50 تا 60 درصدی شیر در سال 1400، انتظار می‌رود مصرف شیر با کاهش بیشتری هم روبه‌رو شود.

حذف لبنیات از سفره دهک های پایین

* به گفته دکتر زهرا عبداللهی، مدیر کل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، حالا دیگر مصرف شیر، ماست و پنیر از سفره دهک‌های پایین جامعه حذف شده است که این امر سبب کوتاه قدی، کمبود کلسیم، کم‌خونی و سوء تغذیه کودکان در بین مردم جامعه خواهد شد.

* بر اساس آخرین آمارهای وزارت بهداشت، هر ایرانی روزانه 190 گرم لبنیات مصرف می‌کند که اگر این آمار را سالانه محاسبه کنیم سرانه سالانه مصرف لبنیات در کشورمان حدود 70 کیلوگرم است. البته اتحادیه تعاونی‌های لبنی معتقد است سرانه کنونی مصرف لبنیات مردم  ما کمتر از ۵۰ کیلوگرم است. این عدد را فقط با میانگین سرانه مصرف شیر در جهان مقایسه کنیم که 150 کیلوگرم است و در برخی کشورهای اروپایی تا 300 کیلوگرم در سال هم می رسد.

آمارهای رسمی را به استناد از گزارش هفتم بهمن 1400 روزنامه دولت آوردیم که کمی خیالمان را راحت کند و مطمئن باشیم که دولت سیزدهم، خودش هم به خوبی از وضعیت بغرنج و نگران کننده مصرف لبنیات در کشور خبر دارد و قطعا به آن کم توجه نخواهد بود.

یک نگرانی بزرگ

اما نمی توانیم نگران نباشیم از این که در اجرای طرح مردمی سازی یارانه ها و آزاد شدن قیمت لبنیات، آن چه به عنوان سهمیه لبنیات در کالابرگ های الکترونیکی در نظر گرفته خواهد شد، کمتر از نیاز خانواده ها پیش بینی شود و خروجی اش این باشد که این نیاز اساسی تغذیه، از سفره خانواده های بیشتری حذف شود.

سهم لبنیات باید متناسب با نیاز خانوار باشد

«دلارام قدسی» پژوهشگر انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور درباره اهمیت این موضوع به خراسان می گوید: «وقتی قیمت اقلام غذایی افزایش پیدا می کند، متاسفانه سهم مواد مغذی مثل لبنیات در سبد غذایی جامعه، به ویژه قشرهای آسیب پذیر پایین می آید و به همین دلیل باید این ماده غذایی در یارانه مستقیم دولت، چه به صورت یارانه نقدی و چه به صورت کالابرگ، به میزان مناسب و متناسب با بعد خانوار دیده شود و بر روند توزیع آن نیز نظارت کافی وجود داشته باشد تا مطمئن باشیم خانواده ها قطعا این نیاز غذایی خاص را دریافت و مصرف می کنند».

هشدار  درخصوص تحمیل بار اقتصادی به نظام سلامت کشور

قدسی این هشدار را هم می دهد که اگر این کار انجام نشود، باید منتظر عوارض ناشی از کاهش مصرف لبنیات در جامعه باشیم و با توجه به آثار آن روی سلامت افراد، در آینده بار اقتصادی بسیاری را به نظام سلامت کشور تحمیل خواهد کرد.

سخنگوی انجمن صنایع فراورده های لبنی در گفت و گو با خراسان مطرح کرد:

حفظ سرانه فعلی، در صورت اراده دولت

«سید محمدرضا بنی طبا» سخنگوی انجمن صنایع فراورده های لبنی هم در این باره به خراسان می گوید: رایزنی هایی درباره سهمیه لبنیات کالابرگ الکترونیک انجام شده اما ما هم منتظر برنامه نهایی وزارتخانه های صمت و رفاه هستیم.

 بنی طبا می افزاید: طبق رایزنی های اولیه، اگر دولت پای کار بیاید و سهمیه مناسب شیر، ماست و پنیر برای خانوارهای پنج دهک پایین در کالابرگ آن ها تامین شود، می توانیم امیدوار باشیم سرانه مصرف لبنیات در کشور لااقل در همین حد فعلی باقی بماند اما در صورت اجرای ناقص، احتمال کاهش سرانه هم وجود دارد.

وی درباره پیشنهادهای انجمن صنایع فراورده های لبنی برای جلوگیری از این بحران هم می گوید: دولت باید تامین لبنیات مورد نیاز  دانش آموزان سراسر کشور و دهک های پایین جامعه را هدف اصلی قرار دهد  و به عنوان مثال، توزیع شیر در مدارس می تواند سرانه مصرف لبنیات در کشور را حدود 14 کیلوگرم افزایش دهد اما با شیوه فعلی که قرار است فقط در چند استان اجرا شود و تامین شیر هم به شکل مناقصه ای با در اولویت قرار گرفتن شیرهای ارزان تر و بی کیفیت باشد، نمی توان انتظار تغییر خاصی در این حوزه داشت.