برنامه نویسی بَک اِند (Back-End)، مغز متفکر در طراحی سایت و نرم افزار

اگر به تازگی با دنیای جذاب برنامه‌نویسی آشنا شده‌اید، ممکن است دو واژه بَک اِند (Back-End) و فِرانت اِند (Front-End) به گوشتان خورده باشد. به‌طور کلی اکثر برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان وب و اپلیکیشن به دو دسته برنامه‌نویس فرانت-اند و بک-اند تقسیم می‌شوند وو ما قصد داریم در این مقاله شما را با برنامه نویسی سمت وب یا بک اند، کاربردی‌ترین زبان برنامه نویسی برای انجام این کار و هم‌چنین یک فریم ورک بسیار قدرتمند در این زمینه بیشتر آشنا کنیم. اگر علاقه‌مند به یادگیری برنامه‌نویسی بک اند هستید با ما همراه باشید تا بتوانید تصمیم قطعی‌تری برای ادامه راه خود در تبدیل شدن به یک برنامه‌نویس حرفه‌ای بگیرید.

برنامه نویسی چیست؟

برنامه نویسی علمی است که از طریق آن دستوراتی را جهت اجرا به کامپیوتر تفهیم می‌کنیم؛ این دستورات در قالب کدهایی که برنامه نویسان آنها را نوشته‌اند به کامپیوتر داده می‌شود و کدها در پرداشگر رایانه (یا همان CPU) پردازش شده و خروجی نهایی به کاربر نشان داده می‌شود.

این که در برخی از مطالب کد نویسی را به جای برنامه نویسی و یا بالعکس می‌آورند، اشتباه محض است. صرف اینکه شما توانایی کد نویسی دارید، به این معنی نیست که برنامه نویس هم هستید! کدنویسی (Coding) با اینکه بخش بزرگی از توسعه نرم افزار را دربر می‌گیرد اما هرگز یک بخش ضروری نیست. تفاوت کدنویسی با برنامه نویسی بیشتر در محدوده کاری (Scope)، مهارت‌ها، ابزارها و نتیجه پایانی به چشم می‌خورد. در واقع:

اگر برنامه برنامه نویسی را یک درخت فرض کنیم، کدنویسی تنها شاخه‌ای از این درخت است.

انواع زبان های برنامه نویسی

زبان‌های برنامه‌نویسی به‌طور کلی به دو دسته سمت مشتری (Client Side) و سمت سرور ((Server Side تقسیم می‌شوند. زبان‌های برنامه نویسی فرانت اند در دسته Client Side هستند اما زبان‌های برنامه نویسی مورد استفاده در بک اند، در دسته Server Side قرار می‌گیرند، چرا که برای اجرا شدن به یک سرور احتیاج دارند که می‌تواند سروری واقعی و آنلاین باشد و یا می‌تواند یک سرور شبیه‌سازی شده یا لوکال هاست (Local Host) باشد.

برنامه نویسی بَک اِند (Back-End) چیست؟

بک اند، مغز متفکر سایت و یا نرم‌افزار شما است و زمانی‌که حرف از برنامه‌نویسی بک اند به میان می‌آید، منظور تمام عملیات و کدهای برنامه نویسی است که در پشت صحنه یک پروژه وجود دارند و کاربران آن‌ها را نمی‌بینند. در واقع بک اند شامل سرور (Server) و پایگاه داده (DataBase) است و یک برنامه‌نویس بک اند، اجزایی را می‌سازد تا بتوانید همه اطلاعات و داده‌هایی را که از تعامل با کاربران تولید می‌شوند، ذخیره کنید. در نتیجه کدهای نوشته شده در قسمت بک اند باعث ایجاد ارتباطی بین مرورگر (Browser) و دیتابیس می‌شوند.

بک اند عمدتا از سه بخشِ سرور، برنامه و دیتابیس (پایگاه داده یا Database) تشکیل می‌شود. برای مثال؛ هنگام خرید آنلاین بلیط هواپیما از یک وبسایت، ابتدا با فرانت اند سایت تعامل می‌کنید. سپس هنگامی که اطلاعات خود را وارد کردید، برنامه آن اطلاعات را در دیتابیس ذخیره می‌کند. زمانی که شما بلیط را پرینت می‌گیرید، آن اطلاعات از دیتابیس فراخوانی و چاپ می‌شوند.

