افزایش چشمگیر قیمت نفت/ نفت 150 دلاری در راه است؟!

نشریه تخصصی اویل پرایس در این باره نوشت: کشورهای مصرف‌کننده نفت تا همین اواخر اصرار داشته این واقعیت را نادیده بگیرند که مازاد ظرفیت تولید اندک است اما حالا این موضوع ثابت شده است.

مشکل کمبود مازاد ظرفیت تولید بارها به موضوع مهم تبدیل شده است و اوپک، آژانس بین‌المللی انرژی و بسیاری از تحلیلگران به این مشکل اشاره کرده‌اند. به دلیل ناکافی بودن سرمایه‌گذاری برای ایجاد ظرفیت‌های جدید تولید نفت، کاهش ظرفیت تولید به زودی قابل معکوس شدن نیست.

اکنون قیمت نفت به بالای 110 دلار رسیده چرا که آمریکا، کانادا، اتحادیه اروپا و انگلستان اعلام کرده‌اند برای قطع دسترسی بانک‌های روسیه به سیستم سوئیفت انجام خواهند داد.

با توجه به میزان عظیم صادرات نفت و گاز روسیه، معامله‌گران نگران هستند که تحریم‌های غرب علیه این کشور، اختلال‌های جدی در صادرات حامل‌های انرژی ایجاد کند.

طبق تخمین بانک «جی‌پی‌مورگان»، میزان مازاد ظرفیت تولید به 2/8 میلیون بشکه در روز رسیده که این رقم تقریبا نصف رقم مناسب مازاد ظرفیت تولید است.

نکته نگران‌کننده این است که به گفته رئیس بخش استراتژی انرژی در بانک «جی‌پی‌مورگان»، در حال حاضر مازاد ظرفیت تولید چنان اندک است که حتی اگر بحران اوکراین و تحریم‌ها، اختلالی در عرضه ایجاد نکند، رشد قیمت‌ها ادامه پیدا خواهد کرد.

یکی از تحلیلگران در مصاحبه با خبرگزاری «سی‌ان‌بی‌سی» گفته است:‌ «انواع تحریم‌هایی که علیه روسیه اعمال شده، فروش نفت را برای این کشور دشوار می‌کند. اکثر بانک‌ها خدمات اولیه تامین مالی را به روسیه ارائه نخواهند کرد؛ زیرا از نقض تحریم‌ها می‌ترسند. اگرچه تحریم‌ها فعلا طوری طراحی شده که از شوک انرژی اجتناب شود، ما نگران هستیم که رویکرد تند کشورهای غربی شدت یابد؛ در این حالت حتما اختلال‌هایی در عرضه نفت و گاز روسیه رخ خواهد داد.»

از سوی دیگر روزنامه نیویورک تایمز با اشاره به غلبه ترس بر بازار نفت و انرژی دنیا نوشت: روسیه تامین‌کننده بزرگ نفت و گاز برای اروپاست و حالا به دلیل شرایط جدیدی که پدید آمده، یعنی حمله روسیه به اوکراین و اعمال تحریم‌های گوناگون از سوی غرب علیه مسکو، نقاط آسیب‌پذیری اروپا در حوزه انرژی کاملا آشکار شده است. روسیه 25 درصد نفت مورد نیاز اروپا را تامین می‌کند.

شرایط کنونی، ویژه بحرانی است.

قیمت بنزین در آمریکا در روزهای اخیر پیوسته رشد کرده و حالا نسبت به یک‌سال پیش حدود 30 درصد بالاتر است. از آنجا که شرایط اعلام شده از سوی روسیه برای آتش‌بس با دیدگاه‌های اوکراین بسیار فاصله دارد، تنش‌ها ادامه یافته و شدت پیدا کرده است.

روزنامه فایننشال تایمز خاطرنشان کرد: حتی قبل از آنکه تانک‌های روسیه وارد خاک اوکراین شوند، دولت‌های غربی با مشکل رشد قیمت انرژی که می‌تواند روند بهبود شرایط اقتصادی را متوقف کند، مواجه بودند.حالا جنگی که روسیه علیه اوکراین آغاز کرده است، می‌تواند آن تهدید را به واقعیت تبدیل کند. قیمت انواع حامل‌های انرژی از نفت و گاز طبیعی تا سوخت‌های دیگر به شدت افزایش یافته و احتمال تغییر روابط ژئوپلیتیک بین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نفت، بسیار بالاست.

روسیه دومین صادرکننده بزرگ نفت در جهان است و غرب به دلیل حمله این کشور به اوکراین، تحریم‌های رو به رشدی علیه مسکو اعمال کرده است. اخیرا قیمت گاز طبیعی در اروپا رشد کرده زیرا این احتمال مطرح شده که روسیه در واکنش‌ به تحریم‌های غرب، به صادرات گاز به اروپا پایان دهد. روسیه تقریبا یک سوم نیاز اروپا به گاز طبیعی را تامین می‌کند.

در این میان، کشورهای خاورمیانه‌ای صادرکننده نفت و گاز از وضعیت به وجود آمده سود می‌برند. در سال‌های 2005 تا 2008 نیز وضعیت مشابهی در بازار پدید آمد و کشورهای یاد شده از آن سود بردند. با توجه به نزدیک بودن زمان انتخابات میان دوره‌ای کنگره آمریکا و کاهش محبوبیت بایدن،‌اکنون کاستن از قیمت بنزین اولویت اصلی اوست.

در حال حاضر، مصرف نفت در آمریکا به رکورد بی‌سابقه 23 میلیون بشکه در روز رسیده و این رقم تقریبا یک چهارم مصرف جهانی نفت است. آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کرده است که در سال جاری مصرف جهانی نفت به 100/5 میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت که رقمی بی‌سابقه است.

برخی تحلیلگران معتقدند که در تابستان قیمت هر بشکه نفت به 150 دلار خواهد رسید.

نشریه فارین پالیسی دیگر نشریه آمریکایی است که درباره بحران قیمت انرژی می‌نویسد: نکته مهم این است که کاهش عرضه نفت و گاز روسیه به بازارهای جهان بر بازار دیگر حامل‌های انرژی از جمله زغال‌سنگ و گاز طبیعی مایع اثر دارد و سبب رشد قیمت‌‌ها می‌شود. در روزهای آینده، ‌حتی اگر تحریمی علیه این بخش اعمال نشود، صادرات انرژی روسیه شامل نفت، گاز طبیعی و زغال‌سنگ، به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش خواهد یافت. معامله گرانی که محموله‌های انرژی را می‌خرند، بانک‌هایی که اعتبارنامه صادر می‌کنند،‌ نفتکش‌هایی که مجبورند محموله‌های خود را بیمه کنند و بسیاری دیگر از دست‌اندرکاران و فعالان بازارهای انرژی در تمامی فعالیت‌های خود با احتیاط رفتار خواهند کرد و تلاش می‌کنند،‌ هیچ تعاملی،‌ چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم، با بخش انرژی و... روسیه نداشته باشند./ کیهان