مهارت های لازم برای یک برنامه نویس بک اند

یک برنامه نویس حرفه‌ای باید تلاش کند مهارت‌های لازم برای انجام پروژه‌های برنامه نویسی بک اند را به‌دست آورد و آن‌ها را تقویت کند. مهم‌ترین مهارت‌هایی که یک برنامه نویس سمت سرور باید داشته‌باشد به‌شرح زیر هستند.

• یادگیری حداقل یکی از زبان‌های برنامه نویسی سمت سرور
• دانش کافی در مورد دیتابیس برای اتصال به سرورهای قدرتمند
• توانایی کار با انواع سرورها هم‌چون MicroSoft IIS و Apache
• آشنایی با مباحث پیشرفته زبان برنامه‌نویسی هم‌چون شی گرایی (Object Oriented)
• شناخت وب سرویس‌ها (API) به منظور ساخت سرویس‌هایی هم‌چون REST و SOAP
• تقویت توانایی ذهنی در تحلیل مسائل برنامه‌نویسی و حل آن‌ها

بهترین زبان‌های برنامه نویسی برای توسعه بک اند کدامند؟

در دنیای جذاب برنامه‌نویسی، تنوع زبان برای انجام پروژه‌های برنامه نویسی بک اند زیاد است. برنامه نویسان و توسعه دهندگان وب و اپلیکیشن می‌توانند به فراگیری آن‌ها بپردازند و از این راه درآمد کسب کنند. برخی از بهترین زبان‌های برنامه نویسی برای توسعه بک اند عبارتند از:

• پی اچ پی (PHP)
• اِی اِس پی (ASP)
• جاوا (JAVA)
• سی شارپ (C#)
• روبی (Ruby)
• پایتون (Python)
• پِرل (Perl)
• ویژوال بِیسیک دات‌نت (Visual Basic.NET)

در ادامه قصد داریم شما را کمی با زبان برنامه نویسی سمت سرور PHP که یکی از پرطرفدارترین‌ها در این حوزه است، آشنا کنیم.

پی اچ پی (PHP) چیست؟

زبان برنامه نویسی PHP یکی از قدیمی‌ترین زبان‌ها برای توسعه بک اند است که در سال 1994 توسط یک شخص دانمارکی به نام راسموس لِردُرف (Rasmus Lerdorf) ایجاد شده‌است. این زبان برنامه‌نویسی متن باز (Open Source) به شما این امکان را می‌دهد تا بتوانید صفحات وب داینامیک (Dynamic) بسازید و یا نرم‌افزار‌ها و ربات‌های تلگرامی را طراحی کنید.

پی اچ پی مخفف عبارت Hypertext Preprocessor به معنی پیش‌پردازنده ابرمتن یا مافوق متن است که در ابتدا به اشتباه آن را مخفف Personal Homepage می‌دانستند! بالغ بر سه چهارم (نزدیک به ۸۰ درصد) از وبسایت‌های موجود در دنیای مجازی از این زبان برنامه نویسی استفاده می‌کنند.

PHP نسخه‌های مختلفی را در سال‌های گذشته در اختیار کاربران و طراحان قرار داده است. یکی از بهترین نسخه‌های آن در سال 2006 عرضه شد. این ورژن در واقع نسخه ششم از PHP بود که در آن، از یک قابلیت جذاب به‌نام Unicode برای پشتیبانی از کاراکترهای همه زبان‌های دنیا رونمایی شد. در نسخه هشتم این زبان برنامه نویسی که در سال 2020 ارائه شد، نیز قابلیتی به نام Jit رونمایی شد که به یک برنامه نویس PHP این امکان را می‌دهد که برنامه‌های نوشته شده و در حال پردازش را همزمان اجرا کرده و سرعت عمل خود را بیشتر کند.

جالب است بدانید طبق آماری که در سال 2018 ارائه شده است، بیش از 83 درصد از سایت‌های دنیا با زبان برنامه نویسی PHP طراحی شده‌اند که این نشانه اعتماد بالای کاربران به این زبان است.

زبان برنامه نویسی PHP نیز هم‌چون دیگر زبان‌های برنامه‌نویسی، مزایا و معایبی دارد که در این‌جا به برخی از آن‌ها اشاره کرده‌ایم.

مزایای استفاده از زبان برنامه نویسی PHP

• این زبان برنامه نویسی به‌صورت متن باز و رایگان در دسترس همگان قرار دارد.
• قابلیت پشتیبانی از انواع پلتفرم‌ها هم‌چون ویندوز، لینوکس و مکینتاش را دارد.
• در کدهای نوشته شده با این زبان برنامه‌نویسی، شاهد کمترین باگ‌ها (خطا) هستیم.
• سیستم‌های مدیریت محتوای (CMS) پرکاربردی هم‌چون وُردپرس (WordPress) با این زبان برنامه‌نویسی ایجاد شده‌اند.

معایب استفاده از زبان برنامه نویسی PHP

• سرعت اجرای کدها و همچنین پردازش باگ‌ها در این زبان برنامه‌نویسی کمی کندتر از دیگر زبان‌های برنامه‌نویسی است.
• مشکل اکثر زبان‌های برنامه‌نویسی متن باز این است که وب‌سایت‌های طراحی شده با آن‌ها راحت‌تر قابل هک هستند.
• برای طراحی نرم‌افزار‌های دسکتاپ، این زبان بهترین گزینه شما نیست! زبان برنامه نویسی ASP را در این مورد می‌توانیم گزینه بهتری در نظر بگیریم.

فریم وُرک لاراول (Laravel Framework) چیست؟

فریم ورک درواقع مجموعه‌ای از کتابخانه‌ها، استاندارد‌ها و قوانین کدنویسی است که در قالب یک چهارچوب، برای برنامه‌نویسان قابل استفاده است. هر زبان برنامه‌نویسی، فریمورک‌های مختلفی دارد. لاراول نیز یکی از محبوب‌ترین فریم ورک‌های زبان PHP به شمار می‌رود. این فرم ورک در سال 2011 توسط شخصی به نام تیلور آتوِل (Taylor Otwell) عرضه شد. لاراول برای توسعه وب و زبان برنامه‌نویسی PHP نوشته شده است، متن باز و رایگان است و هم‌چون اکثر فریمورک‌ها از الگوی معماری MVC که مخفف کلمات (Model View Controller) است، استفاده می‌کند. با کمک Laravel می‌توانید در زمان و هزینه خود صرفه جویی کنید و با آن به انجام پروژه‌هایی استاندارد و با امنیت بالا بپردازید.

یک برنامه نویس لاراول می‌تواند از بسیاری از ویژگی‌های کاربردی MVC در انجام پروژه‌های برنامه‌نویسی خود با PHP استفاده کند و مدیریت و کنترل بیشتر و آسان‌تری بر روی پروژه‌های خود داشته‌باشد.

فریم ورک لاراول مزایا و معایبی نیز دارد که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم.

مزایای استفاده از فریم ورک Laravel

• از این فریم ورک می‌توانید به‌صورت متن باز و رایگان استفاده کنید.
• طراحی ماژولار این فریم ورک به شما این امکان را می‌دهد تا با سرعت بالایی کدهای خود را پردازش کنید.
• فریم ورک لاراول از سیستم AutoLoading استفاده می‌کند که باعث می‌شود بتوانید یکسری از کدها را در قالب یک پکیج بنویسید و بتوانید از آن‌ها در دیگر پروژه‌های خود نیز استفاده کنید.
• در این فریم ورک از کدنویسی‌های پیچیده استفاده نشده، پس به‌راحتی و در سریع‌ترین زمان ممکن می‌توانید باگ‌های پروژه خود را برطرف کنید.
• با وجود استفاده از دیتابیس شی گرایی Eloquent، می‌توانید حتی با دانش فنی کم به دیتابیس متصل شوید و در آن کوئری (Query) بنویسید. در عین‌حال این امکان را خواهید داشت که هر موجودیت (Entity) از پایگاه داده را به یک کلاس (Class) و هر رکورد (Record) از آن را به یکی شی (Object) تبدیل کنید.
• خط فرمان پیشرفته آرتیسَن (Artisan) در فریم ورک لاراول می‌تواند این امکان را به شما بدهد که تمام فرآیند‌ها هم‌چون ایجاد دستی و تک تک کلاس‌ها را با یک دستور کوتاه و به‌صورت کاملا اتوماتیک انجام دهید.
• با موتور ساخت قالب سایت Blade که در این فریم ورک به‌کار رفته است، دیگر مجبور به نوشتن کدهای تکراری و زیاد نیستید.
• با به‌کار گیری تکنولوژی By Crypt در این فریم ورک، تمامی پسوردهای شما به عنوان هَش (Hash) ذخیره می‌شوند. در نتیجه صفحات وب شما از امنیت بالایی برخوردار خواهند بود.
• تقریبا تمامی اطلاعات در فریم ورک لاراول به‌صورت کَش (Cache) ذخیره می‌شوند که این موضوع باعث افزایش سرعت عملکرد آن می‌شود.
• فریم ورک لاراول نسبت به رقبای خود هم‌چون Ruby On Rails و یا Django سبک‌تر است و اجرای آن راحت‌تر صورت می‌گیرد.

معایب استفاده از فریم ورک Laravel

• یافتن یک متخصص و برنامه نویس Laravel مجرب در حال حاضر کمی دشوار است.
• هنگامی که قصد آپدیت یک کد را داشته‌باشید و بخواهید مثلا از نسخه 4 به 5 لاراول جا به جا شوید، به مشکل خواهید خورد.
• لاراول گزینه مناسبی برای توسعه نرم‌افزارهای موبایل نیست! به این دلیل که لود شدن صفحات نوشته شده مطابق با نسخه موبایل نسبت به نسخه مربوط به سایت، دیرتر اتفاق می‌افتد.

کلام آخر

در این مقاله به معرفی زبان برنامه‌نویسی بک اند پرداختیم. در حال حاضر می‌توانیم زبان برنامه نویسی PHP را پرکاربردترین زبان برنامه‌نویسی تحت سرور بدانیم. به تعداد سایت‌ها و اپلکیشن‌های طراحی شده با آن که توجه کنیم، متوجه می‌شویم که این زبان برنامه نویسی بک اند چقدر کارایی بالایی در بین کاربران و طراحان دارد. پس فراگیری این زبان برنامه نویسی و همچنین فریم ورک‌هایی هم‌چون لاراول که به شما امکان اجرا و کنترل بهتر پروژه‌ها را می‌دهند، می‌تواند یک جهش بزرگ برای شما در دنیای جذاب برنامه نویسی سمت سرور باشد.

اگر صاحب کسب و کار هستید و به دنبال مکانیزه کردن فعالیت‌های خود در بستر اینترنت هستید، حتما باید پیش‌زمینه مناسبی در این حوزه داشته باشید. زیرا شما نیاز دارید از متخصصینی استفاده کنید که دانش مورد نیاز پروژه شما را داشته باشند. شما می‌توانید پروژه خود را در دسته‌بندی فریلنسرهای برنامه نویسی پونیشا ثبت کنید. سپس منتظر باشید تا برترین فریلنسرهای پونیشا، نسبت به نیازمندی‌های شما پیشنهاد خود را ثبت کنند.

امید است که مطالب بیان شده در مورد برنامه نویسی Back-End برای شما عزیزان مفید بوده باشد. همچنین اگر می‌خواهید یک سایت و یا اپلیکیشن مطابق با کسب و کار خود طراحی کنید و نیاز به یک برنامه نویس PHP دارید، می‌توانید برای انجام پروژه برنامه نویسی خود به سایت پونیشا، بزرگترین منبع فریلنسری ایران مراجعه کنید و برای استخدام برنامه نویس حرفه ای و مجرب در این زمینه اقدام کنید.